تیتربازی روزنامه‌ها با انتخابات، انرژی هسته‌ای و یارانه‌ها

دوشنبه, 1390-12-08 08:19

پیشخوان؛

بهروز صمدبیگی

تیتر یک هر روزنامه، نقطه طلایی ویترین آن است تا مخاطب را به مهم‌ترین موضوع روز و نگاه ویژه روزنامه به این موضوع دعوت کند. در هفته‌ای که گذشت و با وجود اخبار فراوانی درباره انتخابات، صادرات نفت، یارانه‌ها و انرژی هسته‌ای، تیتر یک روزنامه‌های پایتخت را مرور کرده‌ایم تا محکی از میزان اهمیت هریک از این مباحث در نگاه طیف‌های مختلف رسانه‌ای ایران باشد.

شنبه – ۲۹ بهمن

برای روزنامه شرق، انتقاد وزیر اطلاعات از واکنش‌ها به نوسانات بازار، ارزش تیتر یک داشت: "برخی خودی‌ها میلیاردی سکه خریدند" در گزارش این روزنامه از قول حیدر مصلحی به تلاش‌های دشمن برای به هم ریختن تعادل جامعه با وارد کردن "شوک‌های کاذب به‌‌خصوص در زمینه اقتصادی" اشاره شده و بدون اشاره به ارگان یا شخص خاصی از تحت تاثیر گرفتن برخی خودی‌ها که "جزو محموعه نظام‌اند" و خرید میلیاردی سکه ابراز تاسف شده است.

دنیای اقتصاد سخنان سخنگوی اقتصادی دولت را در قالب تیتر یک پوشش داده و از "برنامه دولت برای آینده یارانه‌ها" خبر داده است.

این روزنامه نوشته است: "شمس‌الدین حسینی با انتقاد از «تغییر و تفسیر قانون» خواستار «آرامش و ثبات برای برنامه‌ریزان اقتصادی» شد؛ انتقادی که به نظر می‌رسد مستقیما مصوبات اخیر مجلس درباره ممنوعیت افزایش ناگهانی قیمت حامل‌های انرژی و نیز ممنوعیت افزایش یارانه نقدی را نشانه گرفته است.

وزیر اقتصاد همچنین از «تلاش دولت برای حفظ تعادل منابع- مصارف نقدی طرح» خبر داد و راهکار حفظ این تعادل را اجرای برنامه خودانصرافی ۱۰ میلیون نفر دانست؛ رقمی که به اعتقاد او می‌تواند تا ۱۵ میلیون نفر نیز افزایش یابد.

حسینی در توضیح منابع تامین یارانه‌های نقدی به دریافت تنخواه ۹ هزار میلیارد تومانی از خزانه اذعان کرد و خبر داد که ۶ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان از این تنخواه هنوز تسویه نشده است؛ وی با این حال از اختصاص درآمدهای حاصل از صرفه جویی در مصرف انرژی به پرداخت یارانه قاطعانه دفاع کرد."

وطن امروز به نقل از نماینده سابق آمریکا در سازمان ملل متحد : وقت ما رو به پایان است. زمان برای اسرائیل هم رو به پایان است هیچ‌کس به‌درستی نمی‌تواند بفهمد ایران چه زمانی به بمب هسته‌ای دست پیدا می‌کند اما جنگ برای این منظور راهکار مناسبی نیست

وطن امروز تیتر زده است: "بولتون:اسرائيل بازنده جنگ است" در گزارش گروه سیاسی این روزنامه می‌خوانیم که جان بولتون، نماینده سابق آمریکا در سازمان ملل متحد "که همیشه خواهان برخورد نظامی با ایران بود"

در تازه‌ترین اظهارنظر خود "اعتراف کرده" حمله نظامی موجب توقف برنامه هسته‌ای ایران نمی‌شود: "اسرائیل ممکن است به ایران حمله کند اما مطمئنا با این کار نمی‌تواند فعالیت‌های هسته‌ای این کشور را متوقف کند و این شکست شرایط بسیار تاسف‌باری را رقم خواهد زد. وقت ما رو به پایان است.

