خانه | گوی‌سياست

آتش‌بس کنونی در سوریه ؛ راه حل بحران نیست

جمعه, 1391-01-25 12:29
نسخه قابل چاپنسخه قابل چاپ
گفت‌وگو با رضا تقی زاده، کارشناس سیاسی
ایرج ادیب زاده

 بامداد (پنجشنبه دوازدهم آوریل)، چند ساعت پس از اعلام آتش‏بس، به دنبال اولتیماتوم کوفی‏عنان نماینده‏ سازمان ملل و طرح شش ماده‏ای او برای پایان دادن به خشونت‏ها، وضعیت در سوریه آرام اعلام شد.

 

وضعیتی که ازسیزده ماه درگیری‏های مرگ‏بار پیش آمده میان ارتش پرقدرت بشار اسد و حامیان حزب‌اله و لشگر قدس جمهوری اسلامی از یک سو و تظاهر کنندگان مخالف بشار ،  نتیجه ۹هزار کشته از تظاهرکنندگان غیر مسلح ؛ صدها زن و کودک؛ هزاران زخمی . هزاران نفر نیز به شهرهای مرزی ترکیه گریخته‏اند .
 
امروز رییس شورای ملی سوریه، اپوزیسیون بشار اسد، فراخوان تظاهرات را اعلام کرد که طرح عنان تضمین حق تظاهرات مخالفان را می‏دهد. دولت بشار اسد هم اعلام کرده که در صورت حمله‏ مخالفان، پاسخ حملات را حق خود می‏داند.
 
کشورهای غربی با وجود استقبال از آتش‏بس، اطمینان ندارند که بشار اسد به این طرح وفادار بماند.
آلن ژوبه، وزیر  خارجه‏ فرانسه گفته است: "بشار اسد به کوفی عنان برای ادامه‏ آتش‏بس دروغ گفته. قرار بود آتش‏بس دو روز پیش برقرار شود، اما ارتش بشار اسد به حملات خود ادامه داد و ۹ نفر بی‌گناه دیگر کشته شدند."
 
از آقای رضا تقی‏زاده، کارشناس سیاسی در گلاسکو، می‏پرسم: چند ساعت پس از اعلام آتش‏بس، اوضاع سوریه آرام گزارش شده است. به نظر شما، چقدر این اوضاع می‏تواند دوام داشته باشد؟
 
 
اجرای آتش‏بس بخشی از مأموریت آقای کوفی عنان است که گذشته از آتش‏بس، پنج ماده‏ دیگر را هم با تایید دولت سوریه، بایستی عملی کند.
 
همین برقراری آتش‏بس و مفاد دیگر توافق آقای کوفی عنان با دولت سوریه، به نظر من، یک گام بزرگ است و یک امتیاز قابل ملاحظه در جهت دولت کنونی بشار اسد در سوریه است، در مقایسه با آن‏چه ما تا ماه‏های گذشته می‏شنیدیم که آقای اوباما و رهبران اروپایی، قویاً از ضرورت کنار رفتن بشار اسد یاد می‏کردند و حکومت او را قابل دوام و قابل توجیه نمی‏دیدند.
 
ولی همین‏که حالا با بشار اسد مذاکره می‏شود و به روی آتش‏بس و مذاکرات دیگر توافق به عمل می‏آید، به‏هرحال یک گام دور شدن از آن چیزی است که ما در ماه‏های گذشته شاهد آن بودیم.
 
وضعیت فعلی، به نوعی مقابله‏ سیاست پیروی از گفت‏وگوهای آرام و دیپلماتیک، در مقابل اتخاذ تصمیمات تند و ایستادگی در مقابل رژیم‏هایی مانند سوریه است. به نظر من، این یک نوع آزمایش سیاست خارجی دولت اوباما در یک شرایط حساس است. وضعیتی که مشابه آن را ما هم‏زمان در قبال ایران و کره‏ شمالی هم می‏بینیم.
 
این‏که آیا این سیاست پیش خواهد رفت و به نتیجه خواهد رسید، بی‏تردید دو سه روز آینده، شاید روزهای حساسی باشند. ولی با نبودن یک نیروی پایدار صلح و ناظر بر آتش‏بس در منطقه و نبودن هماهنگی در صفوف مخالفان و همین‏طور نارضایی دولت سوریه از ایجاد یک منطقه‏ حایل بین این دو گروه، به نظر من مانع خواهد شد که آتش‏بس در روزهای آینده حفظ شود و به عنوان یک راه‏حل قاطع بشود به آن تکیه کرد.
 
