..آنان اسلام رابه یک ایدئولوژی تبدیل کرده‌اند. این ایدئولوژی به آنها می‌آموزاند که دشمنان عامل همه‌ی مسائل و مشکلات کشورند. همه چیز معلول توطئه‌های بی شمار آنان است. جمهوری اسلامی و رهبری خردمند آن هیچ نقشی در آفرینش مسائل و مشکلات نداشته‌اند... اسلام همیشه یک ایدیولوژی بوده که طبق آن دیگران همه دشمن هستند و باید با آنها جهاد کرد و کشورهایشان را اشغال کرد و به زور شمشیر به اسلام آوردن مجبور کرد.( دارالحرب و دارالسلام؟) آخوندهای حاکم عقیده ندارندکه دشمنان عامل همه‌ی مسائل و مشکلات کشورند و همه چیز معلول توطئه‌های بی شمار آنان است. این عقیده ای است که به خورد مردم می دهند تا مخالفت آنها را با اثراتی که اهدافشان روی زندگی مردم دارد کاهش دهند. یک نوع تقیه است. آنها عقیده دارند که وظیفه شان به قدرت نشاندن ایدولوژی اسلام در دنیا است و برایشان مهم نیست که برای رسیدن به این هدف از جیب مردم اسیر ایران مایه بگذارند. رفسنجانی یک زمانی میگفت اگر به اسراییل بمب اتم بزنیم عیبی نداردچون اگر اسراییل حمله متقابل کند فقط یه چند ملیون ایرانی خواهند مرد نه بیشتر! خمینی و بقیه آخوندها هم در جنگ و جهاد هشت ساله برای ایدولوژی اسلام و آرزوی اشغال اورشلیم به دست ارتش متجاوز اسلام از فرزندان خودشان مایه نگذاشتند و مرگ جوانان ایرانی و عراقی برایش اهمیت نداشت. ...در زمان شاه صدای زندانیان سیاسی به گوش هیچ کس نمی‌رسید (؟) چه رسد به آن که از درون زندان‌ها نامه‌های سرگشاده علیه شاه بنویسند، اما اینک زندانیان سیاسی از درون زندان‌ها علیه علی خامنه‌ای نامه‌های تند سرگشاده انتشار می‌دهند این وضعیت در هیچ یک از کشورهای منطقه نظیر ندارد....؟! این هم یک حیله حکومتی برای استفاده از سوپاپ اطمینان. انگار جناب خاتمی این راه را نشانش داده. اثرش چه بوده؟ این وضعیت در هیچ یک از کشورهای منطقه نظیر ندارد....؟! مظورتان کدام منطقه است؟ خاورمیانه ‌ای در اشغال اعراب و مسلمانانی که فرهنگشان پر از دروغ و ریا و جنگ افروزی و دیکتاتوری است؟ ....رژیم سیاسی باید مخلوق مردم و مورد رضایت آنها باشد. مردم هرگاه زمامداران را نپسندیدند و نخواستند، بتوانند آنها را از طریق صندوق‌های رأی برکنار ساخته و افراد مقبول دیگری را جانشین آنها سازند.... در اسلام چنین عقیده ای وجود ندارد. به زندگی نامه حضرت محمد خودتان رجوع کنید! ...ایران اینک در یکی از خطرناکترین موقعیت‌های تاریخی خود قرار دارد. تحریم‌ها به شدت افزایش یافته، فقرا فقیرتر شده ...مگر این ٣٣ سال تحریمی وجود داشته؟ گسترش جهاد در دنیا و کشتار مردم اسراییل و تبلیغات و گسترش دروغ و نفرت و تشکیل کنفرانسهای ضد یهودو ....