احمدی نژاد در سیبل مجلس

یکشنبه, 1390-10-04 05:49

نبض سیاست؛

اشکان پارسا

هیات رییسه مجلس هشتم در آخرین ماه‌های فعالیت‌اش سرانجام طرح سوال از محمود احمدی‌نژادرییس دولت دهم را اعلام وصول کرد و او حالا موظف است به دهسوال کلیدی اعضای پارلمان پاسخ دهد.

دولت او علاوه بر نزاع‌های داخلی تحت فشارهای شدیدی در حوزه سیاست خارجی نیز قرار دارد و نمایشگرهای اقتصادی نیز شکنندگی اوضاع را به نمایش می‌گذارند. شوک قطع رابطه با امارات در هفته گذشته و تاثیر آن بر افزایش قیمت ارز در بازار تهران، جلوه‌ای از این روابط پرتنش خارجی و بی‌ثباتی اقتصادی توام با آن را برملا کرد. تهران همچنین با تحریم‌های تازه‌ای از سوی قدرت‌های غربی در هفته گذشته روبه رو بود و از سوی ایالات متحده، متهم به همکاری با طالبان و پناه دادن به یکی از چهره‌های ارشد این گروه شد. رادیو زمانه در "نبض سیاست" این هفته به سراغ این چهار رویداد رفته و تاثیر آن را بر فضای سیاسی ایران بررسی کرده است.

طلسم طرح سوال شکست

هیات رییسه مجلس ایران سرانجام روز چهارشنبه (۳۰آذر) طرح جنجال برانگیز سوال از محمود احمدی‌نژاد، رییس قوه مجریه را به کمیسیون‌های مربوط فرستاد و اگر سوال‌کنندگان از پاسخ‌های او قانع نشوند، او باید ظرف یک ماه برای پاسخگویی در صحن علنی حاضر شود. طرح سوال از احمدی‌نژاد ابتدای سال جاری توسط علی مطهری، محافظه کار منتقد دولت در مجلس ایران مطرح شد، اما اختلاف بر سر تعداد امضاهای آن تا روز سه شنبه (۲۹آذر) ادامه داشت.

رییس دولت ایران باید درباره عدم تخصیص تسهیلات ارزی مصوب مجلس به متروی تهران و شهرهای بزرگ ایران، علل در معرفی وزیر ورزش به مجلس، کاهش شدید نرخ رشد اقتصادی ایران، نحوه هزینه شدن ۱۵۰۰میلیارد تومان بودجه مصوب برای ارتقاء شاخص‌های فرهنگی، حذف یارانه سوخت با شتابی بیش از شتاب در نظر گرفته شده در قانون مصوب مجلس، مقاومت ۱۱روزه در مقابل دستور رهبر ایران مبنی بر ابقای حیدر مصحلی در سمت وزیر اطلاعات، برکناری تحقیرآمیز منوچهر متکی از وزارت امور خارجه، اظهار این سخن که مجلس در رأس امور نیست، و انتقاد علنی از نحوه اجرای قانون عفاف و حجاب و ترویج مکتب ایرانی به جای مکتب اسلام پاسخ دهد.

طرح سوال از احمدی‌نژاد در قانون اساسی ایران پیش بینی شده است، اما این نخستین باری است که مجلس از این اهرم استفاده می‌کند

طرح سوال از احمدی‌نژاد در قانون اساسی ایران پیش بینی شده است، اما این نخستین باری است که مجلس از این اهرم استفاده می‌کند. بر اساس قانون، احمدی‌نژاد در مقطع فعلی می‌تواند نمایندگانی را به کمیسیون‌های مجلس بفرستد تا به سوالات امضاءکنندگان طرح سوال پاسخ دهند و برای قانع کردن آن‌ها تلاش کنند.

از دید ناظران، تصمیم هیات رییسه مجلس به اعلام وصول طرح سوال از احمدی‌نژاد متاثر از تنش‌های درونی محافظه کاران در آستانه انتخابات مجلس نهم است. در این انتخابات طیف‌های مختلف محافظه کاران درگیر منازعه شدیدی با هم هستند و بخش گسترده‌ای از حامیان سابق احمدی‌نژاد، اکنون در مقابل او ایستاده اند. انتظار می‌رود که طیف در آستانه انتخابات با اعمال فشار بیشتر بر احمدی‌نژاد، در صدد تضعیف توان او و هوادارانش برآیند.