ولی با این حال، بایستی دو سه روز به انتظار نشست و دید که نتیجه‏ وضعیت شکننده‏ سوریه با این آتش‏بسی که تحت نظارت نیست و دعاوی‏ای که دولت سوریه دارد (از‏جمله این‏که من حق دفاع از خودم را محترم می‏شمارم و اگر از طرف مخالفان به سمت ما آتش بشود، ما از خودمان دفاع خواهیم کرد)، چه خواهد شد و این وضعیت به چه سمتی حرکت می‏کند.
 
شما از راه‏حل قاطع صحبت کردید. فکر می‏کنید این آتش‏بس بتواند راه‏حل قاطعی به‏وجود بیاورد، برای مشکلاتی که به‏ویژه در یک سال گذشته در سوریه وجود داشته؟
 
آتش‏بس تنها یک بخش کوچک از یک مشکل بزرگ است. نه تنها راه‏حل نیست، حتی مُسکن موقت هم نمی‏تواند باشد.
 
در طول ۱۳ ماه گذشته، بیش از ۹هزار نفر از مردم سوریه، در مخالفت با این حکومت، جان خود را از دست داده‏اند، ده‏ها هزار نفر زخمی شده‏اند و ده‏ها هزار نفر به صورت آواره در کشور ترکیه پراکنده هستند. خرابی‏های زیادی در شهر حمص و بقیه‏ی شهرهایی که در آن‏ها تظاهرات بیشتر از دمشق بوده، به وجود آمده است.
 
آتش‏بس تنها یک بخش کوچک از یک مشکل بزرگ است. نه تنها راه‏حل نیست، حتی مُسکن موقت هم نمی‏تواند باشد
 
این تحولات را نمی‏شود فقط با استقرار یک آتش‏بس و حتی حفظ آن برای دو سه روز یا دو سه ماه، کنار گذاشت، ندیده گرفت و فکر کرد که مسائل سوریه حل می‏شود.
 
این‏که آیا این یک لحظه‏ سکوت فرصت خواهد داد برای پیدا کردن راه‏حل‏های دیگر، به‏هرحال باید به این سمت حرکت کرد و به نظر من، اگر قاطعیت در کنار پیشنهاد مذاکره و دیپلماسی، به‏خصوص از طرف غرب، دیده نشود، وضعیت بحرانی‏ای که تا امروز شاهد بودیم، بی‏تردید ادامه پیدا می‏کند و دولت سوریه که حالا به‏هرحال در گام اول یک امتیاز گرفته، امتیازهای دیگری را خواستار خواهد شد و این وضعیت کمک نمی‏کند به حل بحران سوریه. مشابه آن‏ چیزی که ما در کشورهای شمال آفریقا، در طول یک سال گذشته شاهد بودیم.
 
آقای تقی‏زاده، طرح شش ماده‏ای آتش‏بس کوفی عنان، پس از گفت‏وگو با رهبران غربی، روسیه، چین و ترکیه و سفر به تهران عملی شد. در تهران، خامنه‏ای با عنان دیدار نکرد، برای دیدار با احمدی‏نژاد هم او را به بندرعباس بردند. به نظر شما، این آتش‏بس می‏تواند تأثیری بر روابط ایران با غرب هم بگذارد؟
 
البته این سئوال وجود دارد. بایستی تا روز شنبه به انتظار بنشینیم و ببینیم که مذاکرات اتمی ایران با گروه ۵+۱ که قرار است در استانبول صورت بگیرد، به چه سمتی حرکت خواهد کرد و آن گفت‏وگوها تا چه حد به نتیجه می‏رسد.
 
نباید خیلی روی ارتباط دادن مستقیم این دو مورد حساب باز کرد، ولی به‏هرحال بی‏ارتباط باهم هم نیستند.
 
ایران هم مانند سوریه، بخشی از دیپلماسی رو کردن به مذاکره و مسالمت است، در مقابل اقدامات سخت و تند برای رویارویی با رژیم‏هایی که با قواعد بین‏الملل بازی نمی‏کنند و ایران یکی از این سه کشور، در کنار کره‏ شمالی و سوریه است.
 