غیره برای رسیدن به هدف اصلی دین اسلام یعنی اشغال اورشلیم به دست مسلمانان و نابودی اسراییل و قتل عام یهودیها و ادامه سنت رسول اکرم در کشتار یهودیهای سه قبیله عربستان و اشغال زمینهای آنها و دیگر اهداف اسلام امام زمانی برای حکومت جهانی اسلام خرج دارد. دیگر نمیشه ریخت توی محله یهودیها و به دستور رسول اکرم و یه آخوندی جهودکشی وغارت کرد و خانه ها و زمینهاشان را اشغال کرد. البته تحصیل فرزندان مقامات هم در بهترین دانشگاههای کشوهای غربی هم خرج جدایی است که باید ملت بدبخت بدهند. چرا فقیرترنشوند؟ میخواستد عاشق شعارهای اسلامی و ضدیهودی خمینی نشوند. ...قطاری که به راه افتاده- اگر توافقی میان ایران و دولت‌های غربی صورت نگیرد- ممکن است به جنگی ویران گر منتهی شود اگر جنگی درگیرد، نه تنها صدها هزار کشته و زخمی و آواره بر جای خواهد نهاد، بلکه احتمال تجزیه‌ی ایران هم وجود خواهد داشت.... بهترین راه همین است که مردم ایران و دول غرب دولت ایران را مجبور کنند که دست ازین جنگ ایدیولوژیکی /اسلامی ٣٣ ساله بر علیه اسراییل دست بردارد و خیال قتل و نابودی مردم اسراییل و اشغال این کشور را از سر به در کند و از تهدیدات و جنگ افروزی و به آشوب کشیدن منطقه ( به دستور روسیه و استعمارگران چپ اروپایی ) و آروزی رییس خاورمیانه و جهان اسلام بودن را از سر به در کند تا غرب و اسراییل هم کاری به ایران حکومت نداشته باشند و حکومت ایران و ملیونهاطرفدارانش بتوانند در آرامش کامل هر بلایی می خواهد سر بقیه ملت در اورد. مگر مردم ایران چه فرقی با مردم سوریه دارند که نباید آزادی و اجازه داشته باشند هر طور میخواهند همدیر را قتل عام کنند؟! اطمینان داشته باشید آمریکا دیگر هیچ خیال کمک به یک عده مسلمان برای کشتارهمدیگر به اسم آزادی طلبی را ندارد. درسش را یاد گرفته و اقتصاد هم خراب است. اگر مردم ایران کمک بر علیه حکومت میخواهند بهتر است از کشورهای عربستانی که پولهای حاجیانشان را دارد یا مصر و بقیه کشورهای اسلامی تقاضای کمک و حمله به ایران را بکنند. اسراییل هم که تا مورد حمله قرار نگیرد کاری به کسی ندارد و اگر نژاد پرستی اعراب و دستور استعمارگران  روسی به آنها موجب جنگهای مکرر آنها بر علیه اسراییل با شعار نابودی این کشور از همان روز اول استقلال آن نشده بود این همه فاجعه به وجود نمی آمد و رژیم اسلامی ایران هم جرات نمیکرد با استفاده از جاهلیت مردم منطقه اسلامگرایی را هم به معضل نژاد پرستی در منطقه اضافه کند. وقتی مرسی که یک اسلامگرای مصری است اسراییل را کشوری خون آشام میخواند و از فرهنگ و زبان خصومت طلبانه اسلامی که طبق آن مسلمانان دیگران را بد و نجس و کافر میدانند برای ابراز عقیده اش استفاه میکند به تجربه میتوان گفت که این تنهایک فرافکنی است و به زودی همان سطح از خون آشامی اسلامی ایران و سوریه را در مصر هم خواهیم دید. لازم نیست بگوییم ایران یک کشور خون آشام است یا سوریه یا مصر یا بقیه کشورهای اسلامی خون آشام هستند. فقط کافی است به انقلاب ایران و وضع سوریه و خون ریزیهای هر روزه و آنچه در انتظار مصراست نگاه کنیم. ... ما به شدت محتاج عقلانیت انتقادی هستیم... فقط وقتی فاشیسم برتری طلبانه اسلامی کنار برود امید عقلانیت است وگرنه امیدی نیست.

