نسخه قابل چاپ

فرهمند علیپور - برای اولین بار سی سال گذشته بیت‌المقدس (القدس – اورشلیم) و برای اولین بار طی دو دهه اخیر تل‌آویو مورد تهدید موشکی قرار گرفت. آخرین بار ۲۱ سال پیش و زمان فرمانروایی صدام حسین بر عراق بود که این کشور چندین موشک به سمت تل‌آویو شلیک کرد. در تمام این سال‌ها تل‌آویو به عنوان قلب اقتصادی اسرائیل همچون تافته‌ای جدابافته از سایر مناطق این کشور، منطقه‌ای امن برای جمعیت بزرگ ساکنان خود بود. اما راکتی که این دو شب خواب را از چشم شهروندان تل‌آویو و رهبران این کشور گرفت، موشکی ایرانی است.

گرچه موشک موسوم به فجر ۵ تاکنون به هیچ هدفی اصابت نکرده و تلفاتی در پی نداشته، اما تاثیر گسترده‌ای از لحاظ روانی به جای گذاشته است. ارتش اسرائیل روز جمعه با ساخت ویدئویی، موشک‌های فجر ۵ را خطری برای ۳ و نیم میلیون شهروند اسرائیلی معرفی کرد.

 اسرائیل واجد یکی از پیشرفته‌ترین و مجهز‌ترین ارتش‌های جهان است. صد‌ها هواپیمای جنگنده پیشرفته، پرنده‌های بدون سرنشین، ماهواره‌های پیشرفته جاسوسی، تانک‌های قدرتمند، کشتی‌های جنگی، نیروی زمینی مدرن و از همه مهم‌تر زرادخانه اتمی دارد. در عوض دشمنان اصلی اسرائیل یعنی فلسطینی‌ها، دارای یکی از ضعیف‌ترین و عقب افتاده‌ترین ساختارهای نظامی در جهان هستند.

اسرائیل واجد یکی از پیشرفته‌ترین و مجهز‌ترین ارتش‌های جهان است. صد‌ها هواپیمای جنگنده پیشرفته، پرنده‌های بدون سرنشین، ماهواره‌های پیشرفته جاسوسی، تانک‌های قدرتمند، کشتی‌های جنگی، نیروی زمینی مدرن و از همه مهم‌تر زرادخانه اتمی دارد. در عوض دشمنان اصلی اسرائیل یعنی فلسطینی‌ها، دارای یکی از ضعیف‌ترین و عقب افتاده‌ترین ساختارهای نظامی در جهان هستند.

 آنها از هیچ‌گونه هواپیمای نظامی، تانک، نیروی زمینی مدرن و حتی سلاح‌های سبک مدرن برخوردار نیستند. در دو قیام انتفاضه نیز که سال‌ها به طول کشید، فلسطینی‌ها با سنگ به مقابله با ارتش مجهز اسرائیل رفتند.

موشک‌های فجر ۵ می‌توانند ۹۰ کیلوگرم مواد منفجره را به فاصله ۷۵ کیلومتری شلیک کنند. این در حالی است که موشک‌های دست‌ ساز قسام بین ۴ تا ۱۳ کیلومتر برد دارند. موشک‌های قسام در سه نوع هستند که پیشرفته‌ترین مدل آن موشک قسام ۳ می‌تواند ۲۰ کیلوگرم مواد منفجره را تا مسافت ۱۳ کیلومتری شلیک کند.

بر اساس برخی از گزارش‌ها هزینه ساخت هر کدام از موشک‌های قسام چیزی در حدود ۳۰۰ دلار است. موشک‌های قسام از پیچیدگی خاصی برخوردار نیستند، به طوری که به گزارش اشپیگل آنلاین یک گروه ۱۲ نفره می‌تواند در عرض ۲۴ ساعت ۱۰۰ فروند از این موشک‌ها را بسازد.

موشک‌های ایرانی فجر ۵ گرچه نتوانسته‌اند اهداف مورد نظر فلسطینی‌ها، از جمله کنست (پارلمان اسرائیل در بیت‌المقدس) را مورد هدف قرار دهند؛ اما در مقایسه با آنچه تاکنون فلسطینی‌ها داشتند یک تحول چشمگیر به حساب می‌آید. سید حسن نصرالله رهبر حزب‌الله لبنان در اظهاراتی که از طریق ویدئو کنفرانس پخش می‌شد، موشک‌های فجر را "تحولی بزرگ در در نبرد تاریخی با صهیونیست‌ها" خواند و گفت که "رژیم صهیونیستی" از قدرت موشکی گروه‌های مقاومت فلسطینی غافلگیر شده است.

طی یکی دو سال اخیر گزارش‌هایی منتشر شده بود مبنی بر این‌که افرادی از حزب‌الله لبنان از طریق صحرای سینا وارد نوار غزه شده‌اند و به فلسطینی‌ها در ساخت موشک‌ها و سلاح‌هایی با قابلیت‌هایی بهتر کمک می‌کنند. در برخی از این گزارش‌ها حتی گفته شده بود که نیروهای نخبه‌ای از سپاه قدس، شاخه برون مرزی سپاه پاسداران نیز در نوار غزه فعال هستند.

ایران بزرگ‌ترین حامی حزب‌الله لبنان و جنبش حماس در نوار غزه است. دو گروهی که خود را در خط مقاومت می‌دانند و مبارزه با اسرائیل را اصلی‌ترین دلیل حیاتی خود می‌دانند. جمهوری اسلامی که دشمنی آشکاری با اسرائیل دارد، همواره حمایت‌های خود از این دو گروه را آشکارا اعلام کرده است. این موضوع خشم ایالات متحده را در برداشته تا ایران را حامی بزرگ تروریسم معرفی کند.

