نسخه قابل چاپ

بیژن روحانی - به فهرست بلند بالای اتهامات گروه القاعده، یک اتهام زیست محیطی نیز اضافه شده است: جهاد علیه درختان و جنگل‌ها در اروپا. این اتهام جدیدی است که این بار روسیه آن را وارد کرده است. بالاترین مقام امنیتی روسیه اعلام کرده است گروه القاعده مسئول ایجاد آتش‌سوزی‌های گسترده در جنگل‌های اروپایی در چند تابستان اخیر است.

الکساندر بورتنیکوف، رییس سازمان امنیت فدرال در روسیه، روز چهارشنبه سوم اکتبر اعلام کرد ایجاد آتش‌سوزی‌های گسترده در جنگل‌های اروپا یکی از استراتژی‌های جدید گروه القاعده است. این روش به آن‌ها اجازه می‌دهد خسارات بسیار سنگینی به محیط زیست، اقتصاد و روحیه اجتماعی وارد کنند. اما آن‌ها برای اجرای چنین عملیاتی، به تجهیزات فنی و گسترده، پشتیبانی فراوان مالی و همچنین برنامه ریزی پیچیده نیازی ندارند. او این استراتژی جدید را راهکار وارد کردن «هزاران زخم کاری» نام‌گذاری کرده است.

به گفته‌ این مقام امنیتی روس، اکنون بسیاری از گروه‌های وابسته به القاعده از اصطلاح «جهاد علیه جنگل‌ها» استفاده می‌کنند و بحث‌های فراوانی میان آن‌ها برای چگونه ضربه زدن به منابع حیاتی و زیست محیطی در برخی کشورهای غربی در جریان است.

الکساندر بورتنیکوف، رییس سازمان امنیت فدرال در روسیه، روز چهارشنبه سوم اکتبر اعلام کرد ایجاد آتش‌سوزی‌های گسترده در جنگل‌های اروپا یکی از استراتژی‌های جدید گروه القاعده است.

آتش‌سوزی‌های گسترده در سال‌های اخیر خسارات فراوانی به جنگل‌ها در اروپا وارد کرده است. در سال ۲۰۱۰ آتش‌سوزی‌های مهیبی جنگل‌های مختلف در روسیه به خصوص در غرب این کشور را خاکستر کرد. در تابستان امسال نیز آتش به جنگل‌های اسپانیا، پرتغال، یونان، بالکان و مناطق دیگری در جنوب اروپا و منطقه مدیترانه خسارات وارد کرد و ده‌ها هزار هکتار جنگل را از میان برد. در هفته گذشته به علت آتش‌سوزی گسترده جنگلی،  بیش از دو هزار نفر از مردم ساکن یکی از مناطق جنوبی اسپانیا مجبور به ترک محل زندگی خود شدند.  تاکنون این آتش‌سوزی‌های گسترده در اروپا  را به خشکی و گرمای زیاد هوا و همچنین سهل‌انگاری‌های انسانی نسبت می‌دادند.

رییس سازمان امنیت فدرال روسیه اعلام کرده است که وب‌سایت‌های وابسته به گروه القاعده دارای اطلاعاتی در مورد چگونگی ایجاد آتش‌سوزی گسترده در جنگل‌ها هستند. از آن‌جا که ایجاد آتش‌سوزی در جنگل به خصوص به هنگام خشکی و گرما کار ساده‌ای است، پلیس نتوانسته است تاکنون افرادی را که در ایجاد آن دخیل بوده‌‌اند شناسایی کند.

واکنش حافظان محیط زیست به سخنان مقام امنیتی روس

سخنان این مقام امنیتی روس  نه فقط در میان سیاستمداران و نیروهای ویژه مبارزه با تروریسم در کشورهای مختلف بازتاب گسترده‌ای داشته است، بلکه توجه بسیاری از کارشناسان و حافظان محیط زیست را نیز به خود جلب کرده است. با این‌حال اکثر واکنش‌‌های اظهار شده نشان‌دهنده مخالفت نسبتا وسیع حافظان محیط زیست با اتهاماتی است که روسیه به گروه القاعده وارد کرده است. آن‌ها دخالت القاعده را در این فجایع طبیعی دور از ذهن بررسی می‌کنند.

در یکی از این سایت‌های بنیادگرا که به گفته‌ مقامات روس از عربستان سعودی اداره می‌شود، یازده صفحه اینترنتی به آموزش ایجاد آتش‌سوزی در جنگل‌های واقع در کشورهای عضو ناتو اختصاص داده شده و ذکر شده است که «آتش نیز یکی از سربازان خداوند در جنگ علیه کفار» است.

نیکلای اشماتکف، متخصص جنگل‌ها در «صندوق جهانی حیات وحش» به خبرگزاری اینترفاکس گفته است که کوچک‌ترین تردیدی در مورد این که عامل انسانی مسبب بروز این آتش‌سوزی‌های گسترده است وجود ندارد، اما این که القاعده بخواهد نیرویش را به جای مقابله با آمریکا صرف آسیب زدن به یونان و اسپانیا بکند، اتهامی است که در مورد آن تردیدهای زیادی وجود دارد. با این منطق به نظر می‌رسد سخنان السکاندر بورتنیکوف نتوانسته است در میان متخصصصان، موفقیتی دست پیدا کند.

با این که این مقام روس نتوانسته است سند و مدرکی قاطع برای دست داشتن القاعده در جهاد علیه محیط زیست و جنگل‌های اروپا نشان دهد، اما بخشی از اتهاماتی که او علیه گروه‌های جهادی و اسلامی وارد می‌کند برپایه مطالبی است که اکنون در وب‌سایت‌ این گروه‌‌ها وجود دارد. در حقیقت اتهامات روسیه بازتاب‌دهنده مباحث نسبتا گسترده‌ای است که در این سایت‌های بنیاد‌گرا در خصوص ضربه زدن به محیط زیست و نابودی جنگل‌ها به عنوان راهکاری برای مقابله با دشمن ذکر شده است. در یکی از این سایت‌ها که به گفته‌ مقامات روس از عربستان سعودی اداره می‌شود، یازده صفحه اینترنتی به آموزش ایجاد آتش‌سوزی در جنگل‌های واقع در کشورهای عضو ناتو اختصاص داده شده و ذکر شده است که «آتش نیز یکی از سربازان خداوند در جنگ علیه کفار» است.

اگر گروه‌های وابسته به القاعده بتوانند از این روش استفاده کرده و یا مسئولیت آتش‌سوزی‌های گسترده و خسارات عظیم به محیط زیست را برعهده بگیرند، یک ضربه مهم به روحیه جمعی در بسیاری از کشورها وارد خواهد شد.

با این که سخنان و اتهاماتی که از جانب مقامات روس به القاعده وارد شده هنوز توسط نهاد دیگری به طور مستقل تایید نشده است، اما به نظر می‌رسد از هم‌اکنون آسیب‌های گسترده به محیط زیست نیز در فهرست اتهامات امنیتی جای گرفته است.