اساطیر
در ستایشِ دروغ
دوشنبه, 1390-10-26 16:19
آریامن احمدی
آریامن احمدی - هنر "دروغ"یست که "واقعیت" را بیان میکند. این جملهی "پابلو پیکاسو" پدر کوبیسم است که در ستایش دروغ در آغازین روزهای قرن بیستم با درهم ریختن عناصر نقاشی، بُعد چهارم را بدان افزود. |
نخستین نهی ازدواج با محارم
دوشنبه, 1390-03-02 17:37
شهرنوش پارسیپور
شهرنوش پارسیپور - چنین بهنظر میرسد که مقطع شکلگیری اسطورهی انوما الیش مقطع نخستین نهی ازدواج با محارم باشد. در اسطوره میبینیم که «تیامات» پس از کشته شدن «آپسو» با پسر خود «کینگو»، که همسر و در عین حال مشاور اوست زندگی میکند. |
کشتار زنانگی هستی (۲)
دوشنبه, 1390-02-12 16:30
شهرنوش پارسیپور
شهرنوش پارسیپور - روشن است که مقطع شکلگیری اسطورهی «انوما الیش» همزمان است با آغاز آگاهی مردان نسبت به خود و نقش مهمی که در هستی دارند. «پدر» دارد به یک مفهوم حقیقی تبدیل میشود. «شوهر» هم اهمیت خارقالعادهای پیدا میکند. اما شاید مهمترین نکته، آغاز شناخت جنسی دو مرد نسبت به یکدیگر باشد. با حذف و کشتن «تیامات»، زنانگی هستی محدود و محدودتر میشود. زن از نقش مهمی که تا این لحظه بازی میکرد کنار گذاشته میشود. از این پس او فقط میتواند شیئیای باشد زاینده. یک نوع «ابزار ناطق» که طلب هر نوع بیگاری از او مجاز است. در عین حال او را میخرند برای آنکه برایشان بچه بزاید. این یک نقش را به هیچوجه نمیتوانند از او بگیرند. |
کشتار زنانگی هستی
دوشنبه, 1390-02-05 19:55
شهرنوش پارسیپور
شهرنوش پارسیپور- در دو برنامهی گذشته در باب اسطورهی آفرینش به روایت سومری- آشوری- بابلی گفت داشتیم. دیدیم که چگونه جهان از آمیزش دو آب شور و شیرین بهوجود آمد که این خود نمایشگر اهمیت رفتار جنسی برای انسان باستان بوده است، و میدانیم که امروزه نیز رفتار جنسی عاملی بسیار تعیینکننده در زندگیست. آیا سازندگان این اسطوره به طور جدی «رود» را به جای «آب شیرین» و «دریا» را به جای «زنانگی هستی» گرفتهاند؟ و یا این گزینش آبهای شور و شیرین کنایهای از ترشحات بدن زن و مرد است؟ بر این پندارم که انسان در مقطع شکلبخشی به این اسطوره به هر دو وانه توجه داشته است. |
کشتار زنانگی هستی و پایان عصر مادرتباری
دوشنبه, 1390-01-29 16:46
شهرنوش پارسیپور
شهرنوش پارسیپور - دیدیم که چگونه ماردوک بانوخدا تیامات را کشت و از اندامهای قطعه قطعه وجود او آسمان و زمین و تمامی موجودات زنده را ساخت. آیا این داستان شما را به یاد «بوف کور» هدایت نمیاندازد؟ در آنجا نیز نقاش زن اثیری را قطعه قطعه میکند و در چمدانی جای میدهد. البته او چون خدا نیست نمیداند با این جسد چه بکند. اما این را میدانیم که اسطوره «انوما الیش» در سال ١٩٣۶ بازخوانی شد. هدایت نیز داستان خود را در سال ١٣١۵ نوشته است که مصادف با همین سال است. آیا هدایت این داستان را پیش از نوشتن بوف کور خوانده بوده است؟ اگر چنین باشد در مسئله بوفکورشناسی گفتمان نوینی قابلیت گسترش مییابد. اما اگر هدایت این اثر را نخوانده باشد باز مسئله بسیار جالب میشود، یعنی بررسی نوعی میل مردانه به زنکشی. این حالت در داستان «عروسک پشت پرده»ی هدایت نیز قابل بازبینی ست. بگذریم و به داستان انوما الیش بازگشت کنیم. |
«انوما الیش»، شرح کشتار زنانگی هستی
دوشنبه, 1390-01-22 20:54
شهرنوش پارسیپور
شهرنوش پارسیپور - از این پس وارد گفتی در باب اساطیر خواهم شد. پیش از هر چیز به بررسی اساطیر مربوط به آفرینش جهان خواهم نشست. البته اساطیر فراوانی داریم درباب نحوه آفرینش. میکوشم در هر شماره یکی از این اساطیر را بررسی کنم. اما بهراستی کار بررسی برخی از این اساطیر حجمی را اشغال خواهد کرد بیشتر از یک برنامه. پس دو یا چند برنامه را به اینکار اختصاص خواهیم داد. |