کردها و جدال برای نقش منطقهای
جمعه, 1390-06-18 15:33
نسخه قابل چاپ
سراجالدین میردامادی
حملات نیروهای زمینی و هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران به مناطق کردنشین در غرب ایران بهویژه در منطقه کوهستانی قندیل، پایگاه اصلی گروه «پژاک» با پایان ماه رمضان از سر گرفته شده است.
در گفتوگو با محمدرضا اسکندری، روزنامهنگار کرد مقیم هلند از او پرسیدهام: آخرین اخبار و اطلاعات شما از این درگیریها چیست و دو طرف درگیر، به اضافه ارتش ترکیه که به منطقه محل استقرار «پکک» حمله کردهاند، چه موفقیتها و شکستهایی کسب کردهاند؟
محمدرضا اسکندری: با توجه به اطلاعاتی که روز شنبه سوم سپتامبر (12 شهریور) به ما رسیده، وضعیت مناطق مرزی ایران، در روزهای یادشده بهشدت بحرانی بوده است. توپخانهها و نیروهای سپاه تلاش کرده بودند به مناطق نزدیک به کوهستانهای قندیل نزدیک بشوند و در این زمینه، حتی تلاششان بر این بوده است که از نیروهای مهندسیشان استفاده کنند و بتوانند هرچه بیشتر راهسازی کنند تا به مناطقی که نیروهای «پکک» در آنجا هستند، نزدیک شوند.
با توجه به اینکه مسئله مهندسی، یکی از مسائل خاص عملیاتهای بزرگ جبههای است، نیروهای «پکک» و «پژاک» اعلام کردند که با آنها درگیر شدهاند. پژاک اعلام کرده که در این درگیریها ۷۶ نفر و حتی فرمانده سپاه سردشت و همینطور چندتن از نیروهای بومی آنجا کشته شدهاند، ولی هنوز هیچ منبع موثقی تعداد کشتهشدگان را تایید نکرده است. روز شنبه، رسانههای جمهوری اسلامی اعلام کردهاند که دونفر از افراد بومی نیروهای سپاه کشته شدهاند.
واقعیت این است که رژیم جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران در طول ماه رمضان تلاششان بر این بوده است که نیروهای بیشتری را به منطقه بیاورند و در فکر این بودهاند که با یک عملیات گسترده، نیروهای نظامی خود را در مناطقی پیش ببرند که نیروهای «پکک» مستقرند.
محمدرضا اسکندری: واقعیت این است که اگر مسئله کردها در سوریه مانند عراق حل شود، یعنی به جایی برسد که کردهای سوریه هم از یک حکومت فدرال برخوردار شوند، دامنه آن به ترکیه و ایران هم سرایت خواهد کرد. به همین دلیل، دو دولت ایران و ترکیه تلاششان بر این است که به هر صورتی شده، مسئله «پکک» را حل کنند. البته نه به این عنوان که حق و حقوق «پکک» یا مردم کرد را بدهند.
روز سوم سپتامبر، فرماندهی «پکک» در پیامی به یکی از کنفرانسهای بزرگ در کلن، اعلام کرد که بحث، بحث پژاک نیست. بحث بر سر این است که اینها میخواهند کردها و بهخصوص نیروهای «پکک» را زیر ضرب قرار بدهند. بههمین خاطر «پکک» در ماههای گذشته اعلام کرده بود که میتواند این نقش را داشته باشد که بین نیروهای جمهوری اسلامی و پژاک قرار بگیرد. با توجه به اطلاعاتی که از کردستان عراق دارم، «پکک» این کار را انجام داده است.
در منطقه مرزی با ترکیه، چه درگیریهایی جریان دارد؟ ارتش ترکیه چگونه با مبارزان «پکک» برخورد میکند؟
ارتش ترکیه بیشتر از طریق بمبارانهای هوایی کارش را پیش میبرد و در قسمتی از مرز کردستان عراق و ترکیه که به قندیل نزدیک است، نیروهای زرهیاش را هم وارد کرده است. بیشترین کاری که دولت ترکیه تاکنون انجام داده، بمبارانهای هوایی است.
مهمترین مسئلهای هم که الان در قندیل وجود دارد، این است که نیروهای ترکیه تجربه چندین سال گذشته را دارند که از طریق زمینی نتوانستهاند پیشروی زیادی کنند و تنها راهی که دارند، از طریق هواپیما است. حتی هلیکوپترهای ارتش ترکیه تاکنون نتوانستهاند قسمت زیادی از منطقه را زیر پوشش آتش خودش قرار بدهد. چون مناطق کوهستانی آنچنان است که نیروهای «پکک» میتوانند از موقعیت جغرافیایی منطقه خوب استفاده کنند و حتی هلیکوپترها را هم زیر ضرب آتش خودشان قرار میدهند. به همین خاطر هم دولت ترکیه تا الان، بیشتر از طریق هواپیماها و بمباران هوایی توانسته است کار خود را پیش ببرد.
آیا «پکک» و «پژاک» عملیات مشترکی هم علیه دولت ترکیه یا علیه سپاه پاسداران ایران انجام دادهاند؟
رهبری «پکک» روز سوم سپتامبر اعلام کرد که آنها در طول هفتههای گذشته مذاکراتی غیر مستقیم با جمهوری اسلامی ایران داشتهاند و به آنها پیام دادهاند که منطقه مرزی ایران الان در دست «پکک» است و این نیروها به هیچوجه قصد این را ندارند که بگذارند نیروهای پژاک به ایران حمله کنند؛ اما با توجه به اینکه جمهوری اسلامی روز جمعه (دوم سپتامبر) با شدت بیشتری این عملیات را به اسم «مهندسی رزمی» شروع کرد، آنها دیروز اعلام کردند که از این به بعد نیروهای چریک که همان بخش نظامی «پکک» است، همراه با نیروهای پژاک علیه پیشروی نیروهای جمهوری اسلامی به سمت قندیل، مبارزه خواهند کرد.