زمان برای اسرائیل هم رو به پایان است هیچ‌کس به‌درستی نمی‌تواند بفهمد ایران چه زمانی به بمب هسته‌ای دست پیدا می‌کند اما جنگ برای این منظور راهکار مناسبی نیست."

روزنامه جوان به اظهارات دبیرکل حزب‌الله لبنان پرداخته و این تیتر را انتخاب کرده است: "نصرالله: انتقام مغنيه را در اندازه آن شهيد بزرگ مي‌گيريم" در پوشش سخنان سیدحسن نصرالله، تکذیب دست داشتن در انفجارهاي هند و گرجستان و تشکر از حمایت‌های ایران پررنگ شده و همچنین اشاره شده است: "ما داراي سلاح هستيم و آن را از لحاظ كمي و كيفي افزايش مي‌دهيم.

{...} ما دو نوع سالح داريم: يك نوع آن آشكار است و همه از آن خبر دارند و نوع ديگر آن را براي غافلگيري اسرائيل در جنگ احتمالي نگه داشته‌ايم."

در نظر تهران امروز "شکاف هسته‌ای در گروه 1+5" تیتر یک بوده است و اشاره به موضع متفاوت چین و روسیه نسبت به سایر کشورهای غربی در برابر نامه سعید جلیلی به کاترین اشتون: " مقامات روسي درباره اعمال فشار به ايران در خصوص برنامه انرژي هسته‌اي اين کشور به غرب هشدار دادند و چيني‌ها نيز اعلام كردند كه پكن از همه كشورهاي دخيل در مذاكرات پيرامون برنامه هسته‌اي ايران مي خواهد از فرصت به دست آمده براي احياي زودهنگام اين مذاكرات استفاده كنند"

جام جم هم از "وعده دولت برای مجازات گرانفروشان" خبر داده و جزئیات فروشگاه‌های عرضه مستقیم کالا در آستانه سال نو.

روزنامه کیهان هم در تیتری درشت و دوخطی به "اعتراف رییس‌جمهور اسبق آمریکا" پرداخته است: "هشدار جيمي كارتر به كنگره، جنبش وال استريت را دستكم نگيريد" کیهان از قول "خبرگزاری‌ها" نوشته که کارتر معتقد است جنبش ضدسرمایه‌داری وال استریت "از سوي كنگره و رسانه هاي خبري مورد غفلت قرار گرفته و{...} مسئولان با جدي نگرفتن جنبش آن را در دستور كار خود قرار نداده‌اند."

همچنین در گزارش کیهان می‌خوانیم: "در حال حاضر اين جنبش طرفداران زيادي در سرتاسر جهان پيدا كرده اما به دليل خشونت‌های گسترده پليس و سكوت مجامع بين المللي و سازمان هاي مدعي دفاع از حقوق بشر در برابر اين خشونت ها اين جنبش، در شرايط سختی به سر می‌برد، با وجود تمام اين شرايط، رهبران جنبش اعلام كرده اند، با تغيير تاكتيك ها به اشكال مختلف به مبارزات خود ادامه خواهند داد.

آنها تسخير صحن مجلس نمايندگان يا بر هم زدن سخنرانی انتخاباتی نمايندگان رياست جمهوری آمريكا را از جمله اين تاكتيك‌ها عنوان می كنند كه تاكنون چندين بار موفق به انجام آن شده اند. قوانين تازه تصويب شده آمريكا، اجازه برپايی چادر و تحصن در اماكن عمومی را به معترضان نمی دهد.

معترضان همچنين با استفاده از مناسبت های مختلف، تجمعاتی را برنامه ريزی و اجرا می‌كنند تا بدين ترتيب ادعای رسانه های آمريكايی مبنی بر تمام شدن جنبش را به «سخره» بگيرند!"

