در مقاله‌ی پیشین، با طرح و تشریح برخی نظریاتِ نوین و پذیرفته در قلمرو فیزیک و کیهان‌شناسی، به بررسی معنای «علیت» از دیدگاه پروفسور ماکس پلانک پرداخته، و آن‌ را نه به‌عنوان تبیین ایده‌های شخصی ِ یک فیزیکدانِ صاحب‌نفوذ؛ که به‌عنوان مصداقی از آرای اندیشمندی که در تلاش ِ اصولی برای وحدت‌بخشی ِ علت و معلولی ِ حوزه‌های گوناگون علوم پایه برآمده؛ ذکر کردیم.

لوکاس لارسن-سوانح ِ ناگوار هسته‌ای، در عین پیامدهای ویرانگری که برای حیات انسان‌ها و عموماً جانداران ساکن در حوزه‌ی پیرامونی ِ‌ خود به بار می‌آورند؛ فرصت‌های منحصربفردی را هم برای پژوهش‌گران، از برای بررسی تأثیرات تشعشعات هسته‌ای بر جوامع ِ زنده‌ فراهم می‌کنند؛ فرصت‌هایی که امکان احیای‌شان در آزمایشگاه‌ها، عملاً ناممکن است.

دیوید شیگا و رابرت لی هولتز ـ مأموریت فضایی ِ «کاوشگر گرانشی ِ – B» یا به اختصار GP-B، پس از گذشت شش سال از آغاز به کارش؛ نهایتاً موفق به تشخیص ردپای محو ِ پدیده‌ای موسوم به «کشش چارچوب» (Frame Dragging) شد؛ که چندین دهه پیش، «آلبرت اینشتین» آن را در قالب نظریه‌ی نسبیت عام‌اش پیش‌بینی کرده بود.

آیرین کلوتز ـ گویا دانشمندان، موفق به حل معمای نحوه‌ی جان‌به‌در بردنِ مواد خام زیستی، طی برخورد سهمگین زمین با جسمی به ابعاد مریخ، در ۴. ۴ میلیارد سال پیش؛ شده‌اند. این برخورد، چنان شدید بوده که دانشمندان معتقدند زمین، تماماً به‌حالت مذاب درآمده است و بخشی از گدازه‌ها هم نهایتاً به‌شکل ماه، گرد هم جمع آمده‌اند. مواد سبکی همچون آب و کربن، طی این برخورد، تبخیر شده‌اند. اما مواد خام حیاتی چگونه از این مهلکه جانِ سالم به در برده‌اند؟

احسان سنایی - جانِ دانش، در کالبد «علیّت» آرمیده است. اگر پدیده‌ی غیرقابل بررسی‌ای را نتوان با علتی متقاعدکننده توجیه نمود، بحث و جدل بر سر ماهیتش را نمی‌توان در حیطه‌ی تفکر علمی جا داد. اگر وجود یک معلولِ بدیهی را هم نتوان با اصولِ پذیرفته‌ی علمی تطابق داد؛ علم، خود راهش را به‌موازاتِ کشف علتی برای این پدیده برخواهد گزید. پرده‌براندازی‌های دانش از ماهیت علت‌هاست که تفکر علمی را اعتباری بی‌چون و چرا در تشخیص «حقیقت»، بخشیده است.

به‌گفته‌ی باستان‌شناسی سر‌شناس از دانشگاه بولدر کلرادو؛ دانشمندانی که قصد درک ریشه‌های ذهن آدمی را دارند؛ احتمالاً برای حل برخی معما‌هایشان بایستی به زنبورهای عسل بنگرند؛ نه اجداد میمون‌نمایمان.

برگردان: احسان سنایی- مقادیر ِ یخ خشک موجود در قطب جنوب مریخ، ۳۰ برابر بیشتر از آن چیزی‌ست که تا پیش‌تر تصورش می‌رفت و این نشانه‌ای‌ست از روزگارانِ پرآب و مرطوب سیاره‌ی سرخی که هم‌اکنون همچون زمهریری خشک و سردسیر است.

پیر لکومته دونوئی - در سلسله‌مقالاتِ ده‌‌گانه‌ی «پرسش‌هایی پیرامون فرگشت»؛ از مجموعه‌ی Evolution: 24 Myths and Misconceptions (منبع: نشریه‌ی علمی NewScientist)، به شماری از کژفهمی‌های رایج ِ موجود در مسیر درک نظریه‌ی فرگشت (Evolution) اشاره، و پاسخ گفته شد؛ اما از این‌پس، همسو با سایر پرسش‌های ظاهراً غیرعلمی ِِ مرتبط با فرگشت؛ که در برابرشان اغلب، مواضعی احساساتی و غیراصولی اتخاذ می‌شود؛ نیاز به تدوین ِ شرحی متفاوت و فراگیرتر از این نظریه‌‌ی جذاب، در مبحثی فراتر از بیان دلایل ِ صرفاً زیست‌شناختی احساس می‌شود؛ و ما فرگشت را دیگر همچون غالبِ مقالاتِ علمی ِ منتشر گشته در این‌باره، منحصر به مطالعاتِ زیستی، رها نمی‌کنیم. هرچند این نظریه در چارچوبِ خصائص موجودات زنده معنا پیدا می‌کند؛ اما طبعاً این نکته، نافی ِ نقش پژوهش‌های کیهان‌شناختی، زمین‌شناختی و عموماً فیزیکی، در فرآیند تکوین و تحول حیاتِ زمینی و نهایتاً پیدایش انسان نیست.