تفکیک جنسیتی و افزایش آسیب‌های اجتماعی

شنبه, 1391-03-27 13:28

دیدبان زنان: ۲۰- ۲۶ خرداد ۱۳۹۱

مریم حسین‌خواه

مریم حسین‌خواه - در هفته گذشته از سویی شش واحد از نظریه‌های فمینیستی در رشته مطالعات زنان دانشگاه تهران حذف شد و از سوی دیگر سخت‌گیری‌ها نسبت به پوشش زنان به شیوه‌های مختلف ادامه داشت.

بازداشت گسترده زنان در کنسرت موسیقی به خاطر "بدحجابی" و هشدار نیروی انتظامی نسبت به پوشش هنرمندان زن سینمای ایران در جشنواره‌های بین‌المللی ازجمله سخت‌گیری‌ها نسبت به پوشش زنان بود. در کنار همه اینها، مواردی همچون دستورالعمل پوشش دانشجویان و بحث درباره چادر مشکی در صدر اخبار این حوزه به چشم می‌خورد و اهتمام دستگاه‌های دولتی به تفکیک‌های جنسیتی و افزایش جمعیت نیز همچنان در رسانه‌های مختلف بازتاب داشت.

در هفت روز گذشته علاوه بر این اخبار تکراری که در ماه‌های اخیر بارها منتشر شده است، دو طرح مربوط به حوزه زنان از سوی شورای نگهبان رد شد و کارشناسان و مسئولان حوزه اعتیاد نسبت به تغییرات ایجاد شده در آمار و شیوه اعتیاد زنان هشدار دادند.

چادر مشکی، آری یا نه؟

در حالی که سخت‌گیری‌ها نسبت به پوشش زنان هر روز بیشتر می‌شود، طهورا نوروزی، دبیر کارگروه حجاب و عفاف وزارت کشور در همایشی با عنوان "چادر، بایدها و نبایدها" گفت در شرایط کنونی با خلاء نوع پوشش ایرانی و اسلامی در جامعه مواجه هستیم و کارگروه مد و لباس نتوانسته است الگوی قابل قبولی در بخش پوشش‌های ایرانی- اسلامی به جامعه و بازار ارائه کند.

مدیر مرکز فعالیت‌های دینی شهرداری تهران در همان همایش پوشش چادر را "تضمین کننده سلامت زن در جامعه" عنوان کرد و گفت: "ما باید با ترویج استفاده از چادر اسلامی سلامت را دوباره به بانوان کشور بازگردانیم. چادر می‌تواند زن را از تمام خطرهای موجود در جامعه مصون نگهدارد."

به گزارش خبرگزاری ایرنا، وی همچنین پرداختن به مسئله استفاده از چادر، آن هم با رنگ مشکی را در شرایط فعلی مسئله‌ای "با اهمیت" ندانست و گفت اکنون نیازمند ترویج فرهنگ عفاف و حجاب در جامعه هستیم.

از سوی دیگر علی خان‌پور، مدیر مرکز فعالیت‌های دینی شهرداری تهران در همان همایش پوشش چادر را "تضمین کننده سلامت زن در جامعه" عنوان کرد و گفت: "ما باید با ترویج استفاده از چادر اسلامی سلامت را دوباره به بانوان کشور بازگردانیم. چادر می‌تواند زن را از تمام خطرهای موجود در جامعه مصون نگهدارد."

در ادامه همین سیاست‌ها محمد ابراهیم محمدی، مدیرکل فرهنگی، هنری وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه ترویج و تعمیق "فرهنگ حیا، عفاف و حجاب"، از اهداف و راهکارهای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران است از اجرای آیین نامه عفاف و حجاب در مدارس کشور از سال تحصیلی آینده خبر داد.

به گزارش واحد مرکزی خبر، وی گفت: "در این برنامه عملیاتی، بازنگری و بازتولید برنامه‌ها و محتوای آموزشی و روش‌های تربیتی برای درونی‌سازی و تعمیق و ترویج فرهنگ حیا، عفاف و حجاب و اتخاذ تدابیر مناسب به منظور جذب، تربیت و به کارگیری نیروی انسانی شایسته و متعهد و عامل به رعایت حیا، عفاف و پوشش مناسب در مراکز اداری و آموزشی کشور پیش‌بینی شده است."

