انديشه زمانه
شناخت مسئله
دوشنبه, 1389-12-16 13:12
لارن استارکی
برگردان:
حمید پرنیان
لارن استارکی − اگر میخواهید شروع کنید به انتقادی فکرکردن و بر آناید که مسائل را با دیدی سنجشگرانه حل کنید، اول از همه باید بدانید که مسئله چیست و میزان اهمیت و دشواریاش چقدر است. |
توجه فلسفه به جسم
یکشنبه, 1389-12-15 15:52
کارولین کورسمیر
برگردان:
مریم اقدمی
کارولین کورسمیر − وقتی در سن رشد باشید، ده سال زمانی طولانی است. اما در بزرگسالی ده سال میتواند به قدر یک چشم به هم زدن باشد. این موضوع در مورد فلسفه هم صدق میکند، حوزهای که به احیا و بازیابی بخشهایی از خود تمایل دارد، تا اینکه بخشهای کاملاً جدیدی را معرفی کند. با این حال در بازبینیهای همیشگی که یک رشته دست خوش آنها میشود، تغییرات و حتی پیشرفتهایی وجود دارد. یکی از این آخرین تحولات در فلسفه، توجهی است که معطوف به جسم فیزیکی انسان شده است، چیزی که مدتها تحت الشعاع توجه سنتی به ذهن و عقلانیت بوده است.
|
سوژهی روایت
جمعه, 1389-12-13 13:27
محمدرضا نیکفر
محمدرضا نیکفر – موضوع کار آرامش دوستدار، فرهنگ است که آن را − بی آنکه آشکارا بگوید و استدلال آورد − همچون یک سوژهی جمعیِ همگن برمیرسد، به عبارت دیگر، همچون ذهنی در بر گیرندهی ذهنهای جزئی و روندهای ذهنی موردی. فرهنگ از دید دوستدار، آن چنان که در بخش پیش گفته شد، یک "ما" است، یک "ما"ی تاریخی. او در نقد خود بر فرهنگ دینخوی ایرانی برمینهد که "من" نمیتوانم بیندیشم، چون "ما" نمیتوانیم بیندیشیم. تشخیص بیماری زمانه به سبک دوستدار بر پایهی استدلالی از همین دست است. |
خشونتِ مطلقۀ فقیه
چهارشنبه, 1389-12-11 15:01
اسد بودا (کابل، استاد جامعهشناسی ادبیات پوهنتون ابنسینا)
اسد بودا − هرچه زمان میگذرد، سیمای خشونتبار نظام سیاسی "ولایتِ فقیه" آشکارتر میگردد. یوتوپیای حکومتِ اسلامیـشیعی که رؤیای بازگشت به سنترا در سر داشت، با مدرنترین تکنیکهای خشونت، مردم ایران را به "جنبدگان محض" و "حیات برهنه"، فروکاسته است. تصمیم و دستورِ ولی فقیه حکم قانون را دارد، قانونی که از هیچ خشونتی ابا ندارد. |
بازگشت انقلاب: اورول، فوکویاما، ژیژک
سه شنبه, 1389-12-10 17:12
بختیار علی
برگردان:
برگردان از کردی: منصور تیفوری
بختیار علی− فیلسوف آمریکایی فرانسیس فوکویاما در درآمد فصل اول کتاب "پایان انسان" به دو رمان معروف اشاره میکند، "۱۹۸۴" نوشتهی جورج ارول و" دنیای قشنگ نو" از آلدوس هاکسلی. از نظر فوکویاما تحولات علمی پیشبینی شده در این دو رمان تا حد ترسناکی به حقیقت پیوستهاند. اما او همزمان یادآور میشود که پیشبینیهای سیاسی جورج اورول در رمان ۱۹۸۴ درست از آب درنیامدهاند. به نظر فوکویاما، تکنولوژی مدرن بیش از آنکه به سلاحی در دست برادر بزرگ – سلطه − به منظور کنترل مردم بدل شود، به سلاحی در دست مردم برای نظارت بر برادر بزرگ تبدیل شده است. |
نهاد اجتماعی چیست؟
دوشنبه, 1389-12-09 13:21
حمید پرنیان
حمید پرنیان– اصطلاح «نهاد» از زوایای گوناگونی بررسی و تعریف شده است، آنچنان که ما تعریفهای جامعهشناختی و اقتصادی و فلسفی گوناگونی از نهاد داریم. نوشته زیر نهاد اجتماعی را تعریف میکند، ویژگیهای آن را برمیشمرد و به اختصار به معرفی سه دیدگاه در توصیف و تشریح آن میپردازد. این مقاله ترجمه آزادی است از مدخل "نهاد اجتماعی" در فرهنگ فلسفی استنفورد.
نهاد و ابرنهاد
|
فلسفه تجربی
یکشنبه, 1389-12-08 15:08
جاشوا نوب
برگردان:
مریم اقدمی
جاشوا نوب− همواره معمول بوده است فلسفه را به عنوان رشتهای در نظر بگیرند که عمدتاً شامل سؤالهایی درباره شرایط انسان است. فرض بر این بوده که فیلسوفان عمیقاً به رابطهی بین خرد و احساس، ریشههای اعتقاد مذهبی و اینکه چگونه انسانها جهان را میشناسند، بیندیشند. مسلماً چنین پرسشهایی ما را در واقعیتهایی آشفته، محتمل و مشروط دربارهی وجود حقیقی انسان فرو میبرد، اما به طور سنتی فرض شده که این واقعیتهای محتمل و مشروط عمیقاً با سؤالهای فلسفی مرتبط هستند. |
"ما" کیستیم؟
جمعه, 1389-12-06 12:52
محمدرضا نیکفر
محمدرضا نیکفر – فرهنگ، از دید دوستدار "ما" است، یک "ما"ی تاریخی. "من" نمیتوانم بیندیشم، چون "ما" نمیتوانیم بیندیشیم. تشخیص بیماری زمانه به سبک دوستدار بر پایهی استدلالی از همین دست است. به باور او اندیشیدنِ "من"های روزگار ما امری ممتنع است، زیرا "ما"ی تاریخی این "من"ها ناتوان از اندیشیدن است. از این بخش به بررسی این "ما" و درکی از تاریخ که این "ما" موضوع ثابت آن است، میآغازیم.
فرهنگ همچون سوژهی جمعی
|
رویکردی فلسفی به اعتماد
پنجشنبه, 1389-12-05 01:59
برگردان:
حمید پرنیان
حمید پرنیان – اعتماد چیست و معیارهای آن کداماند؟ چه چیزهایی اعتماد را ممکن میکنند؟ این مقاله به اختصار به این پرسشها میپردازد. مقاله، ترجمه آزادی است از بخشی از مدخل "اعتماد" در "دانشنامهی فلسفی استنفورد".
اعتماد
اعتماد، نگرش ما به افرادی است که امیدواریم قابل اعتماد باشند. در یک رابطهی دوطرفه، اعتماد زمانی تضمین میشود که هر دو طرف قابل اعتماد باشند. پس در اعتماد سه چیز نهفته است: |
اندام فلسفهورزی
دوشنبه, 1389-12-02 13:30
شهناز مسمی پرست
شهناز مسمیپرست − موضوع چیستی فلسفه در تمام دورههای تاریخ زندگی انسانی مطرح بوده است. فیلسوفان پاسخهای متفاوت و حتی متضادی به پرسش درباره چیستی فلسفه دادهاند. در این مقاله دیدگاه گئورگ زیمل، جامعهشناس و فیلسوف آلمانی (۱۹۱۸ – ۱۸۵۸) را در این مورد شرح میدهیم. |