سیاست هم مانند اکثر پدیده‌ها، از باورها و برداشت‌های متفاوتی سرچشمه میگیرد،اگر ذوب شده‌گان ولایت فقیه، ج.ا. را همچون لیلی زیبا و طنازی (مسلما با حجاب اسلامی) میبینند که دل‌ از همه مسلمانان جهان ربوده و وصالش، تمام معضلات این جهانی‌ و آن جهانی‌ را حل میکند، اما مخالفین ج.ا.، آن لیلی‌ را همچون عجوزه‌ایی لکاته که عاشقان خود را به یائسگی فکری و اجتماعی میکشاند، باور دارند. از طرف دیگر مجنون غرب و عملکردهای آن بودن هم نوعی دیوانگی سیاسی است که باید از آن پرهیز کرد. آمارها از کمّیت‌ها سخن میگویند نه از کیفیت‌ها ! در دوران احمدی‌نژاد، به روستاها و شهرهای کوچک رسیدگی بهتری شد که باید از درامدهای نفتی‌ ممنون شد. سیاست خارجی‌ احمدی نژاد، بدلیل بی‌-تجربگی و خودنمایی شخصی‌، فاجعه‌ایی بود برای هیثیت و آبروی ایرانی‌-ها در جهان، او در دوره دوم ریاست جمهوری، این اشتباه را از طریق توافق زیرمیزی با آمریکا میخواست جبران کند ولی از آنجاییکه حرف آخر از رهبری است و در تمامی این سالها، خواسته یا ناخواسته ظاهرا، نقش بادمجان دور‌قاب چین را بازی میکرد، از هردو طرف او را بحساب نیاوردند و اگر اتفاقات بعد از انتخابات ۸۸ نبود، به احتمال زیاد او را از پست ریاست جمهوری خلع میکردند. یکی‌ از باورهای سیاسی که برای ایران امروز، ساده‌لوحانه اما مخرب میتواند باشد، عقاید افرادی است که به امید برادران سابق سپاهی-امنیتی‌ و عناصر اسلامی منتقد در درون ج.ا. ، به اصلاحاتی اساسی‌ و استبداد زدایی در ارکان ج.ا. چشم دارند و در رویای تغییر تدریجی‌ وضعیت کنونی ایران، بخواب خرگوشی فرو رفته‌اند.

یک پزشک در صورتی که از بوی خون ، عفونت و استفراق و ... متنفر باشد هرگز نمیتواند پزشک خوبی باشد برای مبارزه صحیح باید واقع بین و بدون تعصب رفتار کرد و شاید علت عدم موفقیت بیشتر جنبشها هم همین بوده باشد . با مطالبی که آقای گنجی طرح کرده اند موافقم و باید اضافه کنم علت عدم توانایی این رژیم و یا کشورهای اسلامی در حل بعضی مشکلات اجتماعی مانند اعتیاد و همجنسگرایی و ... نیز همین نفرت مسئولین از این موضوعات است - چون نفرت باعث کوری آنان شده و توانایی درک صحیح از این نوع مسائل ندارند .

درود بر آقای گنجی نازنینم،
از دیدگاه من، بخشی از مساله از آنجا ناشی می شود که به جای تحلیل علمی «جریانهای سیاسی حاکم بر کشور» و تاثیر و تاثر و کنش متقابل آنها بر یکدیگر، همیشه و همیشه گروهی حاکم و مستبد را تصور کرده ایم که به ما مردم ضعیف و رنجور، ظلم و ستم روا داشته اند. فارغ از این که عاملان این جریانها، جزیی از ما یا خود ما هستند، همیشه آنها را آنها پنداشته ایم و از کاربرد هر گونه سلاحی و به هر قیمتی هم، برای به چالش کشیدن آنها فروگذار نکرده ایم. خواه، این سلاح، نمایش سوء استفاده ی جنسی یک روحانی از یک کودک 8 ساله باشد -بدون توجه به زندگی آتی این کودک، آنهم در کشوری که حتی نفس کشیدن در آن بر پایه ی احساس گناه استوار است- خواه ترور شخصیت دیگران بر پایه ی عملکرد گذشته ی آنها، تو گویی یک درخت هیچ گاه نهالی نبوده است!