روزنامه جوان به نقل از دبیرکل حزب‌الله لبنان: ما دو نوع سالح داريم: يك نوع آن آشكار است و همه از آن خبر دارند و نوع ديگر آن را براي غافلگيري اسرائيل در جنگ احتمالي نگه داشته‌ايم

یکشنبه – ۳۰ بهمن

شرق برای تیتر اول به سراغ برگزاری اولین جلسه دادگاه بزرگ‌ترین اختلاس تاریخ ایران رفته است: "۱۲۰۰۰ صفحه برای ۳۰۰۰ میلیارد تومان." همین موضوع با تیتر مشابه " پرونده ۱۲ هزار صفحه‌ای فساد ۳ هزار میلیاردی " به صفحه یک کیهان راه پیدا کرده است. جالب این که روزنامه اعتماد تیتر زده: "سلطان رشوه در دادگاه" و وطن امروز هم تیتر "آغاز محاکمه سلطان رشوه" را انتخاب کرده است.

گزارش‌های روزنامه‌ها درباره این موضوع به دلیل شرایط و حساسیت‌های پرونده، عمدتا شبیه به هم بوده و حاوی نکات اختصاصی نیستند.

اما در جام‌جم که معمولا به خبرهای غیرسیاسی بهای بیشتری می‌دهد، این بار "استقبال غرب از نامه جدید ایران" اهمیت بیشتری داشته و نوشته است که هیلاری کلینتون و کاترین اشتون در توصیف نامه جلیلی گفته‌اند: "پاسخ ایران چیزی است که منتظر آن بودیم."

دوشنبه – ا اسفند

"افزایش یارانه نقدی و گرانی انرژی" تیتر یک روزنامه شرق است. این گزارش به سخنان وزیر اقتصاد درباره تصمیم دولت درباره افزایش یارانه‌ها در فاز دوم هدفمندی می‌پردازد و می‌نویسد: "افزایش یارانه‌های نقدی خبر جدیدی نبود که از سوی سخنگوی اقتصادی دولت مطرح شد {...} حتی محمود احمدی‌نژاد، رییس جمهوری در گفتگوی تلویزیونی خود از امکان سه برابر شدن یارانه‌های نقدی خبر داده بود {...}

حسینی درحالی از امکان واریز یارانه‌ها تا قبل از پایان سال سخن گفت که دولت عملا مجوز چنین اقدامی را ندارد و مجلسی‌ها ۴۱روز پیش اجازه اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها در ماه‌های پایانی سال را از دولتی‌ها گرفتند." دنیای اقتصاد هم به همین موضوع با تیتر "زمزمه‌های فاز دوم هدفمندی" پرداخته است.

روزنامه اعتماد تیتر زده "ديدار پر‌حاشيه آقاي وزير با بخش خصوصي" و در گزارش دیدار شمس‌الدین حسینی با بخش خصوصی صنعت نوشته است: "اين ‌ميهماني به چالشي ميان شمس‌الدين حسيني و صنعتگران تبديل شد كه نه او انتظار آن را داشت و نه ميزبان.

اين چالش آنقدر حاد شد كه حتي وزير گفت كه اگر لنگه كفش هم به سوي او پرتاب كنند در جايگاه خود مي‌ماند و به حرف‌هاي خود ادامه مي‌دهد. شايد شمس‌الدين حسيني نمي‌دانست آنچه او نوشته بود از زمين تا آسمان با واقعيت تفاوت دارد وگرنه چرا بايد بخش خصوصي اين‌گونه از او پذيرايي كند به‌طوري كه ميزبان دو بار پشت تريبون برود و خواستار آرام شدن فضاي انتقاد باشد؟

آيا اين ۵۰ صنعتگري كه ديروز حضور داشتند و شايد بيش از ۳۰ درصد از توليدات بخش خصوصي را در بر مي‌گيرند، نتوانسته‌اند از ثمره هدفمندي كه وزير در گزارش خود با آب و تاب تعريف كرده بود بهره‌مند شوند؟"