ایران به هرحال، یکی از حامیان وضع موجود در سوریه است و در ملاقات‏هایی که آقای کوفی عنان با رهبران یا مسئولان کشورهایی که در امور سوریه تأثیرگذار هستند داشته، واکنش مسئولان ایران به مراتب تندتر از کشورهای دیگر بوده است.
 
یعنی وقتی اظهارات آقای علی‏اکبر صالحی را با اظهارات لاوروف وزیر خارجه روسیه  در مورد سوریه مقایسه می‏کنیم، ایرانی‏ها تنها به حمایت از رژیم کنونی سوریه و مخالفت با معترضان سوری اکتفا می‏کنند، در حالی‏که لااقل آقای لاوروف از استقرار آتش‏بس در سوریه حمایت می‏کند و دو طرف را به مصالحه می‏خواند.
 
در مقایسه برخورد وزرای خارجه ایران و روسیه در برابر سوریه، صالحی تنها به حمایت از رژیم کنونی سوریه و مخالفت با معترضان سوری اکتفا می‏کنند در حالی‏که وزیر خارجه روسیه از استقرار آتش‏بس در سوریه حمایت کرد و دو طرف را به مصالحه خواند
 
این نشان می‏دهد که اگر قرار است ما تکیه کنیم به سیاست مذاکره و دیپلماسی، ولی این اقدامات با یک ایستادگی جدی در مواضع دیگر همراه نباشد، ممکن است شانس توفیق آن خیلی کاهش پیدا کند.
 
اگر در سوریه گفت‏وگوهای مسالمت‏آمیز  و همین‏طور استقرار آتش‏بس به نتیجه نرسد و اقدام تندی هم علیه سوریه صورت نگیرد، ایران هم تشویق خواهد شد که بدون دادن امتیاز، وضع موجود را ادامه بدهد. این وضعیت را ما در کره‏ شمالی هم شاهد هستیم.
 
یعنی آن‏ها هم تهدید می‏کنند که ما موشک خودمان را به هوا می‏فرستیم و یا حتی دو سه روز بعد از فرستادن موشکی که جنجالی در جنوب شرقی آسیا برپا کرده، مبادرت به آزمایش اتمی زیرزمینی تازه‏ای هم خواهیم کرد.
 
در هر حال، این یک آزمایش از سیاست آقای اوباما است برای تکیه کردن بر دیپلماسی و پرهیز از برخورد. آیا این مجموعه به نتیجه خواهد رسید یا خیر، به نظر من، اولین سطح آزمایش سوریه است و در سطح دوم، به نوعی ایران قرار دارد.
 
ترکیه در وضعیت بحرانی سوریه نقش مهمی داشته و از مخالفان بشار اسد حمایت کرده است.  روز جمعه هم  هم نخست‏وزیر ترکیه برای هماهنگی سیاست‏های خود پس از آتش‏بس، با پادشاه عربستان دیدار کرد. نقش ترکیه را در این وضعیت، به ویژه در رابطه با سوریه و ایران چطور می‏بینید؟
 
برای ترکیه تغییر وضع موجود در سوریه، به همان حد اهمیت دارد که برای ایران حفظ وضع موجود. ترکیه می‏خواهد به عنوان یک قدرت منطقه‏ای ظاهر بشود و این نقش را به‌خصوص در طول یک سال گذشته، با قدرت نسبی ایفا کرده و هم‏مرزی ترکیه با سوریه و داشتن تبعات امنیت ملی در ترکیه در نتیجه‏ی بحران فعلی در سوریه، حساسیت مسئله را برای ترکیه بیش از حد کرده است.
 
ترکیه در اقداماتی که صورت می‏دهد، از حمایت کشورهای عربی، از جمله عربستان سعودی و قطر که کشورهای ثروت‏مند عرب که دارای ابزارهایی برای تأثیرگذاری در وضعیت سوریه هستند، برخوردار است و در کنار اسراییل، تنها کشوری است که بضاعت نظامی مقابله با دولت سوریه را در اختیار دارد.
 
این‏که آیا ترکیه از این بضاعت‏ها استفاده خواهد کرد یا خیر، به نظر من، ترکیه در اجرای نقشی که به دنبال آن است، یعنی ظاهر شدن در قالب یک قدرت منطقه‏ای قابل تکیه، اگر استفاده از این وسیله را ضروری ببیند، از آن استفاده می‏کند.
 