چیزی که در ایران مرده است، یا هرگز زنده نبوده که بمیرد؛ انسان است آقای گنجی. انسان! و مادامی که انسان فهمیده نشود، در نادانی خود، ماندگار خواهیم بود.
غم انگیز است زندگی در میان ملتی که به راحتی دروغ می گوید؛ اما غم انگیزتر ، زندگی در میان ملتی است که دروغ سرخوشش می کند! دوست دارد دروغ بشنود تا مطمئن شود چیزی در اینجا و اکنون تغییر نکرده است که هراسش را برانگیزد. نفی این نقص، واقعیت اجتماعی ما را تغییر نمی دهد!
ساده اندیشی است اگر گمان کنیم سکولاریسم دوای همه ی دردهای ایران زمین است. ما در حقیقت، از سکولاریسم به فاشیسم اسلامی گذر کردیم. حکومت زنده یاد محمد رضا شاه پهلوی هرگز حکومتی دینی نبود. دروغ گفت و دروغ گفتیم که به اینجا رسیدیم. مستبد بود و مستبد بودیم که به بیراهه کشیدیم. ما و آنها، در تعصب، پیش داوری و تفکر غیر عقلانی، همیشه ما بوده ایم. اما چه چیز ساده تر از آن که انگشت اتهام را به سوی آنها دراز کنیم؟؟

ایران سیاه مطلق نیست و من کمتر کسی را دیده ام که چنین ادعایی کند اما متاسفانه شما هم مثالهای بدی برای تایید حرفتان انتخاب کرده اید البته باز این ابهام در سخن شما است که سیاهی مطلق اشاره به ایران دارد یا حکومت یا هر دو:
1- خودروسازی ایران که شما از لحاظ کمیت بررسی کرده اید (مقام 13 جهان) از لحاظ کیفیت بسیار پایین است و به واسطه انحصار آن و گمرک 90 درصدی برای واردات خودرو مردم چاره ای جز خرید آنها ندارند. ماشینهایی که روزانه جان بسیاری از ایرانیان را می گیرد.
2- در مورد زنان هم مقاومت و مبارزه آنها باعث بالا رفتن آمار ورود آنها به دانشگاه و جامعه است و نه حکومت. از این لحاظ البته وضعیت زنان به واسطه حرکت خود آنها امید بخش است اما این امید قابل تعمیم به حکومت نیست.
3- مقایسه زندانهای شاه و این حکومت هم قضاوت را به عهده خودتان می گذارم. هنوز خاطره اوین و لاجوردی در ذهن مردم است. هنوز خاطره کهریزک است. وضعیت زندانهای ایران در واقع روند همان قبل از انقلاب است با شیب بیشتر.
4- در مورد دانشگاههای آزاد که به صورت انبوه ساخته شد باید دقیق تر قضیه را وارد شد اما نکته اصلی در اینجا هم توجه به کمیت بود نه کیفیت. یاد نقد مصدق به رضا خان افتادم که می گفت او فقط به کمیت توجه دارد نه کیفیت و انگار این عیب تا به امروز ادامه دارد.
5- در کل جامعه ایرانی هنوز زنده است وگرنه احتیاج به سرکوب پیدا نمی کرد مگر مرده احتیاج به سرکوب دارد؟ و اگر طبیعت و منابع ایران غنی نبود احتیاج به تخریب پیدا نمی کرد چون خرابه را که دیگر نمی توان خراب کرد. بحث بر سر این است که ایران و جامعه ایرانی برای اینکه حفظ شود باید حکومت را که مزاحم حیاتش شده است حذف کند و یا مزاحمتش را رفع کند.
و معمولا سیاهی مطلق را کسانی می بینند که ناامیدند. من به مردم ایران امید دارم و از طرفی هم از اصلاح این حکومت نا امید.