وطن امروز عکس و تیتر یک خود را به "پاتک پیشدستانه ایران به تصمیم نابخردانه اروپا" اختصاص داده و تیتر زده است: "قطع صادرات نفت به انگليس و فرانسه" در گزارش گروه اقتصادی این روزنامه آمده است:

"شرایط اصلا آن‌طور پیش نرفت که اروپایی‌ها پیش‌بینی می‌کردند. نماینده‌های اتحادیه اروپایی که به خیال خودشان زرنگی کرده ‌بودند و با وجود راه‌انداختن شوی تبلیغاتی تحریم نفتی ایران، جرات نداشتند تصمیم خود را بلافاصله عملی کنند و اجرای آن را به تابستان موکول کرده ‌بودند که با گرم‌تر شدن هوا تقاضا برای نفت کاهش پیدا می‌کند، فکرش را هم نمی‌کردند ایران به‌جای واکنش انفعالی به این تصمیم نابخردانه، تصمیم بگیرد پاتک زودهنگامی به اروپا بزند اما رویکرد مقتدرانه وزارت نفت که از زمان روی کار آمدن رستم قاسمی بیش از پیش به چشم می‌خورد، موجب شد ایران با تصمیمی هوشمندانه سیاستگذاران اروپایی را آچمز کند و با پیشدستی در قطع صادرات نفت به ۲ کشور پرادعای اروپایی، بازار نفت را در انتظار یک سونامی بزرگ قرار دهد.

در حقیقت تصمیم ایران برای قطع صادرات نفت به شرکت‌های نفتی انگلیسی و فرانسوی، هرچند تاثیر چندانی در درآمد ایران از صادرات نفت نخواهد داشت ولی تاثیر غیر‌قابل انکاری بر قیمت جهانی نفت می‌گذارد، همانطور که چهارشنبه گذشته تنها خبر اولتیماتوم نفتی ایران به غرب کافی بود تا قیمت نفت اروپا از مرز ۱۲۰دلار بگذرد."

روزنامه اعتماد در گزارش دیدار شمس‌الدین حسینی با بخش خصوصی صنعت: ‌ميهماني به چالشي حاد ميان شمس‌الدين حسيني و صنعتگران تبديل شد. حتي وزير گفت كه اگر لنگه كفش هم به سوي او پرتاب كنند در جايگاه خود مي‌ماند و به حرف‌هاي خود ادامه مي‌دهد

کیهان هم با همین رویکرد تیتر "ايران صدور نفت به انگليس و فرانسه را قطع كرد" را انتخاب کرده است. "بهترین کار ممکن" هم تیتر یک سیاست‌روز است که در روتیتر توضیح داده شده انگلیس و فرانسه از نفت ایران محروم شدند.

جوان اما به سراغ انتخابات رفته و تیتر یک خود را "۴ تا ۱۰ اسفند زمان تبلیغات؛ ۱۱ رقیب برای هر کرسی مجلس" انتخاب کرده است.

سه شنبه – 2 اسفند

شرق به موضوع دومین سفر هیات عالی رتبه آژانس به ایران در یک ماه اخیر پرداخته و تیتر زده است: "بازرسان دوباره آمدند".

روزنامه اعتماد هم زیر تیتر "تحليل روزنامه دولت از پرونده فساد بانكي" نوشته است: "روز گذشته قوه قضاييه و نهادهاي امنيتي كه توسط روزنامه ايران مورد اتهام مستقيم قرار گرفته‌اند، به اين موضوع واكنش نشان ندادند. اما آنچه در روزنامه ايران منتشر شد حكايت از آن داشت كه فرار كردن خاوري، بدون برنامه‌ريزي نبوده است. اظهارات روزنامه ايران، دو بخش بود.

نخست آنكه به طور كامل داستان نامه سفارش مشايي براي خريد سهام فولاد خوزستان را تشريح كرد و اعلام كرد اين نامه صحت دارد اما چون گروه آريا نتوانسته از آن استفاده‌يي كند پس مشايي متهم نيست.