ترکیه در طول ده سال گذشته، تغییر ساختاری اقتصادی کرده و از مرز بیمار اروپا، تبدیل شده به یکی از بیست قدرت بزرگ اقتصادی دنیا. ولی هنوز در منطقه و در داخل ترکیه، دولت کنونی مسائل کوچکی دارد که باید به آن‏ها هم بپردازد.
 
برای ترکیه تغییر وضع موجود در سوریه، به همان حد اهمیت دارد که برای ایران حفظ وضع موجود. ترکیه می‏خواهد به عنوان یک قدرت منطقه‏ای ظاهر بشود
 
به نظر من، اگر تکیه بر نیروی نظامی برای راه‏حل سوریه، ضروری باشد و ترکیه این مسئله را مورد توجه قرار بدهد، آن وقت دولت اسلام‏گرای کنونی ترکیه که الگویی است برای کشورهای مسلمان منطقه، پیوند نزدیک‏تری با ملی‏گرایان ترکیه و همین‏طور ارتش ترکیه پیدا می‏کند.
 
موقعیت داخلی دولت کنونی ترکیه مستحکم می‏شود و در منطقه از حمایت بیشتر کشورهای مسلمان برخوردار خواهد شد و قدرت کنونی ترکیه به عنوان یک بازیگر محلی، در حدی که دولت کنونی انتظار دارد، ارتقا پیدا می‏کند.
 

بنابراین از هر جهت که نگاه می‏کنیم، ترکیه را نمی‏توانیم نسبت به وقایع و تحولات داخلی سوریه بی‏تفاوت ببینیم.

 

اگرچه در وضعیت فعلی، ترک‏ها سکوت نسبی اختیار کرده‏اند تا نتیجه‏ وضعیت موجود و تکیه‏ دولت اوباما به گفت‏وگوها و دیپلماسی را در آینده ببینند. بعد از شکست احتمالی این دیپلماسی، ترکیه یقیناً نقش خود را در منطقه و در ارتباط با سوریه، فعال‏تر خواهد کرد.