ایران گرچه توانسته که شاخه نظامی حزب‌الله لبنان موسوم به جنبش مقاومت اسلامی را از لحاظ ادوات نظامی تجهیز کند، اما به علت محاصره دریایی، زمینی و هوایی غزه نتوانسته است گروه‌های مورد حمایت خود در این منطقه را نیز همچون حزب‌الله تجهیز کند.

طی یکی دو سال اخیر گزارش‌هایی منتشر شده بود مبنی بر این‌که افرادی از حزب‌الله لبنان از طریق صحرای سینا وارد نوار غزه شده‌اند و به فلسطینی‌ها در ساخت موشک‌ها و سلاح‌هایی با قابلیت‌هایی بهتر کمک می‌کنند. در برخی از این گزارش‌ها حتی گفته شده بود که نیروهای نخبه‌ای از سپاه قدس، شاخه برون مرزی سپاه پاسداران نیز در نوار غزه فعال هستند.

پیوند دوباره ایران و حماس؟

ناآرامی‌های مصر بر اثر بهار عربی، کنترل ضعیف مصر بر روی بخش اعظم صحرای سینا و روابط بادیه‌نشینان صحرای سینا با فلسطینیان ساکن نوار غزه فرصتی را فراهم کرد تا حماس بتواند کمک‌های بیشتر نظامی دریافت کند. کمک‌هایی که هم از سوی ایران دریافت می‌شد و هم از انبارهای به غارت رفته ارتش معمر قذافی در لیبی می‌رسید.

حماس که از زمان روی کار آمدن احزاب اخوان‌المسلمین در جهان عرب صاحب موقعیتی بسیار بهتر از گذشته شده است، کمتر خود را نیازمند حمایت تهران می‌دید. در این میان گسترده‌تر شدن اختلافات کشورهای عربی با ایران از یکسو و اختلاف ایران و حماس بر سر خونریزی‌های سوریه نیز منجر شد تا حماس فاصله خود را با تهران بیشتر کند.

کشورهای عربی هم تلاش کردند تا از این فرصت بهره گیرند و روابط خود را با حماس گسترش دهند. علاوه بر اردن و مصر که روابطی متفاوت‌تر از گذشته با رهبران حماس در پیش گرفتند حتی امیر قطر در سفری تاریخی به غزه وعده صدها میلیون دلار کمک مالی به فلسطینی‌ها داد.

از آنجا که کشورهای عربی از یکسو به خاطر مناسبات با آمریکا و از سوی دیگر گزاف بودن هزینه رویارویی با اسرائیل، نیازهای تسلیحاتی حماس را تامین نخواهند کرد و کمک‌های خود را فرا‌تر از اقدامات بشر دوستانه نخواهند برد؛ احتمالا حماس بار دیگر ناچار خواهد بود درصدد نزدیکی بیشتر با ایران برآید. کشوری که سخاوتمندانه گروه‌های موسوم به مقاومت را تجهیز می‌کند.

پیام تهران به تل آویو؟

موشک فجر ۵ که ایران در اختیار حماس گذاشته است، موشکی است که دو دهه پیش و در دوران جنگ ایران و عراق، تولید آن در ایران آغاز شده بود. این موشک ابتدا بر اساس موشک‌های چینی ساخته شد و سپس بومی‌سازی شد و توانایی‌هایش ارتقاء یافت.

با وجود این‌که ایران در سال‌های گذشته پیشرفت‌های چشمگیری در صنایع و توان موشکی خود داشته است، اما به نظر می‌رسد تاکنون تنها نسل‌های قدیمی، پرخطا و با توانایی اندک را در اختیار حماس گذاشته است. موضوعی که در خصوص پهپاد حزب الله لبنان نیز صادق است.

با وجود این‌که ایران در سال‌های گذشته پیشرفت‌های چشمگیری در صنایع و توان موشکی خود داشته است، اما به نظر می‌رسد تاکنون تنها نسل‌های قدیمی، پرخطا و با توانایی اندک را در اختیار حماس گذاشته است. موضوعی که در خصوص پهپاد حزب الله لبنان نیز صادق است.

چندی پیش حزب الله لبنان بک هواپیمای بدون سرنشین ایرانی را روانه سرزمین‌های اسرائیل کرده بود، هواپیمایی از نسل مهاجر و متعلق به دوران جنگ ایران و عراق. ایران در سال‌های اخیر در زمینه هواپیماهای بدون سرنشین نیز پیشرفت‌هایی داشته، اما ترجیح داده بود تا هواپیمای بدون سرنشین نسل قدیمی خود را در اختیار حزب لله لبنان بگذارد.

به نظر می‌رسد ایران که این روز‌ها خود را در آستانه یک تهاجم نظامی خارجی و تهدیدهای نظامی اسرائیل می‌بیند، تلاش دارد با دست زدن به چنین مانورهایی، این پیام را برای اسرائیلی‌ها ارسال کند که اگر مقامات ایرانی تشخیص دهند، می‌توانند بازوهای نظامی خود، همچون حزب‌الله، حماس و جهاد سلامی را فعال و به سلاح‌های پیشرفته‌تر مجهز کنند و معادله و توازن قوای اسرائیل با گروه‌های موسوم به مقاومت را دچار خدشه سازند و از این طریق اسرائیل را با مشکلات جدی امنیتی رو به رو کنند.

عکس:

در نزدیکی تل‌آویو، سربازان اسرائیلی نظاره‌گری دودی هستند که ناشی از پدافند اسرائیلی‌ها در برابر موشک‌های شلیک شده از نوار غزه است.