پس از روشن كردن تكليف مشايي در ماجراي اختلاس، روزنامه ايران بخش دوم ادعاي خود را با هدف گرفتن مشترك خاوري و جهرمي آغاز كرده است. نخست آنكه مدعي شده خاوري با هماهنگي برخي نهادها از كشور خارج شده است و خروج فردي كه ۱۲ ساعت بازجويي شده به چه صورت قانوني بوده است؟ بعد هم سراغ جهرمي مديرعامل بانك صادرات رفته و با متهم كردن جهرمي به نقش داشتن در اختلاس، عنوان كرده جهرمي با هماهنگي برخي‌ها فرار به جلو كرد تا بتواند مشايي و دولت دهم را به اختلاس متهم كند."

همچنین گفت‌وگویی کوتاه با قاضی پرونده اختلاس انجام شده که از زبان او می‌خوانیم: "من گزارش روزنامه ايران را نخواندم اما چون حاكم هستم و بايد بي‌طرف باشم فعلا در اين مورد اظهارنظري نمي‌كنم. افكار عمومي آنچه بايد بداند را مي‌داند و هر چه لازم باشد را من در دادگاه به افكار عمومي منتقل مي‌كنم اما اجازه بدهيد بيش از اين صحبت نكنم تا جلسات دادگاه تمام شود."

تهران امروز هم واکنش نمایندگان را به "طرح دولت برای هدفمندی دوم" با عنوان "اعتراض به افزايش يارانه‌ قبل از انتخابات" برای تیتر یک انتخاب کرده است.

از زبان غلامرضا مصباحي مقدم، رئيس كميسيون طرح تحول اقتصادي مجلس هم اين اقدام دولت "انتخاباتي" ارزيابي شده است: "دولت مایل است با پرداخت پول بیشتر مردم را به حضور در انتخابات ترغیب کند و شما تصور کنید مردمی که دست به دهن هستند، اگر گام بعدی برداشته شود و به آن ها پول بیشتری مثلا 65 هزار تومان داده شود چه اتفاقی می افتد. {...} سوال ما این است که این پول کجاست که می خواهید برداشت کنید؟"

روزنامه ایران مدعي شده خاوري با هماهنگي برخي نهادها از كشور خارج شده است و خروج فردي كه ۱۲ ساعت بازجويي شده به چه صورت قانوني بوده است؟

"وطن‌امروز مفاد سلسله جلسات محرمانه شوراي هماهنگي راه سبز اميد با گروهك ضد انقلاب فدائيان خلق را افشا مي‌كند" و در زیر آن تیتر یک "تماس شيطاني" در صفحه یک روزنامه وطن‌امروز آمده است.

در این مطلب عنوان شده است: "در راستای مجموعه تلاش‌های ضدانقلاب برای اجرایی کردن راهبرد «از گوگوش تا سروش» علیه جمهوری‌اسلامی، «جلسات گدایی» اعضای کمیته خارجی شورای هماهنگی راه سبز امید از گروهک‌های لائیک، سلطنت‌طلب و تروریست تحت عنوان «طرح تماس» ابعاد تاسف‌بارتری به خود گرفته است.

در همین زمینه، اطلاعات موثق دریافتی «وطن‌امروز» حاکی است اردشیر امیرارجمند، مجتبی واحدی و رجبعلی مزروعی در جلساتی با کادر رهبری گروهک فدائیان خلق -اکثریت(یکی از انشعاب‌های سازمان مسلح چریک‌های فدایی و از گروهک‌های لائیک و ضد دین مخالف جمهوری‌اسلامی) درباره ساختارهای حکومت خیالی آینده ایران به توافق رسیده‌اند که این توافقات در چند محور مختلف بوده است."

چهارشنبه – ۳ اسفند

کیهان در تیتر یک خود خبر داده " رقابت فشرده ۳۴۴۴ کاندیدا در ۲۰۷ حوزه انتخابیه" و سیاست روز هم تیتر مشابهی دارد: "ماراتن ۳۴۴۴ نفری برای تصاحب ۲۹۰صندلی". جوان هم با اشاره به انتشار بیانیه‌ای تیتر زده است: "دعوت از مردم و اعلام حضور ۹۱۳۰ استاد دانشگاه در انتخابات".

