بیژن روحانی - محوطه‌های باستانی غنی در ایران در دهه‌های ابتدایی سده‌ بیستم عرصه رقابت کشورهای مختلف برای به دست گرفتن حق کاوش و همچنین تملک آثار باستانی به دست آمده از آن‌ها بوده است.

بیژن روحانی - با افزایش فشارهای مختلف برای تغییر حق انحصاری فرانسه در باستان‌شناسی ایران، دیپلمات‌های فرانسوی به این نتیجه رسیدند که باید واقع‌بین باشند و تا حد ممکن هرچه را که می‌توانند در این رابطه به نفع خود نجات دهند.

بیژن روحانی - با روی کار آمدن رضا شاه و تغییر اوضاع سیاسی و اجتماعی، موضوع حق انحصاری فرانسه در باستان‌شناسی ایران بیش از پیش مسأله‌ساز شد و افراد زیادی آرام آرام خواهان لغو یا اعمال تغییراتی در آن ‌شدند. این حق انحصاری در سال ۱۹۰۰ میلادی و توسط مظفرالدین شاه به دولت فرانسه داده شده بود. در این میان آرتور اوپهام پوپ، مورخ هنر و ایران‌شناس آمریکایی، نقش مؤثری در برانگیختن افراد بانفوذ در میان مقامات ایرانی برای مخالفت با این قرارداد داشت.

بیژن روحانی - حضور آرتور اپهام پوپ، مورخ هنر و ایران‌شناس آمریکایی، در ابتدای سده‌ حاضر خورشیدی، تأثیر فراوانی بر دیدگاه‌های مقامات دولتی و سایر افراد بانفوذ در خصوص گذشته‌ تاریخی ایران بر جای گذاشت.

بیژن روحانی - توجه به گذشته‌ باستانی ایران که در زمان قاجار قاجار آرام آرام به صورت جدی آغاز شده بود، در ابتدا به دلیل عدم وجود مؤسسات ملی و همچنین کمبود مطبوعات چندان در میان مردم نفوذ نداشت و محدود به طبقه‌ خاصی از نخبگان و روشنفکران بود.

بیژن روحانی - امتیاز انحصاری فرانسه در کاوش‌های باستان‌شناسی ایران که در سال ۱۹۰۰ و توسط مظفرالدین شاه قاجار به آن کشور داده شده بود، آرام آرام با چالش‌ها و مشکلاتی رو‌به‌رو شد. فرانسه از منابع کافی برای کاوش و نظارت بر امور باستان‌شناسی در تمام نقاط ایران برخوردار نبود، بنابراین این امر به باز شدن راه برای حفاری قاچاق در زمین‌های عمومی و حفاری آزادانه در املاک و زمین‌های خصوصی منجر شد.

 بیژن روحانی - پس از جنگ جهانی اول، ملی‌گراها در کشورهای مختلف خاورمیانه یکی پس از دیگری تلاش کردند تا اقدامات لازم را برای محدود کردن آن‌چه که به گفته‌ ایشان "دزدی میراث تاریخی‌" توسط هیئت‌های باستان‌شناسی خارجی بود به عمل بیاورند.