انديشه زمانه
دلبستگی اجتماعی (۲)
دوشنبه, 1391-11-09 13:05
محمدرفیع محمودیان
محمدرفیع محمودیان - در شکلگیری نهاد اجتماعی چه بسا عواملی همچون تکرار عادت گونۀ کنش و وفاداری به یک الگوی رفتاری عواملی مهمتر از عامل دلبستگی باشند. ولی تکرار و وفاداری در نهایت ریشه از دلبستگی میگیرند. |
کافهها و خندهها؛ درسپاس از کافه پراگ
یکشنبه, 1391-11-08 16:01
امین بزرگیان
امین بزرگیان − چند روز پیش یکی از کافههای تهران به نام کافه پراگ که پاتوق جوانان و روشنفکران بود، خودکشی کرد. قانونی از سوی مقامات مسئول به کافهها ابلاغ شده که از آنها میخواهد با نصب دوربینهای مدار بسته، چشم سراسربین حاکم را به آنجا سرایت بدهند و با درخواست نماینده قانون، هرگاه که او صلاح دید، تصاویر کافه نشینها را به دفتر حاکم بفرستند. کافه پراگ بر سر دوراهی تمکین و خودکشی، دومی را برگزید و خود را تعطیل کرد تا ابزاری برای حاکم نشود. این نوشته در سپاس از کافه پراگ است.
|
"۲۳ نکتهای که در بارهی سرمایهداری به شما نمیگویند" (۱)
جمعه, 1391-11-06 17:28
صدیقه رستمی
صدیقه رستمی − آیا واقعاً گمان میکنید چیزی به نام بازار آزاد وجود دارد؟ آیا حقیقتاً فکر میکنید که اقتصاد قدرتمند، نیازمند اقتصاددانان خوب است؟ آیا بر این باورید که ما در عصر پساصنعتی زندگی میکنیم؟ آیا اعتقاد دارید که آمریکا دارای بالاترین استاندارد زندگی در جهان است و آفریقا هم برای همیشه محکوم به عقبماندگی است؟ آیا فکر میکنید که با ثروتمندتر شدن ثروتمندان، وضع همه بهتر میشود؟ آیا اعتقاد دارید که کمپانیها باید در خدمت مناقع مالکانشان اداره شوند؟ اگر واقعاً به اینها اعتقاد دارید و اینگونه فکر میکنید، باید گفت که گوش شما از حرف آنها پر شده است!
|
چند کلمه درباره «یک کلمه»
چهارشنبه, 1391-11-04 13:16
آرش جودکی
آرش جودکی − نمیتوان از کشف اهمیت رساله «یک کلمه» سخن گفت، چون اهمیت هر کار و اثری که یا با خود سخن و اندیشه تازهای میآورد یا اندیشه و سخن از پیش موجودی را آرایشی دیگر میبخشد، چنان است که امکان خوانشهای دوباره به منظور برجسته کردن اهمیتش را از پیش در خود دارد. برای همین حتی پیش از آنکه جنبش مشروطه به «انقلاب مشروطه» منجر شود، دست اندرکاران و هواداران آن جنبش به اهمیت کار مستشارالدوله پی برده بودند. اهمیتی که تا کنون بیشتر از منظری سیاسی مورد بررسی قرار گرفته است. |
دلبستگی اجتماعی (۱)
دوشنبه, 1391-11-02 00:58
محمدرفیع محمودیان
محمد رفیع محمودیان - تفاوت جامعۀ ایران با جوامع غربی، جوامع مرجع برای نظریههای اجتماعی، بیش از پیش آشکار شده است. تجربۀ شکست آرمانهای انقلاب، استقرار دوبارۀ استبداد با کارنامهای بس دهشتناک و ناتوانی کنشگران اجتماعی در ایجاد نهادهای مدنی، همه را متوجه تمایز جامعۀ ایران با جوامع غربی ساخته است. |
روانکاوی و فرهنگ (۳)
جمعه, 1391-10-29 12:16
حسن مکارمی
حسن مکارمی ‒ فروید خود آغازگر به کارگیری روانکاوی در نقد ادبی بود و با بررسی نوشتههای دیگران تلاش در شکافتن روان کرد. نقد ادبی و هنری با روانکاوی جان تازهای یافت. در دانشگاههای بسیاری نقد با روانکاوی رنگ و رو و معنی یافته است. گذشته از آن روانکاوی کاربردهای فراوانی در دامنه حقوق، معماری، انسانشناسی، تاریخنگاری و بهویژه مدیریت و نوآوری و بازسازی ساختاری سازمانها و بازاریابی دارد. نقد روانکاوانه کارهای کافکا و هملت شکسپیر امروزه به صورت ماندگار در آمدهاند. در ایران نیز کارهای صادق هدایت بهویژه بوف کور از این محک گذشتهاند.
