قرآن
نگاهی به جزیه و آیات قتال در قرآن
دوشنبه, 1390-10-26 00:06
آرش سلیم
آرش سلیم − قرائت متولیان دین در رابطه با پیروان سایر پیامبران، عموما برخورد از موضع بالادستی است. با استناد به آیه توبه:۲۹ قرآن، فقها عموما تا آنجا پیش رفتهاند که میگویند جوامع یهودی و مسیحی باید به حاکم مسلمان هر سال مبلغی تحت عنوان «جزیه» بپردازند، تا به آنها اجازه زندگانی مسالمت آمیز (در سلطه مسلمانان) داده شود. درباره یهودیان و مسیحیان و دین ابراهیمی مشترک آنها با پیروان سایر پیامبران ابراهیمی در [۱] و [۲] به تفصیل بحث شده است. در این نوشتار با نگاهی به سوره توبه (و انفال) و با توجه به سایر آیات قرآن درباره «قتال»، و همچنین اصل دفاعی بودن قتال، نشان خواهیم دید که چنین باوری به «جزیه» تا چه اندازه گزاف، جنگ طلبانه، و ضد قرآن است.
|
تفسیر امروزی از قرآن با خط سیریلیک
جمعه, 1390-10-23 13:11
شهزاده سمرقندی
شهزاده سمرقندی - به تازگی در تاجیکستان "تفسیر نوین قرآن کریم" با قلم عبدالشریف باقیزاده، پژوهشگر تاجیک با خط سیریلیک منتشر شد. گفته شده است این اولین تفسیرقران است که بعد از بررسی عمیق کمیته دین و مرکز اسلامی تاجیکستان به نشر رسیده است.
|
رمزشناسی حافظ
جمعه, 1390-10-09 03:38
شهرنوش پارسیپور
شهرنوش پارسیپور - در آمریکا انجمنهایی شکل گرفته که در کار بررسی وجوه رمزی قرآن هستند. این جمعیتها که تحت تأثیر راشد خلیفه، قرآنشناس مصری هستند، باور دارند که قرآن دارای رمزی عددیست. به این ترتیب که جمع ابجدی آیات قرآن همیشه قابل بخش به عدد ١٩ است. |
پیامبر در آیات قرآن − سخنان و کردار پیامبر حجت وحیانی ندارد
دوشنبه, 1390-10-05 11:19
آرش سلیم
آرش سلیم − فهم رایج از اسلام، «کتاب» و «سنت» پیامبر را دو منبع اصلی دین اسلام میداند. به عبارت دیگر پذیرش مجموع کتاب و احادیث را لازمه پذیرش دین اسلام و رد هر یک را به معنای مخالفت با اسلام میداند. تفسیر شیعی، «سنت» را به سنت «معصوم» هم گسترش میدهد. یعنی در مذهب شیعه علاوه بر تقریر و قول و کردار پیامبر، تقریر و قول و کردار امامان شیعه نیز یکی از منابع دین اسلام فرض شده است. |
یهودیان و مسیحیان در آیات قرآن
چهارشنبه, 1390-07-20 13:39
آرش سلیم
آرش سلیم − درک نادرست از اصطلاح «اهل کتاب» در آیات قرآن، موجب ابهامی بس بزرگ شده است، تا جایی که بعضی از فقها پیروان پیامبران دیگر را «نجس» میدانند. طبق قرآن، توحید و نبوت و معاد سه اصلی است که در آیین پیامبران نحله ابراهیمی مشترک است. همچنین آیات زیادی اصل نبوت را ایمان داشتن به تمام پیامبران و کتابهای این نحله و در فرق نگذاشتن بین این پیامبران میداند. قرآن در آیاتی چون بقره:۶۲ و مائده: ۶۹ به روشنی میگوید یهودیان و مسیحیان، همچون کسانی که به حضرت محمد ایمان آوردند، پاداششان نزد پروردگارشان محفوظ است و یا در آخرت رستگارند. در آیات زیادی، بر «مسلمان» بودن پیروان سایر پیامبران تاکید شده است. همچنین آیات زیادی از قرآن بیان میکند که این قرآن «تصدیق کننده» کتابهای آسمانی پیشین است. |