پاداش برای شناسایی تروریست

ایالات متحده آمریکا روز پنجشنبه (۱دی ماه) از درنظر گرفتن پاداش ۱۰میلیون دلاری برای دستگیری مردی خبر داد که گفته می‌شود از طریق ایران برای القاعده نیرو جذب می‌کند و پول انتقال می‌دهد. وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد که یاسین السوری، به موجب توافقی میان حکومت ایران و القاعده می‌تواند در ایران فعالیت کند. یک مقام وزارت خارجه آمریکا هم به رسانه‌ها گفت که آقای السوری «مبالغ قابل ملاحظه‌ای پول را از طریق ایران برای رهبران القاعده در افغانستان و عراق فرستاده است. رابرت هرتینگ، از اداره امنیت دیپلماتیک آمریکا هم گفته است که السوری تهدیدی دائمی برای منافع ایالات متحده است.

به گفته این مقام آمریکایی، این اولین بار است که وزارت خارجه آمریکا برای کسب اطلاعاتی که منجر به دستگیری یک تامین کننده مالی تروریست‌ها شود، پاداش تعیین می‌کند. این‌بار وزارت خارجه آمریکا در قالب برنامه‌ای با نام پاداش برای عدالت، برای دریافت اطلاعات مفیدی که به دستگیری یاسین السوری منجر شود، ۱۰میلیون دلار پاداش تعیین کرده است. برنامه پاداش برای عدالت از سال ۱۹۸۴با هدف دستگیری افرادی که تهدیدی برای آمریکا به شمار می‌روند، بنیان گذاشته شده و به گفته وزارت امور خارجه آمریکا تا کنون "بیش از ۱۰۰میلیون دلار" در راستای این هدف به مصرف رسیده است.

وزارت خارجه آمریکا در قالب برنامه‌ای با نام پاداش برای عدالت، برای دریافت اطلاعات مفیدی که به دستگیری یاسین السوری منجر شود، ۱۰میلیون دلار پاداش تعیین کرده است

پاداش وزارت خارجه ایالات متحده در شرایطی تعیین می‌شود که روابط جمهوری اسلامی و آمریکا پس از دست یافتن ایران به یک هواپیمای بدون سرنشین آمریکایی و دستگیری یک ایرانی آمریکایی تبار به اتهام جاسوسی برای سازمان سیا به تیره‌ترین سطح در سالهای اخیر رسیده است. ناظران با اشاره به شدت تنش‌ها از توصیف جنگ سرد میان تهران و واشنگتن سخن می‌گویند و سازمان‌های ضد جنگ نیز به طور روزافزونی نسبت به ایجاد درگیری نظامی میان دو طرف ابراز نگرانی می‌کنند.

آخرین ضرب الاجل به مجاهدین خلق

مقام‌های عراقی عزم خود را برای تعطیلی اردوگاه اشرف (محل استقرار اعضای سازمان مجاهدین خلق) جزم کرده‌اند. آن‌ها تاریخ ۲۰دسامبر ۲۰۱۱را به عنوان پایان ضرب الاجل حضور نیروهای مجاهدین خلق در این کمپ در نظر گرفته بودند اما هفته گذشته به درخواست سازمان ملل ضرب الاجل خود را تا چهارماه دیگر یعنی آوریل ۲۰۱۲تمدید کردند.

نوری مالکی نخست وزیر عراق روز چهارشنبه در همین ارتباط گفت: "به دنبال در خواست‌ بان گی مون، دبیرکل سازمان ملل متحد، مهلت تعیین شده برای بستن اردوگاه اشرف را تمدید کرده است. " او در واکنش به گزارش‌های نگران کننده پیرامون وضعیت اعضای مجاهدین خلق نیز تصریح کرد: "(بان گی مون) از ما خواسته بود تا به آن‌ها فرصتی بدهیم و ما هم به ان‌ها این فرصت را دادیم. اکنون پرونده در دست سازمان ملل متحد است و ما امیدورایم این پرونده بسته شود، ما نمی‌خواهیم ان‌ها را به ایران تحویل بدهیم."

به گفته مقام‌های عراقی تا پایان سال جاری میلادی، یعنی کمتر از یک هفته دیگر، در حدود ۸۰۰نفر از ساکنان اردوگاه اشرف به مکانی در نزدیکی بغداد منتقل خواهند شد. در همین زمینه، سازمان مجاهدین خلق روز سه شنبه (۲۹آذر) اعلام کرد که در صورت دریافت تضمین‌های امنیتی از سوی آمریکا و سازمان ملل متحد، بیش از سه هزار عضو این سازمان آماده‌اند تا اردوگاه اشرف را ترک کرده و به مکان دیگری منتقل شوند. دولت آمریکا در همین راستا از ساکنان اردوگاه اشرف خواسته است طرح سازمان ملل را برای جابجایی خود به محلی موقتی در نزدیکی فرودگاه بغداد بپذیرند تا کار انتقال آن‌ها به کشوری ثالث انجام شود و از رویارویی خشونت آمیز احتمالی با نیروهای عراقی اجتناب شود.