همچنین جام جم از "حضور چهره‌های شاخص جریان‌ها در رسانه ملی" خبر داده و از برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی که به مناظره طیف‌های شرکت کننده در انتخابات اختصاص خواهد یافت.

شرق اما "مجازات فرد هتاک به فائزه هاشمی" را به عنوان تیتر یک انتخاب کرده و اعتماد تیتر زده است: "اعتراف به اشتباه" در توضیح تیتر یک این روزنامه می‌خوانیم که محمود احمدي‌نژاد براي نخستين بار به اشتباه خود در تعطيلي يكي از هيات‌هايي كه به دستور او به محاق رفته بود اعتراف كرد:

شرق از قول مشاور سابق امنیت ملی کاخ سفید: اگر ايران به روند فعاليت‌هاي هسته‌اي خود ادامه داد و حتي بمب هم بسازد، از آن استفاده نخواهد كرد چراكه مطمئنا مي‌داند كه عواقب استفاده از سلاح هسته‌اي برايش تا چه حد سهمگين تمام خواهد شد

"زماني برداشت بنده اين بود كه نيازي به وجود اين هيات نيست اما امروز به اين نتيجه رسيده‌ام كه وجود چنين هياتي بسيار بسيار مورد نياز و لازم است، اگر از هر يك از اصول قانون اساسي حتي يك ميليمتر فاصله گرفته شود زاويه قانون اجرا شده، با آنچه در اصل قانون مورد نظر بوده است به ده‌ها كيلومتر خواهد رسيد."

پنج شنبه – ۴ اسفند

روزنامه شرق به سراغ آخرین مصاحبه زيبيگنيو برژينسكي، مشاور سابق امنيت ملي كاخ سفيد رفته و تیتر "توصیه‌های برژینسکی به اوباما درباره ایران" را انتخاب کرده است. در این مصاحبه که از روزنامه "ال‌مانیتور" ترجمه و انتخاب شده، از برژینسکی پرسیده شده اگر به جای اوباما بود، در این شرایط چه می‌کرد و او پاسخ می‌دهد:

"مطمئنا استفاده از گزينه نظامي در مقابل تهران را گزينه مطلوب خود نمي‌ديدم البته نه به معناي اينكه از تهران راضي هستم. من در مسير انزواي سياسي و اقتصادي اين كشور قدم بر مي‌داشتم. شرايط را براي تهران دشوار مي‌كردم و دو راه‌حل پيش‌روي آنها قرار مي‌دادم. اينكه يا به تعهدات سياسي خود عمل كنند تا فشارها و تحريم‌ها كمتر شود يا اينكه به همين روند خود تا مرز نابودي ادامه دهند.

معتقدم اگر ايران به روند فعاليت‌هاي هسته‌اي خود ادامه داد و حتي بمب هم بسازد، از آن استفاده نخواهد كرد چراكه مطمئنا مي‌داند كه عواقب استفاده از سلاح هسته‌اي برايش تا چه حد سهمگين تمام خواهد شد.

راحت بگويم يك بيانيه عمومي منتشر مي‌كردم با اين محتوا: ايالات‌متحده هرگونه تهديد يا استفاده از سلاح هسته‌اي در منطقه خاورميانه را –چه در مقابل اعراب و چه در مقابل اسراييل- تهديد عليه واشنگتن محسوب خواهد كرد."

کیهان، جوان،سیاست روز، اعتماد و تهران امروز به سراغ سخنان آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار با "دانشمندان هسته‌ای" ایران رفته‌‌اند و از وقول او گفته‌اند که ایران اقتدار متکی به سلاح هسته‌ای را می‌شکند و به دنیا ثابت می‌کند، سلاح هسته‌ای اقتدارآفرین نیست.