سازمان‏‌های نوپای هنری و نیز موسیقی‏‌دانان پیشرو در ایران از سال‏‌های پایانی دهه‌‏ی بیست به فکر بهره‏‌گیری از موسیقی سرشار روستایی افتادند. گروه‏های کارشناسی به این سو و آن سوی ایران رفتند و ترانه‏‌های بومی را ثبت و ضبط کردند و بعدها آن‌ها را در مؤسسه‌‏‏ای به نام «صداخانه‏‌ی ملی» در اختیار آهنگ‏‌سازان قرار دادند.

علی ادریسی ـ آثار آنتونیو تابوکی، نویسنده سرشانس ایتالیایی به زبان‌های انگلیسی، اسپانیایی، فرانسه، فارسی و... ترجمه شده‌اند. رمان‌های «شب هندی» به ترجمه‌ی سروش حبیبی و «تریستانو می‌میرد»، به ترجمه‌ی قلی خیاط، «سِستو» و «دیالوگ‌های ناتمام» به ترجمه فرامرز ویسی و چند کتاب دیگر از او به زبان فارسی منتشر شده است. در میان این آثار «پریرا گزارش می‌دهد» از مهم‌ترین و خوش اقبال‌ترین آثار تابوکی است. در این اثر پریرا یک روزنامه‌نگار سالخورده و بافرهنگ است که در یک روزنامه‌ی نه‌چندان مهم به‌عنوان ویراستار در زمان حکومت‌های فاشیستی در اروپا کار می‌کند. او که یک مرد آرمان‌باخته و ترس‌خورده است، به‌تدریج در طی داستان متحول می‌شود و شهامت خود را به‌دست می‌آورد. این اثر یکی از بهترین نمونه‌های رمان شخصیت و چکونگی تحول یک شخصیت در رمان است و از نظر انتخاب نظرگاه نیز دستاوردی در رمان‌نویسی جهان به‌شمار می‌آید. بخش نخست گفت‌وگوی ازبل لوپز از سوی روزنامه‌ی یونسکو کوریر با آنتونیو تابوکی درباره‌ی جهان داستان‌های این نویسنده‌ی انسان‌دوست را می‌خوانیم. بخش دوم این گفت‌وگو که درباره‌ی عقاید سیاسی و اجتماعی تابوکی‌ست، فردا در همین صفحات انتشار می‌یابد.

وحید ولی‌زاده ـ یکی از دوستانم روزی به من گفت: «خیلی کوچک بودم که دیدم پدرم دارد کتاب‌هاش را توی کولر جاسازی می‌کند. به مادرم محل کتاب‌های پدرم را لو دادم. مادرم به کمک دایی همه‌ی کتاب‌ها را از کانال کولر بیرون آورد، بعد در حیاط آتشی درست کردند و همه‌ی کتاب‌ها را آتش زدند. می‌ترسیدند کمیته‌چی‌ها دوباره بریزند به خانه‌مان و این‌بار کتاب‌ها را پیدا کنند. نمی‌بایست مدرک جرم به دست‌شان می‌افتاد.»

کیارستمی نگاه را مجهز می‌کند: آنرا فرا می‌خواند و بدان جان می‌بخشد، او نگاه را تیزبین می‌سازد.
ژان لوک نانسی - گواهِ فیلم؛ عباس کیارستمی، فصل یکم، ص ۱۶

حسین نوش‌آذر - در این ده سال گذشته در ایران چه اتفاقی افتاده که همبستگی طبقه‌ی متوسط شهری با فرودستان جامعه کاملاً از بین رفته است؟ در ده سال گذشته در ایران چه اتفاقی افتاد که ناگهان ادبیات داستانی ما به‌عنوان یک عامل همواره تأثیرگذار به حاشیه‌ی جامعه رانده شد و پاره‌ای از نویسندگان در چنبره‌ی ذهنیت‌های خرد آپارتمان‌نشین گرفتار آمدند؟ چه اتفاقی افتاد که رویکرد حماسی‌ها و تراژیک و باشکوه در داستان‌هایی مانند «سنگ صبور» نوشته‌ی صادق چوبک، «سفر شب و ظهور حضرت» نوشته‌ی بهمن شعله‌ور، «شب هول»، نوشته‌ی هرمز شهدادی، «جای خالی سلوچ» نوشته‌ی محمود دولت‌آبادی، «رازهای سرزمین من» نوشته‌ی رضا براهنی، «گیسو»، نوشته‌ی قاضی ربیحاوی، «دل دلدادگی» نوشته‌ی شهریار مندنی‌پور جای خود را به داستان‌های خوش‌ساخت اما بیمار، بدون هیچگونه چالش هستی‌شناسانه و یکسر متوسط و از نظر ذهنی کاملاً عقیم داد؟

روزبه اکبری نسب ـ آنها که اخبار ادبیات داستانی ایران را دنبال می‌‎کنند، احتمالاً ماجرای رمان «مردگان باغ سبز» نوشته محمد رضا بایرامی را شنیده‌اند. «مردگان باغ سبز» را یکی از نویسندگان منسوب به‎جریان داستان‎نویسی دولتی نوشته، و توسط انتشارات «سوره مهر» که ناشر بخشی از تولیدات همین جریان از ادبیات داستانی ایران است، منتشر شده است.