نسخه قابل چاپ

در صدمین سال‌گرد هشتم مارس، روز جهانی زن، زنان ایرانی مقیم کشورهای مختلف در برنامه‌هایی با بزرگداشت این روز به بررسی حقوق زن ایرانی و وضعیت جنبش زنان در ایران پرداخته‌اند.

در پاریس شرکت کنندگان در راهپیمایی هزاران نفری اتحادیه ملی حقوق زنان در برابر سفارت ایران در پاریس توقف کرده و اعتراض خود را به شرایط نابرابر زنان و مردان در این کشور اعلام کردند.

بنا به گزارش رسیده به رادیو زمانه، این راهپمایی که روز پنجم مارس با شعار «برابری جنسیتی، آزادی و شأن انسانی، همین حالا و همه جا» برگزار شد، بیش از دو هزار و پانصد نفر طبق گزارش پلیس و چهار هزار نفر طبق گزارش برگزارکنندگان، مسیر ایوان حقوق بشر، سفارت‌خانه ایران، سفارت‌خانه مصر و سفارت‌خانه الجزیره را در چهار ساعت طی کرد و با توقف مقابل هر یک از این سفارت خانه‌ها سخنرانی‌های کوتاهی انجام دادند.

فراخوان این راهپیمایی که با امضای سازمان‌ها، انجمن‌ها و گروه‌های فمینیستی منتشر شده است، با یادآوری جنبش‌های اخیر مردمی در تونس، مصر، الجزیره و ایران در مبارزه با حکومت دیکتاتوری، به مطالبات زنان این کشور‌ها و  همچننی خواسته‌های زنان افغان برای برابری در قوانین قضایی و شهروندی پرداخته است.

شرکت‌کنندگان در این تجمع در سخنرانی که مقابل سفارت جمهوری اسلامی ایران انجام شد، با یادآوری این واقعیت که مبارزه برابری‌خواهی و آزادی، مبارزه‌ای جهانی است، خواهان تعهد و التزام به کنوانسیون‌های بین‌المللی که دولت ایران در زمره امضاکنندگان آنها است و  پایان دادن به نقض گسترده حقوق بشر و از جمله برابری زنان و مردان شدند.

پایان دادن به تحمیل قوانین تبعیض‌آمیز جنسیتی و خشونت علیه زنان از جمله خشونت‌هایی که به نام شریعت اعمال می‌گردد؛ لغو قانون حجاب اجباری؛ آزادی بی‌قید و شرط زندانیان سیاسی، عقیدتی و قومیتی و تضمین آزادی بیان و عقیده و تشکیل اجتماعات، احزاب و گروه‌ها از دیگر خواسته‌های این تظاهرات بود.

بررسی روشنفکری دینی - تفکر سکولار و حقوق زن در ایران در بوخوم

در بوخوم نیز فعالان کمپین یک میلیون امضا در آلمان بر برگزاری نشست «روشنفکری دینی - تفکر سکولار و حقوق زن در ایران، از نظریه تا عمل» دیدگاه‌های مختلف در زمینه حقوق زنان را بررسی کردند.

به گزارش زمانه، در این برنامه که شنبه، چهاردهم اسفندماه در دانشگاه بوخوم آلمان برگزار شد، حسن یوسفی اشکوری، اسلام‌شناس و محمدرضا نیکفر، فیلسوف به بررسی مسئله حقوق زن در اسلام پرداختند و حمیده نظامی، شهاب‌الدین شیخی و امیر رشیدی سه عضو کمپین یک میلیون امضا که به تازگی از ایران خارج شده‌اند، درباره شیوه‌های فعالیت‌های این کمپین سخن گفتند.

در بخش اول این نشست فعالین کمپین در دو بخش نظری و عملی به بررسی حضور مردان در جنبش زنان و به ویژه کمپین یک میلیون امضا در ایران پرداختند و با بیان تجربیات عملی، حضور مردان در کمپین را به عنوان یکی از بازوهای فعال در کمپین مورد بررسی قرار دادند.

در این پانل تجربه عملی حضور مردان کنش‌گر در کمپین به عنوان تجربه‌ای جدید در جنبش زنان ایران مورد بررسی قرار گرفت و به نگاه ابهام‌آمیز و توام با بدبینی نسبت به حضور مردان در کمپین به عنوان فعال جنبش زنان از طرف برخی فعالان حقوق زن و افکار عمومی جامعه پرداخته شد.

استقبال از همکاری کنشگران مرد توسط کنشگران زن جوان در مقایسه با نسل پیشین زنان فعال جنبش زنان، به عنوان یک جهش در راستای ارتقای شیوه فعالیت جنبش، از موارد مطرح شده در این نشست بود.

در پانل بعدی نیز یوسفی اشکوری و محمدرضا نیکفر به عنوان نمایندگان روشنفکری دینی و تفکر سکولار دیدگاه‌های مجود در این دو حوزه را نقد و بررسی کردند.

یوسفی اشکوری با توجه به نظام خانواده کهن در جوامع اسلامی که برساخته ذهن و زبان فقیهان مسلمان و مبتنی بر ولایت و قوامیت مرد است به جایگاه فرودست و غیر مختار زن پرداخت که از نظر او اساس آن بر تبعیض بنا نهاده شده است.

اشکوری راه کار برون رفت از قرائت سنتی دین را بازخوانی دوباره اسلام و ساخت بنای تازه‌ای در چهارچوب سیستم ارزشی قرآنی و توحیدی، با توجه به مصادیق عدالت و مفهوم حق در جهان معاصر دانست و گفت که در این ساختار زنان از حقوق برابر با مردان برخوردارند.

محمدرضا نیکفر نیز با نقد اندیشه یوسفی اشکوری گفت که این نگرش در روشنفکری دینی خواهان گسست از اسلام تاریخی است؛ در حالیکه که وی با تکیه بر اسلام تاریخی یعنی تجربه زیسته اسلام در یک فرایند تاریخی، اسلام را شامل مجموعه‌ای از تبعیض‌ها می‌داند که یکی از وجوه این تبعیض‌ها نابرابری در حوزه زنان است.

وی اظهار داشت بر اساس مستندات تاریخی هیچ شواهدی مبنی بر اینکه اسلام موجب ارتقاء جایگاه زن باشد، نداریم؛ در حالیکه در مقابل با مجموعه‌ای از دستورات اسلامی مواجه‌ایم که به نابرابری جنسیتی به نفع مرد مشروعیت می‌بخشد. نیکفر در پایان بیان کرد که سکولاریزاسیون در جوامع اسلامی در ‌‌نهایت به رهایی زن خواهد انجامید.          

مشروح سخنان محمدرضا نیکفر در صفحه اندیشه رادیو زمانه منتشر شده است.