|
ریموند ویلیامز
چهارشنبه, 1391-10-27 12:47
ویلیام دیل و تیموتی بیل
برگردان:
حمید پرنیان
ویلیام دیل و تیموتی بیل − ریموند ویلیامز (۱۹۲۱ - ۱۹۸۸) نظریهپردازِ ادبی و رمانشناس و مارکسیستِ برجستهی انگلستانی بود، و یکی از بنیانگذارانِ مطالعاتِ فرهنگی (cultural studies). او در ولز (جنوبِ غربیِ جزیرهی بریتانیا) به دنیا آمد و در خانوادهای متعلق به طبقهی کارگر پرورش یافت (مادرش خانهدار بود و پدرش دیدبانِ راهآهن). ریموند ویلیامز در ۱۹۳۹ با کمکهزینهی دانشگاهیْ وارد دانشگاهِ کمبریج شد، آنجا ادبیات خواند و عضو کلوبِ سوسیالیستهای دانشگاهِ کمبریج شد. در ۱۹۴۲ با فراخواندهشدن به خدمتِ نظامْ تحصیلاتاش ناتمام ماند و در جنگ جهانی دوم بهعنوان فرماندهی تانک خدمت کرد. بعد از جنگ، به دانشگاهِ کمبریج بازگشت و تحصیلاتاش را به پایان رساند.
|
اثر میدان و شکلهای محافظهکاری
سه شنبه, 1391-10-26 17:33
پیر بوردیو
برگردان:
بابک مینا
پیر بوردیو ـ کل تولید روشنفکران محافظهکار از رابطهای عینی نشان دارد که آنها را به مواضع دیگر میدان(champs)وصل میکند و از طریق پروبلماتیکهایی معین بر آنان تحمیل میشود. این نشان در ساختار خود میدان حک شده است و روشنفکران لحظهای منفعل (یا همانطور که در فیزیک میگویند، مقاوم) از آن را بازنمایی میکنند. آنها هرگز قوه ابتکار[طرح] مسائل جهانی را ندارند که نه چیزی درباره آن برای گفتن دارند و نه در آن چیزی برای بازگویی مییابند.
|
چالش بر سر مجازات اعدام
یکشنبه, 1391-10-24 22:03
اکبر فلاحزاده
اکبر فلاحزاده - چالش امروز بر سر مجازات اعدام از چند قرن قبل شروع شد. بحث برسر این است که آیا میشود جرم را با جرم پاسخ گفت؟ زیرا اگر قتل جرم محسوب میشود، باید در همه حال جرم باشد. پرسش اینجاست که چرا قصاص قتل توسط جامعه یا دولت قتل به شمار نمیرود، بلکه امری "عادلانه" هم شناخته میشود.
|
روانکاوی و فرهنگ (۲)
جمعه, 1391-10-22 12:34
حسن مکارمی
حسن مکارمی - بیگمان سده بیستم میلادی را دو دریافت بزرگ روشن کرده است. نخست زیگموند فروید نشان میدهد که آدمی دارای «ناخودآگاهی» است که چون بیگانهای در درون، رفتار و کارکردی جداگانه دارد. سپس اینشتین به قانونمندی آزاد شدن انرژی در نهاد اتم پی برد. هرچه دریافت اینشتین به دلیل تجربه ساده و رابطه و منطق شناخته شده علت و معلولی، به آسانی به پهنه فنآوری، دانشگاه و سپس به دامنه دانش همگانی راه یافت؛ دریافت فروید تا همهگیر شدن و درست شناخته شدن، راهی طولانی پیمود. |