نسخه قابل چاپ

استیو کول و یان کمپل - دوشنبه گذشته، ناسا و وزارت کشور آمریکا چهلمین سالگرد آغاز به‌کار پروژه «لندست» (Landsat) را جشن گرفتند؛ طولانی‌ترین پروژه ماهواره‌ایِ سنجش از دور زمین. بیست و سوم جولای ۱۹۷۲ بود که از اولین ماهواره از ناوگان لندست، از پایگاه نیروی هوایی وندبرگ کالیفرنیا به فضا پرتاب شد.

ارمغان این ۴۰ سال، مساحی و عکس‌برداری گسترده‌ی سیاره‌مان بود؛ اقدامی که به فعالیت‌های بزرگ‌ مقیاس انسانی از قبیل شهرسازی و کشاورزی، سیمایی تازه بخشیده است. ایالات متحده، این پروژه‌ی پردوام فضایی را با هدف اشاعه دادن بی‌واسطه‌ی منافع مردمی تحقیقات سنجش از دور، در گستره‌ای وسیع از فعالیت‌های انسانی شامل بهداشت بشری و زیست‌محیطی، مدیریت آب و انرژی، طراحی شهری، جبران خسارات ناشی از بلایای طبیعی و همچنین کشاورزی به راه انداخت.

عکس‌های لندسَت از فضا، فقط عکس نیستند و محتوی چندین لایه اطلاعات از نقاط گوناگون زمین، در گستره طیفی مرئی و غیرمرئی‌اند. تنها یک چشم‌انداز منفرد لندست از فاصله ۶۴۰ کیلومتری، می‌تواند حاوی ریز‌ترین جزئیات از وضعیت صدها هزار هکتار علفزار، زمین کشاورزی و جنگل باشد.

چارلز بولدن (Charles Bolden)، رئیس ناسا، می‌گوید: «لندست، از دیرباز چشم‌انداز شاخصی از سیاره‌مان را به ما ارزانی کرده و در آینده هم به درک نمای بزرگ‌مقیاس زمین و دگرگونی‌هایش از فضا کمک خواهد کرد. ما با وجود این چشم‌انداز، آمادگی بهتری برای به‌ ثمر رساندن اقداماتمان روی زمین و نظارت بر [سیاره] خانه‌مان را پیدا می‌کنیم».

ناسا، با همیاری مؤسسه نقشه‌برداری‌های زمین‌شناختی آمریکا (USGS) و معاونت علمی وزارت کشور، تاکنون شش عضو از خانواده هفت‌تایی ماهواره‌های لندست را به فضا اعزام کرده است. آرشیو حاصل از این مساحی‌های پی‌درپی زمین هم اطلاعات جامعی از دگرگونی‌های انسانی و طبیعی را فراهم آورده.

دلتای رود گنگ / عکس از ماهواره لندست ۷ با رنگ‌آمیزی کاذب / منبع: USGS – NASA

کن سالازار (Ken Salazar)، وزیر کشور آمریکا، در این‌باره می‌گوید: «با گذشت بیش از چهار دهه، داده‌های به‌دست ‌آمده از مجموعه‌ ماهواره‌های لندست، منبع جهانی مهمی در پیشبرد درک علمیمان از خشکی‌ها به شمار می‌رفته است. آرشیو چهل‌ ساله لندست، خاطره‌ای ماندگار و عینی از داشته‌های طبیعی آمریکاست و لذا جزئی از میراث این وزارتخانه برای ملت آمریکا به حساب می‌آید.»

ماهواره‌های سنجش از دور، از جمله همین مجموعه لندست، امکان رصد سیاره‌مان را با قدرتی ورای قابلیت‌های دید آدمی به دانشمندان عرضه کرده‌اند تا به یاری آن، قادر به شناخت تغییرات زمین و وضع نگران‌کننده‌ ذخایر طبیعی آن باشند. آنه کستل (Anne Castle)، مشاور معاونت آب و علم وزارت کشور آمریکا، می‌گوید: «آرشیو لندست، با سابقه طولانی و اسناد کاملاً عینی خود از سرتاسر سیاره ما، به‌عنوان یک خبرگزاری آزاد جهانی، به هر کسی از هر جا امکان دسترسی رایگان به این داده‌های تعیین‌کننده را می‌‌دهد. لندست، تحول بزرگی در نظارت بر امور زراعی، پژوهش‌های مرتبط با دگرگونی‌های اقلیمی و مدیریت منابع آبی بود.»

قرار است ناسا ماهواره بعدی لندست، موسوم به «مأموریت داده‌گیری پیوسته لندست» (LDCM) را در فوریه ۲۰۱۳ از پایگاه وندبرگ کالیفرنیا به فضا بفرستد. LDCM، پیشرفته‌ترین ماهواره خانواده لندست خواهد بود و حسگرهای مستقر بر آن، از تحولات اخیر حوزه فناوری‌های تصویری، جهت ارتقای عملکرد سخت‌افزاری و رشد اعتماد به داده‌های سنجش از دور، استفاده خواهد برد. این ماهواره هم به جمع لندست ۵ و لندست ۷ در مدار زمین خواهد پیوست تا کار تکمیل آرشیو ارزشمند این ناوگان فضایی را پی بگیرد.

مایکل فریلیچ (Michael Freilich)، مدیر بخش علوم زمین ستاد مأموریت‌های فضایی آمریکا واقع در شهر واشنگتن، اظهار می‌کند: «ارمغان چهل ‌سالِ نخست برنامه لندست، نظارت مطمئن و پیوسته بر چشم‌انداز در حال تحول سیاره‌مان بود. امیدواریم همین روند، این‌بار با ظرفیت بیشتر فناوری‌های ارتقایافته ماهواره LDCM ادامه یابد.»
 

منبع: NASA