پاسخ دادن به دیدگاه
چهار سده حضور هلندیان در ایران
به تازگی کتابی به زبان انگلیسی منتشر شده است با عنوان «هلندیان در میان ایرانیان». این کتاب که توسط مسعود اخباری، پژوهشگر ایرانی مقیم روتردام نوشته شده، حضور هلندیها در ایران را از سال ۱۵۹۵ میلادی تا سال ۱۹۷۹، زمان پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، دنبال میکند و صدها نمونه عکس، نقشه و سند منحصر بهفرد را هم در خود دارد.
روابط تاریخی ایران و هلند به حدود ۴۰۰ سال پیش بازمیگردد. زمانی که هلندیها برای فعالیتهای بازرگانی در منطقهء خلیج پارس حضور داشتند. از آن زمان، آثار تاریخی- هنری گوناگونی از هلندیان به یادگار مانده؛ مانند نقشهها و نقاشیهایی گوناگون.
پیوند ایران و هلند در دورهی معاصر و بهویژه در دوران حکومت محمدرضا شاه هم بسیار مستحکم بود. خانوادههای سلطنتی ایران و هلند روابط گرمی داشتند و بارها از کشورهای یکدیگر دیدار کردند.
تخصص اصلی نویسندهء کتاب «هلندیان در میان ایرانیان» ( The Dutch amongst the Persians 1595-1979) در زمینه نقشهبرداری و نقشهکشی است. وی در ایران و هلند تحصیل کرده و پیش از انقلاب مدیر بخش نقشهکشی شرکت نفت ایران بوده است. اخباری، مدتی پیش از انقلاب، همراه با همسر هلندیاش برای همیشه به هلند آمد.
مسعود اخباری درباره آغاز پژوهشهایش برای نوشتن این کتاب به «رادیو زمانه» میگوید: «حدود ۱۰ سال پیش این کار را آغاز کردم. اما چون کار میکردم و از خودم شرکتی داشتم، هر روز نمیتوانستم به دنبال این کار بروم. روی این اصل، حدود ۷-۸ سال طول کشید تا من بتوانم دورهی تحقیقاتام را به اتمام برسانم.»
او می افزاید: «برای اینکه تحقیقاتام را کامل کنم با Colonial Department of England در انگیس و Madras Records در هند تماس داشتم و مدارکی که لازم بود را از آنها گرفتم. همچنین در هلند از آرشیو سلطنتی، مدارکی راجع به ایران بیرون آوردم که تا آن زمان هیچکس ندیده بود و به همین خاطر، هر روز بیشتر علاقهمند شدم که این کتاب را بنویسم.
چنین مدارکی بیشتر به چه مسائلی مربوط میشوند؟
ابتدا باید توضیح بدهم که اگر شما بخواهید در آرشیو سلطنتی، مدارکی را پیدا کنید و هیچگونه اطلاعاتی هم از جزییات آنها نداشته باشید، بایستی آن مدرک را در بین مدارکی که در آنجا ذخیره شده و حدود ۱۷۸ کیلومتر میشود، پیدا کنید! این کار بسیار مشکلی است.
من پس از اینکه یکی از کتابهایی را که لیست این مدارک را نوشته بودند، دریافت کردم، از روی آن انتخاب کردم و به مدرکی رسیدم که الان در کتابام چاپ شده است و آن نامهء ناصرالدین شاه به پادشاه هلند است. این نامه را پیشتر، کسی پیدا نکرده بود.
نمونههای تصویری جالبی نیز در کتاب دیده میشوند، برای نمونه در صفحهی ۱۰۷، تصویری با این زیرنویس وجود دارد: «جزیرههای هرمز، قشم و لارک و از کُرنلیس دِبرَین»، منبع این تصویر کجاست؟
باز هم آرشیو سلطنتی. دِبرَین زمانی که در سال ۱۷۰۴ به ایران سفر کرد، حتی پرترهء شاه سلطان حسین را کشید و وقتی به پرسپولیس رفت و از تخت جمشید هم نقاشی کرد، نقاشی ایشان در اروپا برای یکصد سال در اروپا مورد تحسین بوده است.
دورهای را که در کتاب، پوشش دادهاید، از سال ۱۵۹۵ آغاز و به ۱۹۷۹ ختم میشود. دلیل اینکه به سالهای پس از انقلاب در ایران نپرداختهاید چه بوده است؟
پس از انقلاب دیگر هلندیای در ایران نبود و موردی نداشت که من دنبال هلندیهایی بگردم که در ایران بودهاند. هلندیها پس از انقلاب در ایران فعالیتی نداشتند و اگر هم چند هلندی در ایران فعال بودند واقعاً علاقهای نبود که به دنبال آن بروم.
ایمیل تهیهکننده برنامه: pejman@radiozamaneh.com
- پیوندهای مرتبط:
- تعداد ایرانیان هلند از سی هزار گذشت...
- جزییات تازه درباره خودسوزی پناهجوی ایرانی در هلند
- ایرانیان هلند: از هزار و یکشب تا انقلاب و جنگ
- گرویدن به آیین زرتشت در هلند
- هلند در جایگاه دوم پذیرش پناهجویان ایرانی
- یو.آ.اف و پشتیبانی از هزاران پناهندهء دانشجو در هلند