ایکاش یک جو انصاف در اکبر گنجی بود و آمار و ارقام را گزینشی بکار نمی برد. بطور مثال او می نویسد که در رژیم کنونی زندانیان می توانند از درون زندان نامه یا مقاله بنویسند ولی در زمان شاه نمی توانستند. می خواهد نتیجه بگیرد که وضع زندانیان سیاسی امروز بهتر از زمان شاه بوده است. نخست او نمی نویسد که زندانیان سیاسی امروز به جرم هیچ و پوش در زندان هستند و در زمان شاه احتمالا برای مبارزه مسلحانه. دوم، او خوب می داند که در تمام دوره شاه شاید 300 نفر افراد سیاسی اعدام شدند. دراین رژیم بیش از 17000 نفر تا به کنون اعدام شده اند و هنوز ادامه دارد. کی در زمان شاه افراد به جرم نماز نخواندن اعدام می شدند؟ کی در زمان شاه افراد به جرم نوشیدن مشروب شلاق می خوردند و یا با سه بار نوشیدن مشروب به اعدام محکوم می شدند. ***. ک آ

از نوشته‌های گنجی برای بالابردن شناخت نسبی‌ام از جامعه‌ی ایران و میزان کمی و کیفی سطح اندیشه در ایران، چه بطور مستقیم و چه با توسل به برهان خُلف می‌آموزم. اما به گمان من، مشکل اساسی نوشته‌های گنجی، (که به گمان من، این مشکل در اکثر نوشته‌های ایرانی هست) مشکل عدم دقت و عدم نسبی‌گرایی در بیان نظر و نوع نظرش است. در زیر چند نمونه.
شاید بتوان ازچیدمان واژه‌ها در یک جمله به چگونگی نوع اندیشه، یا دقت نویسنده به ادعاهایش پی برد. شاید. دو نمونه:
1. شاید در این جمله: »برای درک میزان فساد رژیم‌های سیاسی- خصوصاً نظام‌های استبدادی- می‌توان و باید به رتبه بندی‌های سازمان شفافیت جهانی که همه ساله منتشر می‌شود، استناد کرد« نویسنده سردرگمِ دانسته‌هایش بوده باشد که هم از دو واژه‌ی"می‌توان" و هم از "باید" استفاده کرده. از "می‌توان" شرطی بودن، نسبی بودن، آبستراکت بودنِ ادعای نویسنده برداشت می‌شود، اما از "باید" مطلقیت. کدام را باید پذیرفت؟
2. می‌خوانیم:»ایدئولوژی- به تعبیر ریمون آرون- آدمی را افسون می‌کند« خب چه عیبی دارد؟ هر ایده‌‌ای، پایه‌ی خلاقیت است. این که ایدئولوژی » فرد و گروه آن چنان فریفته‌ی ایدئولوژی می‌شود که دیگر واقعیت- خصوصاً واقعیت‌های معارض با ایدئولوژی- را نمی‌بیند« برداشتی نسبتن شخصی است و این برداشت شخصی می‌تواند در یکی ازمعناهای ایدئولوژی، یعنی ایدئولوژی سیاسی، قابل فهم است، اما نه در معناهای ایدئولوژی عملی یا علمی. نیازی نیست به جاهای دور رفت، در ویکی‌پدیا(اگر به انگلیسی یا آلمانی خوانده شود، بهتر است) هم می‌توان معناهای متفاوت این واژه را دید. مثلن "جهان‌بینی" یکی از معناهاست.