"ایجاد ساز و کارهای لازم برای هماهنگی رسانه‌ها و تولیدکنندگان کتاب و مواد آموزشی، لوازم‌التحریر و تجهیزات آموزشی و تربیتی به منظور ترویج فرهنگ حیا، عفاف و حجاب مناسب در دانش‌آموزان" از دیگر برنامه‌های پیش‌بینی شده در این طرح است.

آنچه از سوی مسئولان، ترویج فرهنگ عفاف نامیده می‌شود، محدود به آموزش و پروش نیست و مرکز امور خانواده مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری نیز در همین راستا بیش از ۳۰ هزار جلد کتاب منتشر کرده است.

تغییر ساختار شغلی زنان برای افزایش جمعیت

مرکز امور خانواده و زنان، به غیر از مسئله حجاب، "بازنگری سیاست‌ها و برنامه‌های كنترل جمعیت" را نیز در دستور کار خود قرار داده است.

زهرا سجادی، معاون این مرکز به ایسنا می‌گوید جایگزینی دو واحد درسی "دانش خانواده" به جای درس "جمعیت و تنظیم خانواده" و تدوین كتاب "روانشناسی ازدواج و شكوه همسرداری" در راستای "تحكیم و تثبیت خانواده ایرانی به معنای تداوم فرهنگی جامعه و در نهایت حفظ جامعه اسلامی" است.

رئیس دانشگاه اصفهان در گفت‌گو با خبرگزاری مهر از تک جنسیتی کردن ۱۵رشته در این دانشگاه خبر داد و گفت در سال تحصیلی جاری در مقطع کار‌شناسی رشته‌هایی که ۹۰ درصد متقاضی آن از یک جنسیت باشد، ظرفیت پذیرش آن تک جنسیتی می‌شود.

رئیس دانشگاه اصفهان در گفت‌گو با خبرگزاری مهر از تک جنسیتی کردن ۱۵رشته در این دانشگاه خبر داد و گفت در سال تحصیلی جاری در مقطع کار‌شناسی رشته‌هایی که ۹۰ درصد متقاضی آن از یک جنسیت باشد، ظرفیت پذیرش آن تک جنسیتی می‌شود.

وی همچنین اصلاح ساختار اشتغال زنان و ایجاد تسهیلات شغلی در راستای توجه به خانواده و امر فرزندآوری، تدوین برنامه‌های گسترده فرهنگی و تشویقی برای بالا بردن انگیزه جوانان در تشكیل خانواده و توجه به فرزندآوری را از دیگر برنامه‌های مركز امور زنان در راستای تحكیم بنیان خانواده و تنظیم جمعیت عنوان کرد و گفت در پی ارائه بسته‌های آموزشی برای تشویق زوج‌های جوان به فرزندآوری هستند که حداکثر پنج سال از زندگی مشترک‌شان می‌گذرد.

از سوی دیگر این مرکز برای "جلوگیری از اختلاط زن و مرد در محیط کار" نیز برنامه‌ریزی کرده است. زهرا سجادی در گفت‌وگو با مهر، ضمن انتقاد از "حساس" نبودن محیط‌های خصوصی به این مسئله می‌گوید: "اختلاط بیش از حد میان زن و مرد در محیط‌های کار خصوصی در حال گسترش است و امنیت زنان در این محیط‌ها با مشکل مواجه است."

البته به نظر می‌رسد اهتمام به عدم اختلاط زن و مرد، محدود به محل کار نیست و در حال گسترش به دانشگاه نیز هست.

در همین زمینه، رئیس دانشگاه اصفهان در گفت‌گو با خبرگزاری مهر از تک جنسیتی کردن ۱۵رشته در این دانشگاه خبر داد و گفت در سال تحصیلی جاری در مقطع کار‌شناسی رشته‌هایی که ۹۰ درصد متقاضی آن از یک جنسیت باشد، ظرفیت پذیرش آن تک جنسیتی می‌شود.

