حسن یوسفی اشکوری − یکی از موضوعات مهم و در واقع یکی از پرسش‌‌‌های بنیادین در قلمرو تمام ادیان و بیشتر دین اسلام، پرسش از طرح نظری و امکان عملی حکومت دینی و تأسیس نظام سیاسی الهی است. پرسش این است که آیا ثبوتاً (بُعد نظری) و اثباتاً (بُعد عملی و امکان اجرایی) تحقق حکومت و دولت مذهبی ممکن است؟

حسن یوسفی اشکوری − این متن گزارش مکتوب و بسط یافته گزیده مقاله و سپس سخنرانی من در «سمینار نقش روحانیت در تاریخ معاصر ایران» است که در تاریخ ۹ آوریل ۲۰۱۱ در دانشگاه سو آس لندن با همت «انجمن سخن» ارائه شد.

حسن یوسفی اشکوری – در بخش نخست این گفتار «پیش‌فرض‌های معرفتی مردسالاری» را برشمردیم و در بخش دوم پیش‌فرض‌هایی که نیکوست جانشین جزمیات گذشته شوند، توصیف معرفی کردیم.

این بخش، که پایان بحث است، نقد فرهنگ و فقه توجیه‌گر مردسالاری را ادامه می‌دهد و با یک نتیجه‌گیری به پایان می‌رسد.

حسن یوسفی اشکوری − بخش نخست این گفتار در معرفی «پیش‌فرض‌های معرفتی مردسالاری» بود. در این بخش  پیش‌فرض‌هایی که نیکوست جانشین جزمیات گذشته شوند، توصیف می‌شوند.

بخش آخر «نقد فرهنگ و فقه توجیه‌گر مردسالاری» است.

بحث با یک نتیجه‌گیری به پایان می‌رسد.

 حسن یوسفی اشکوری −  در فرهنگ و اندیشه و فقه اسلامی موجود مرد خانواده (پدر، همسر و در مواردی برادر و حتی پدر بزرگ) بر زن (همسر و مادر و خواهر و فرزندان) نوعی ولایت و قیمومیت و یا شکلی از سرپرستی دارد. استناد این اندیشه و آرای فقهی نیز عمدتاً به چند آیه قرآن و برخی روایات مذهبی از پیامبر و دیگر اولیای دین است که بعدا به آن‌ها اشاره خواهیم کرد. از آنجا که این نوع تفکر در تمام ادوار تاریخ و در تمام دین‌ها و فرهنگ‌‌‌‌های بشری در اشکال مختلف وجود داشته و هنوز هم حتی در کشور‌های پیشرفته‌تر و توسعه یافته‌‌‌تر هم غلبه دارد، ناگزیر ریشه یابی معرفتی و اجتماعی و تاریخی چنین اندیش‌های به نام دین و یا هر اندیشه و پدید‌ه‌ای دیگر، از بایسته‌‌‌‌های ضروری پژوهشی است.