به نظر میرسد که این درگیری، در حال حاضر بیشتر فرسایشی شده است. از یکسو، نیروهای «پژاک» و «پکک» نیروهای پارتیزانی هستند و جنگهای نامنظم انجام میدهند. از سوی دیگر، نیروهای سپاه پاسداران و ارتش ترکیه هم مجهز به سلاحهای سنگین، هلیکوپتر و نیروهای هوایی جنگی هستند و در عمل هیچکدام از دو طرف کاری را به پیش نمیبرند. به این ترتیب، ادامه این درگیری چه فایدهای برای دو طرف درگیر دارد؟
به نکته خوبی اشاره کردید. با توجه به تاریخ منطقه و تاریخ قندیل، همیشه اینطور بوده که دولتهایی که خواستهاند علیه مبارزان کرد بجنگند، تلاش کردهاند که به شیوههای مختلف قندیل را تصرف کنند. این تلاش چه در زمان حزب بعث، چه در زمان محمدرضا شاه و چه الان در زمان جمهوری اسلامی و همینطور دولتهای مختلف ترکیه همیشه ادامه داشته است.
آیا این درگیریها در مرزهای ایران و ترکیه میتواند با ناآرامیهای سوریه و مشارکت کردها علیه دولت بشار اسد، پیوند داشته باشد؟
همانطوری که میدانید «بهار عربی» به سمت سوریه حرکت کرده و این کشور الان در یک حالت بحرانی قرار دارد. دولت ترکیه تلاشاش بر این بود که به هر شکلی شده در مبارزه مردم سوریه نقش رهبری داشته باشد. تلاشهای زیادی هم در این جهت انجام داد و حتی پیشتر از دولتهای اروپایی، از رفتن بشار اسد صحبت میکرد. اما کردها که در ۱۲ حزب کردی با سالها تجربه کار تشکیلاتی متشکل شدهاند و الان به صورت یک تشکل واحد درآمدهاند تا بتوانند نقش کردها را در مبارزه مردم سوریه رنگینتر کنند و حق و حقوق آنها را به دست بیاورند، در کنفرانسهایی که ترکیه درباره مسائل سوریه برگزار کرد، شرکت نکردند.
حرف اصلی سخنگوی این ۱۲ حزب متشکل کرد این بود که ما در کنفرانسی که در ترکیه باشد، شرکت نمیکنیم. چون ترکیه به هیچ عنوان نمیخواهد مسئله کرد حل بشود. اگر ترکیه میخواهد مسئله کرد حل بشود، اول باید مسئله کردهای خود ترکیه را که بزرگترین اقلیت جامعه ترکیه هستند، حل کند و بعد به مسائل سوریه بپردازد.
به همین خاطر، دولت ترکیه که پروژهاش با شکست روبهرو شده است، میخواهد از طریق دیگری مسئله را حل کند. چون واقعیت این است که اگر مسئله کردها در سوریه مانند عراق حل شود، یعنی به جایی برسد که کردهای سوریه هم از یک حکومت فدرال برخوردار شوند، دامنه آن به ترکیه و ایران هم سرایت خواهد کرد. به همین دلیل، دو دولت ایران و ترکیه تلاششان بر این است که به هر صورتی شده، مسئله «پکک» را حل کنند. البته نه به این عنوان که حق و حقوق «پکک» یا مردم کرد را بدهند، بلکه اعتقادشان بر این است: نیرویی که توانسته تظاهرات صدهزار نفری را در ترکیه رهبری کند، اگر زنده بماند، نمیگذارد دو دولت ایران و ترکیه این جنبش را سرکوب کنند و آنها در نهایت حتی نمیتوانند مسئله سوریه را به نفع خودشان حل کنند. به همین خاطر، به اعتقاد من، حرکاتی که دولتهای ایران و ترکیه انجام دادهاند، از ترس آن است که بهار عربیای که اکنون به سوریه رسیده، به بهار ایرانی و بهار ترکی تبدیل شود.
اقای میردامادی از تلاش شما برای روشن شدن مسئله کرد سپاس و تشکر دارم. به قول ما کردها هر بژی
ایران، آمدن عید مبارک بادت... بهار و عید بزرگ ملتهای داخل ایران در راه است.
برای مسول تهیه این گزارش و انتخاب این تیتر واقعا متاسفم. این اقا که در هلند نشسته و از دور نشسته پای گود و می گویئ لنگش کن چرا خودشان پا نمی شوند بروند کمبود نیروهای پژاک را جبران کنند؟
امیدوارم که رسانه های فارسی زبان در پرداختن به مسائل کردستان از محدوده گفتمان امنیتی جمهوری اسلامی خود را بیرون بکشد. این مصاحبه از این جهت مهم است. منظور من این نیست که حتما با کسانی مصاحبه شود که از زاویه منافع کردها به مسئله بنگرند بلکه این است که تنها از دریچه گفتمان رسمی جمهوری اسلامی به این قضیه نپردازند
پژاک نیرو کم نداره که این اقا از هلند بلند شه برا اونجا اگه پژاک نیرو بخواد از تو ایران خیلی ها هستن که میرن شما قصه نخور
ارسال کردن دیدگاه جدید