Share this
Share/Save/Bookmark

بررسی وضع سوریه با گفتگوی درج شده و واقعیتهای حاکم بر منطقه همخوان ودر مسیر منطقی قرار ندارد.
سپاه قدس یک نیروی اطلاعاتی امنیتی است ومیتواند حداکثر مشاور باشد ولی در عملیات رزمی نمیتواند بازوی جگنده بحساب اید.
حزب اله نیز انچنان که مصاحبه کننده محترم ترسیم کرده اند عامل فعالی در کارزار سوریه ومخالفان نیست وجمع این دو که محور گفتگو قرار گرفته با توجه بسوابق کارشناس محترم باز گشائی مسیر حمله نظامی بایران است که با خواسته های اپوزیسیون ایران هم مطابقت ندارد.
در مساله سوریه نه اسرائیل و نه امریکا هیچکدام علاقمندی به مداخلات نظامی نشان نداده اند چون طرف ایرانی انچنان مهم نیست که رویاروئی با روسیه . روسها در طرطوس پایگاه دریائی دارند وبا توجه به مقررات عبور از داردانل که همیشه نیاز به اجازه ترکها دارد این پایگاه را که برای انها در مدیترانه باقی مانده است بسادگی از دست نمیدهند .
اسرائیل جایگزینی برای اسد که شرائط بدون جنگ ورها نکردن ارتفاعات گولان را بمدت 40 سال قبول کرده است پیدا نکرده است ودر تمام مدت تنش سکوت را بر هر سیاست دیگری ترجیح داده است.
امریکا از سیاست اسرائیل استقبال کرده و بجز حرافی چیز بیشتر ی نخواسته است. اما غرب بخصوص فرانسه و انگلیس که بدنبال احیای اقتدارازدست رفته هستند سناریوئی مثل لیبی را خواستارند چون بقول اقای سر کوزی عملیات نظامی را بدون تلفات بپایان رسانده اند و ترکها بدنبال امپراطوری ازدست رفته خرناس میکشند
حکومت ترکیه در بد ترین شرائط رابطه با ارتش است وبیم کودتا در این کشور از دیپلماسی ممالک اسلامی حزب حاکم
قوی تر است.
غرب خواستار هیچ نوع دموکراسی در سوریه نیست و شورا ی مخالفان در خارج مصنوعی است زیرا هم اکنون عبدالحلیم خدام که 30 سال با اسد پدر کارکرده واز مخالفان سر شناس است ودر پاریس زندگی میکند ببازی گرفته نشده است و همچنین از رفعت اسد هم در میان مخالفان خبری نیست چون اگر انها که روش حکومت داری را تجربه کرده اند در سوریه بقدرت برسند اسرائیل با پرسش روبرو میشود .
و اما در مورد ایران واعاز مذاکره ای که قرار است صورت بگیرد باید بدانیم که این مذاکرات ازمدتها پیش در عراق جریان داشته است و دو واسطه قوی میاندار بوده اند اول روسیه است که با ورود به مساله و گرو کشی مسائل دیگر تند رو یهای انگلیس و فرانسه و المان را کمرنگ کرد و بر امریکا هم تاثیر گذاشت تا جائی که شایعه تمرکز نظامی در ارمنستان را در مقابل حمله بایران مطرح کرد وهم ترکیه که در سطحی پائین تر امریکا سعی دارد ساستهای انرا با عربستا ن همسو گرداند.
سیاست گام بگام روسیه هم اسرائیل راارام میکند چون وزیر خارجه تند روش روسی است وهم اکثریت نیروهای مسلح اسرائیل هم اکنون روسی تبار ند و گو اینکه در سطح فرماندهی مطرح نیستند ولی روسی بودن را هم دون شان نمیدانند
ایران تسلیم شده است و گفتگوهائی که دنباله دار هم خواهد بود به چند نتیجه ملموس میرسد . اول انکه غنی سازی 20 درصدی متوقف میشود و در مقابل سوخت راکتور تهران باین کشور فروخته خواهد شد .
در مرحله دوم خارج کردن موجودی ارونیوم غنی شده 20 درصدیست که روسیه پیشنهاد داده در مقابل ان تحریم هائی که در خارج از قطعنامه ها اعمال شده است توسط امریکا و اروپا بتدریج برداشته میشود .
ایران با امضا و یا بدون امضای پرو تکل الحاقی اجازه بازرسیهای سر زده را به سازمان جهانی انرژی اتمی خواهد داد
البته کارشناس محترم بخوبی اگاهند که در شرائط کنونی گزینه جنگ حتی در گیریهای کوچک نیز برای اقتصاد در هم ریخته جهان کارائی ندارد و همین امر سبب شده است که کودتاهای افریقا هم تقریبا با بی تفاوتی نگریسته میشود
نه قطعنامه شورای امنیت را بدنیال دارد ونه تهدید اروپارا
جلوگیری از مبادلات پولی ودر همریختگی اقتصاد ایران خامنه ای را مجبور کرده است که را ه سازش محدود را پیش گیرد گواینکه گروهی از سپاه و افرادی در بیت مثل میر حجازی با ان موافق نیستند و این توان را دارند که در این راه سنگ اندازی کنند .
با اینکه مذاکرات تحت رهبری احمدی نژاد نیست او هم سکوت کرده است ومجلس هم به حمایت وسیع مذاکراتی را قراراست از امروز بجریام بیفتد پشتیبانی کرده است

برادر اسدتان رفتني است .....

ارسال کردن دیدگاه جدید

محتویات این فیلد به صورت شخصی نگهداری می شود و در محلی از سایت نمایش داده نمی شود.

نظر شما پس از تایید دبیر وب‌سایت منتشر می‌شود.

لطفا به زبان فارسی کامنت بگذارید.
برای نوشتن به زبان فارسی می توانید از ادیتور زمانه استفاده کنید.

کامنتهایی که حاوی اتهام، توهین و یا حمله شخصی باشد هرز محسوب می شود و
منتشر نخواهد شد.

 

لینک به ادیتور زمانه:         

برای عبور از سد فیلترینگ

پرونده ۱۳۹۱ / چشم‌انداز ۱۳۹۲

مشخصات تازه دریافت برنامه های رادیو زمانه  از ماهواره:

ماهواره  :Eutelsat

هفت درجه شرقی

پولاریزاسیون افقی 

سیمبول ریت ۲۲

فرکانس ۱۰۷۲۱مگاهرتز

همیاران ما