تئوریهای الهام متن دینی در کلام مسیحی
دوشنبه, 1390-06-14 07:20
احمد علوی*
احمد علوی − منبع بسیاری از توصیهها، اوامر و نواهی مذهبی متونی است که به وحی یا الهام از جهان برتر مستند هستند. اعتبار متون مذهبی نیز به نوبه خود به چگونگی تبینی که از وحی و الهام میشود، وابسته است. وحی و الهام نیز همچون سایر مفاهیم دینی موضوع تأویلهای گوناگونی بوده است. هر جامعه زبانی (Language community)معین مانند متکلمان، فیلسوفان و محدثان بنا به قوانین گفتگوی خود و قواعد خاص بازی زبانی عرصه تولید معرفت خود به یکی از این تأویلها گرایش نشان دادهاند. |
سیاستمداران، روشنفکران دینی و حکومت لائیک
شنبه, 1390-05-08 19:57
جلال ایجادی*
اپوزیسیون مترقی ایران باید یکپارچه علیه نظام جمهوری اسلامی مبارزه کند و با برکنار نهادن این دستگاه استبدادی ولایت فقهی به آزادی دست یابد.
این آزادی با سه اصل گره خورده است: دمکراسی، اکولوژی و لائیسیته. |
از تعدیل گرایی تا سرمشق بودن پیامبر
شنبه, 1390-02-17 11:02
اکبر گنجی − چگونه میتوان از گفتمان بسته دینی در مورد عدالت خارج شد و طرحی نو درافکند؟ نقد درک سنتی دینی از عدالت را در بخش پیش آغاز کردیم و در آن به این نکات پرداختیم:
یکم- تغییر سرمشق از حفظ التجارب به عقلانیت انتقادی
دوم- تغییر سرمشق از "در سر جای خود قرار داشتن" به برابری
سوم- مغالطهی روابط انسانها با خداوند و روابط انسانها با یکدیگر
چهارم- حاشیه و متن (طرح این مدعا که قرآن حاشیهای بر متن جامعهی عربی است)
پنجم- عرف عقلا.
این موضوع را ادامه داده و به پایان میرسانیم.
|
عدالت به مثابه نابرابری
شنبه, 1390-02-10 15:39
اکبر گنجی
اکبر گنجی − دربارهی اسلام به انواع شیوهها میتوان داوری کرد:
الف- آیا مدعیات صدق و کذب بردار اسلام (اعتقادات) صادقاند و دلایل موجهی برای تأیید صدق آنان وجود دارد؟
ب- آیا اسلام دینی اخلاقی است؟
ج- آیا زیست مؤمنانهی اسلامی راهگشای تجربههای دینی است؟
د- آیا احکام و فرامین فردی و اجتماعی و سیاسی اسلام عادلانهاند؟
مقالهی کنونی ناظر به آخرین موضوع/پرسش است.
|
نظریههای عادلانه بودن اسلام
دوشنبه, 1390-02-05 16:10
اکبر گنجی
اکبر گنجی − یکی از مهمترین ملاکهای انتخاب یک ایدئولوژی،آئین یا دین، عدالت است. معتقدان به هر آئینی، آئین خود را عادلانه به شمار میآورند. مسلمانها نیز همچون پیروان دیگر ادیان، براین باورند که دینشان عادلانه است.اما اینک دین آنان از سوی خداناباوران و گروهی از پیروان دیگر ادیان به ناعادلانه بودن متهم شده و میشود.
از سوی دیگر، بسیاری از نواندیشان دینی، احکام فقهی کتاب و سنت معتبر را امروزه دیگر عادلانه به شمار نمیآورند.
|