اتکا به آمار، تا آنجایی که من از آمار می‌دانم و می‌فهمم، کاری تخصصی است. آمارها عمومن در وجه کمیتی‌شان دیده می‌شوند، یعنی با معادله‌ی درجه‌ی یک y=ax دیده می‌شوند، که می‌توانند بسیار گمراه کننده شوند، یعنی می توان با این نگاه خیلی ساده عوام را گول زد. برای رسیدن به وجهِ کیفی هر آماری، می‌بایست با معادله‌ای چندمجهولی ax+by+cz+…=0 ، اگر نگویم با مجهولات دارای توان، روبرو شد. این درست که » تعداد دانشجویان از ۱۷۶ هزار تن در سال ۱۳۵۷ به چهار و نیم میلیون تن رسیده است. یعنی شاهد افزایش ۲۷ برابری هستیم.« و در عوض رشد جمعیت در این سال‌ها دوبرابر بوده. اما آیا کیفیت دانشگاه‌ها و سواد دانشجوها هم به نسبت 27 برابری تغییرکرده؟ از دانشگاه‌های آزاد با استادان دارای مدرک تحصیلی فوق لیسانس چه چیزی بیرون آمده و می آید؟ مشتی اطلاعات ابتر، بخصوص در پهنه‌ی علوم انسانی. در پهنه‌ی رشته‌های فنی هم، وقتی با اینان در آلمان برخورد از نزدیک داشتم، به عمق فاجعه پی بردم. لیسانس زبان انگلیسی از دانشگاه آزاد قم، قادر به فهم متن یک فرم ساده هم نبود. لیسانس کامپیوتر از دانشگاه آزاد کرمان نمی‌دانست اعداد بر مبنای 2 یعنی چه؟
یا «در سال ۱۳۵۵ و ۱۳۵۶، هر سال ۹۰۰ عنوان کتاب در ایران منتشر شد. سال ۱۳۵۷- به علت شرایط انقلابی و بحرانی- تنها ۲۷۴ عنوان کتاب منتشر شد. در سال ۱۳۸۹، ۶۴۹۲۶ عنوان کتاب و در سال ۱۳۹۰، ۶۸ هزار عنوان کتاب در ایران منتشر شد، که ۱۴۰۹۱ عنوان ترجمه و ۵۴۷۲۸ عنوان کتاب تالیفی هستند.« آیا رساله‌های مراجع تقلید، تفسیرهای قرآن و نهج‌البلاغه و غیره هم در آمار کتاب‌های تالیفی هستند؟

یک نکته: چنین نوشته‌هایی و بخصوص کامنت‌ها را یکی از راه‌های قرارگرفتن در مسیر رشد اندیشه می‌بینم. یکی از فاکتورهای مهم رشد اندیشه را هم برخورد انتقادی(هم تمجید و هم تخریب) با متن نویسنده می دانم، یعنی تاثیرگذاری دو پدیده(خواننده و نویسنده) در و بریکدیگر. این یادداشت هم ناشی از احترام به خودم (خواننده)و به متن است.
علی صیامی/هامبورگ/ 6 جولای 2012

جناب گنجی ! تلاش در مسیر اتحاد و اتفاق نیروهای پراکنده ملی‌، دموکرات،چپ، ملی‌---_مذهبی‌,جمهوری‌خواه و... حول محور شورای متّحد یا کنگره ملی‌ یا هر چه که نامش می‌گذارید و قدم گذاشتن از فاز تئوریک و انتزاعی به فاز عینی و عملی، قدمی بزرگ در راه مبارزه با استبداد و فساد تحمیل شده به ملت ایران است. همانطور که شما با نقد و افشا‌گری‌ها ، متحمل هزینه‌هایی‌ چون حبس،زندان و تبعید شده‌اید، آزادی از یوغ زنجیرهای یک حکومت که مشروعیت خود را در آسمان‌ها میبیند و ماشین سرکوب نظامیان و شبه نظامیان را در میان حامیان ۵ درصدی خود دارد، شامل هزینه‌های بسیاری است و هر کدام از ما چه در گذشته و چه در حال، بشکلی آنرا پرداخته‌ایم. در عالم سیاست باید رئالیست بود، فرصت‌سوزی‌ها کافیست ، نقد صرف قدرت و تحلیل ساختارها و عملکرد یک رژیم دیکتاتوری, بتنهایی چاره کار نیست و زمان طولانی برای تغییر و تحوّل سیاسی یک کشور را سبب میشود و با تمام شدن نفت در ۲۰ سال آینده، باید کشکول گدایی در گوشه و کنار دنیا، به گردن داشته باشیم. انفعال عملی نیروهای دمکراتیک در سپهر سیاسی ایران، آلترناتیو راست پوپولیست یا تجزیه‌طلبان دگماتیست را مطرح و به پیش می‌‌راند. با توجه به معضلات امروز ایران، برای آزادی و رهایی مردم ایران، کلمات دیگر نقشی‌ ندارند، این عملیات است که حرف آخر را میزند ! موفق باشید.