مریم رجوی،رهبر سازمان مجاهدین خلق نیز در بیانیه‌ای از آمادگی اصولی ساکنان اشرف برای انتقال به کمپ آزادی، خبرداده و همچنین خواستار فراهم کردن تضمینهای حداقلی برای تأمین امنیت و سلامت ساکنان اشرف شده است. برخی از تحلیلگران می‌گویند اصرار عراق برای اخراج اعضای سازمان مجاهدین خلق با فشار جمهوری اسلامی انجام می‌شود که از استقرار مخالفان دیرینه خود در خاک آن کشور نگران هستند. با این حال به نظر می‌رسد که تعطیلی پایگاه اشرف با حمایت‌های بین المللی نیز همراه است. انتظار می‌رود که با تعطیلی این پایگاه و پراکنده شدن نیروهای آن در کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی، توان سازماندهی و بسیج این سازمان به شکل جدی تحلیل رود. این‌‌ همان دلیل عمده‌ای است که رهبران مجاهدین خلق را نسبت به ترک کمپ اشرف نگران کرده است.

شوک قطع رابطه با امارات

اظهارت ضد و نقیض مقام‌های جمهوری اسلامی در هفته گذشته پیرامون قطع رابطه با امارات متحده زمینه بروز نگرانی‌های عمده‌ای را میان تجار و بازرگانان ایرانی فراهم کرد. خبر قطع رابطه ایران و امارات را روز دوشنبه خبرگزاری مهر اعلام کرد و در گزارشی نوشت که "با دستور وزیر صنعت، معدن و تجارت، مبادلات تجاری ایران با امارات متحده عربی تا اطلاع ثانوی متوقف شده است."

سفیر جمهوری اسلامی ایران در ابوظبی نیز ضمن تایید خبر خبرگزاری مهر مبنی بر قطع مراوده تجاری دو کشور گفته بود: "این تصمیم ایران بوده است." خبر قطع روابط ایران و امارات بلافاصله تاثیر شوک کننده بر بازار ارز ایران گذاشت به گونه‌ای که طی یک روز قیمت دلار از ۱۴۰۰تومان به بیش از ۱۵۰۰تومان رسید.

انزوای هر چه بیشتر جمهوری اسلامی، به سود امارات خواهد بود چرا که نقش این کشور را به عنوان "گلوگاه اقتصادی" ایران طبعا تقویت می‌کند

تحلیل‌ها حاکی از این بود که تصمیم تهران به قطع رابطه با امارات نوعی اعلام واکنش به همراهی آن کشور در تحریم‌های جامعه جهانی علیه جمهوری اسلامی بوده است. با این حال تهران به سرعت از این تصمیم خود عقب نشست.

محمدرضا رحیمی،معاون اول رئیس جمهور، روز سه شنبه (۲۸آذر) خبر متوقف شدن روابط تجاری جمهوری اسلامی ایران با امارات متحده عربی را رد کرد و گفت: "به این سادگی نیست که روابط دو کشور همسایه یکباره قطع شود." او با این حال نارضایتی‌اش از رفتارهای دولت امارات را کتمان نکرد و اظهار داشت: "به مسئولان این کشور تذکر دادیم که زیر بار فشار آمریکا نروند، زیرا به صلاحشان نیست."

معاون اول رئیس جمهور بدون توضیح بیشتر درباره اقدامات امارات متحده عربی، به ویژه دوبی، گفته بود که این کشور تحت تاثیر فشار آمریکا کاری کرده که به ضرر ما نیست، بلکه به ضرر خودش است." همراستا با این اظهارات، رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، نیز خبر توقف روابط تجاری بین این دو کشور را نادرست خواند و گفت: "بسته شدن سایت ثبت سفارش وزارت صنعت، معدن و تجارت دلایل فنی داشته و وزیر مربوطه نیز مصاحبه‌ای در این‌باره نداشته است."

بر اساس آمار، حجم تجارت رسمی بین ایران و امارات در سال ۱۳۸۹، پانزده میلیارد دلار بوده، که دوازده میلیارد دلار آن صادرات امارات به ایران و سه میلیارد آنهم صادرات ایران به امارات بوده است. اگر حجم مبادلات قاچاق، مبادلات با مناطق آزاد ایران و همین طور تجارت چمدانی هم در این آمار حساب شود، رقم کل مبادلات بازرگانی ایران با امارات به ۲۵میلیارد دلار در سال می‌رسد. بر اساس آمار، ایران در حال حاضر بیشترین مبادلات خود را در سطح جهان با امارات دارد و از دید ناظران، انزوای هر چه بیشتر جمهوری اسلامی، به سود امارات خواهد بود چرا که نقش این کشور را به عنوان "گلوگاه اقتصادی" ایران طبعا تقویت می‌کند. به عقیده آنها، اگر ایران با امارات قطع رابطه کند در واقع خودش را تنبیه کرده است.