به گفته وی از آنجا که پسرها اکثریت متقاضیان رشته‌هایی مانند نقشه‌کشی یا زمین‌شناسی را تشکیل می‌دهند در این رشته‌ها فقط دانشجوی پسر پذیرش می‌شود و در رشته‌هایی مانند عربی و الهیات که تقاضا از طرف دختران بیشتر است، دانشجوی پسر پذیرفته نمی‌شود.

گرایش زنان معتاد به شیشه و اکستازی

در حالیکه مدیر دفتر امور فرهنگی و پیشگیری ستاد مبارزه با مواد مخدر از افزایش آمار اعتیاد زنان از پنج درصد ‌به ۸.۵ درصد خبر داده است، خبرگزاری زنان ایران در گزارشی به نقل از کارشناسان می‌گوید که ۶۵ درصد زنان معتاد از طریق همسران معتاد خود به مصرف مواد مخدر روی می‌آورند.

با وجود افزایش آمار زنان معتاد، تعداد مراکز ترک اعتیاد زنان همچنان محدود است و به گفته فرهاد اقطار، سرپرست سابق دفتر بازتوانی سازمان بهزیستی کشور فقط ۱۵ مرکز ترک اعتیاد ویژه زنان در ایران وجود دارد.

بر اساس این گزارش بیشترین زنان معتاد در گروه سنی ۲۵ تا ۳۴ سال قرار دارند و شیشه و قرص‌های روانگردان از جمله اکستازی بیشترین مصرف را در بین زنان دارد. ستاد مبارزه با مواد مخدر، آمار رسمی زنان معتاد را ۶۰ هزار نفر اعلام کرده است.

آذرخش مکری، معاون مرکز مطالعات ملی اعتیاد نیز با بیان اینکه در سال‌های اخیر زنان گرایش بیشتری به مصرف شیشه دارند، می‌گوید: "مواد مخدر سنتی مثل هرویین و تریاک از قدیم انگ مردانه داشته، ولی مواد افیونی مانند شیشه چون نوظهور است، انگ مردانه ندارد و زنان بیشتر به سمت مصرف این مواد گرایش دارند."

احساس شادی، پیشگیری از غم و اندوه، افزایش اعتماد به نفس، جسور شدن و لاغری از جمله مهم‌ترین دلایل روی آوردن زنان به اعتیاد و به ویژه مصرف موادی همچون شیشه است. با وجود افزایش آمار زنان معتاد، تعداد مراکز ترک اعتیاد زنان همچنان محدود است و به گفته فرهاد اقطار، سرپرست سابق دفتر بازتوانی سازمان بهزیستی کشور فقط ۱۵ مرکز ترک اعتیاد ویژه زنان در ایران وجود دارد.

شورای نگهبان، لایحه حمایت از خانواده را تایید نکرد

آخرین خبرها در حوزه قانونگذاری‌های مربوط به زنان نیز حاکی از رد طرح تابعیت فرزندان زنان ایرانی از مردان خارجی از سوی شورای نگهبان و بازگشت لایحه حمایت از خانواده به مجلس شورای اسلامی است.

در حالی که انتظار می‌رفت با پایان کار مجلس هشتم، سرنوشت این دو طرح جنجالی نیز به نتیجه برسد، شورای نگهبان با رد طرح اصلاح قانون تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی مصوب جلسه مورخ هفدهم اردیبهشت ‌ماه ۱۳۹۱، اعلام کرد که تبصره سه الحاقی این طرح از این حیث که به افزایش هزینه عمومی می‌انجامد، مغایر اصل ۷۵ قانون اساسی است.

سخنگوی شورای نگهبان همچنین در جلسه روز شنبه، بیستم خردادماه جاری به خبرنگاران گفت که دو ماده قانون حمایت از خانواده نیز برخلاف شرع است و از همین رو این طرح بار دیگر به مجلس عودت داده شده است.

در همین زمینه:

دیدبان زنان: ۱۳- ۱۹ خرداد ۱۳۹۱

دیدبان زنان: ۶ -۱۲خردادماه ۱۳۹۱