با ورود جنگجویان مخالف دولت لیبی به طرابلس، زنگ پایان حکومت چهل‌ودو ساله سرهنگ قذافی که به گفتار و کردار متفرعنانه در دنیا شهره بود به صدا در آمده است. دوران معمر قذافی در حالی به پایان می‌رسد که روزگار هر روز بیش از پیش برای اغلب دیکتاتورهای منطقه سخت‌تر و عرصه بر آنان تنگ‌تر می‌شود. قذافی به تاریخ پیوست و در فهرست سیاه حکام مستبد دنیا جایگاه ویژه‌ای را به خود اختصاص داد.

قذافی که بود؟

شاید شماری از هموطنان ندانند به غیر از حکومت فعلی ایران، چند کشور دیگر نیز «جمهوری اسلامی» نام دارند. هم‌اکنون چهار کشور ایران، پاکستان، افغانستان و موریتانی دارای عنوان رسمی جمهوری اسلامی هستند که البته نوع حکومت در هریک از ممالک نامبرده، با دیگری متفاوت است. در میان این کشور‌ها، تنها ایران است که طبق قانون اساسی آن، مقامی مذهبی یا‌‌ همان ولی فقیه بر ارکان نظام آن مسلط است و وجودش به نظام مشروعیت می‌بخشد.

با اینکه «کودتا» پیشینه‌ای دور و دراز در تاریخ جهان داشته و باعث تغییر حکومت‌های مختلف از امپراتوری روم باستان تا کشورهای بزرگ و کوچک کنونی شده است، واژه کودتا به معنای «براندازی یک حکومت به صورت فراقانونی توسط گروهی سیاسی یا نظامی از راه به‌کارگیری خشونت یا تهدید به آن»، نخستین‌بار در سال ۱۶۴۶ از زبان فرانسه وارد ادبیات سیاسی دنیا شد و بیشترین مورد به‌کارگیری این روش نیز در قرن بیستم، به ویژه سال‌های جنگ سرد بوده است.