نسخه قابل چاپ

امسال در لاهه، گردهمایی «روز قدس» از سوی سفارت ایران در هلند سازماندهی شد. این برنامه که عصر شنبه، ۲۷ اوت ۲۰۱۱ در برابر پارلمان هلند برگزار شد به بحث‏‌های گوناگونی در میان فعالان ایرانی در هلند دامن زده است.

در این گردهمایی حدود یک‏‌صد نفر شرکت کردند که بیشتر آن‏ها را شهروندان کشورهای عربی تشکیل می‏‌دادند. شعارها نیز عموماً به زبان عربی، علیه آمریکا و اسراییل سر داده می‏‌شد.

در این رابطه، دیدگاه تعدادی از جوانان ایرانی فعال در هلند، با گرایش‌های سیاسی گوناگون را جویا شدیم.
 

علی هنری، حامی جنبش سبز، مقیم خرونینگن، برگزاری چنین گردهمایی‌هایی را تلاشی برای ترمیم چهره بیرونی می‌داند. او می‌گوید: «جمهوری اسلامی از همان زمانی که مشروعیت، جمهوریت و پشتیبانی مردمی‏اش را از دست داد، از این نمایش‏ها برای نشان دادن پایگاه مردمی‏اش استفاده می‌کند. این موضوع تازه‌ای نیست و شاید جدید بودنش قدری از این جهت است که در خارج از کشور نمود پیدا کرده است.»
 

این پشتیبان جنبش سبز می‌افزاید: «ما همواره، به‏‌ویژه در موقعیت‏‌هایی که جمهوری اسلامی خود را در خطر دیده، شاهد بوده‏‌ایم که به بهانهء همین روزهای مذهبی، نماز جمعه و ... تظاهرات و راهپیمایی برگزار کرده و تمام امکانات غیرقانونی‏‌اش را بسیج کرده است. درست است که در این‏جا، در نظام‏های دمکراتیک، دولت‏‌ها اجازه‏ء چنین گردهمایی‏‌هایی را می‏‌دهند، ولی به عنوان یک شهروند و یک فعال سیاسی، از این‏که سرمایه‏‌های نفتی و مالیات ما خرج بسط یک دیکتاتوری می‏‌شود، لزوماً خیلی خوشحال نیستم.»
 

علی هنری همچنین برگزاری گردهمایی روز قدس در لاهه را با محدودیت‌ برای گردهمایی‌ها در ایران مقایسه می‌کند و می‌گوید: «جمهوری اسلامی اگر می‏‌خواهد واقعاً تظاهراتی خودجوش را به نمایش بگذارد و اگر ادعای پایگاه مردمی دارد، خوب است که در داخل کشور اجازهء یک تظاهرات را بدهد. ما دو سال پیش شاهد بودیم که در همین روز قدس، تظاهرکنندگان سرکوب شدند و از عاشورای سال گذشته، مجوز هیچ تظاهراتی صادر نشده است. پس این ادعا واهی است.»

ولی سعید شعبانی، فعال مشروطه‏‌خواه، مقیم شهر دِلفت در هلند، اساساً مخالف ارائهء مجوز از سوی شهرداری لاهه برای برگزاری این گردهمایی که با نصب تصاویر رهبران ایران همراه بوده، است. او می‌گوید:
 

«به عقیده‏ء من، شهرداری لاهه به هیچ عنوان نباید اجازه‏ء برپایی چنین تظاهراتی را می‏‌داد. در شرایطی که بیشتر ایرانیان در هلند، دقیقاً از دست شخص خمینی به این‏جا پناهندهء سیاسی شده‏‌اند و همچنین بسیاری از آنها، اعضای خانواده‏‌های‏شان را از دست داده‏‌اند یا در زندان بوده و شکنجه شده‏‌اند. در چنین فضایی، شهرداری چگونه می‌تواند به همین راحتی مجوز بدهد که این افراد بیایند این‏جا و عکس خمینی را نصب کنند؟»
 

این فعال مشروطه‌خواه می‌افزاید: «این‏طور که این‏ها می‏‌گویند ما باید همکاری خوبی با هم داشته باشیم ولی فکر می‏‌کنم بیشتر ایرانی‏ان مقیم هلند از این قضیه عصبانی باشند و باید شهرداری به عقیده‏ء ایرانیان احترام بگذارد. اجازه‏ء برگزاری چنین تظاهراتی درست مانند این است که ما بخواهیم روزی در این‏جا تظاهراتی به نفع افرادی که طرف‏دار هیتلر هستند برگزار کنیم و عکس هیتلر را نصب کنیم.»

از سویی دیگر شاهین نصیری، سخنگوی «شبکه‏ جوانان پیشرو» در لاهه که از کودکی در هلند زندگی کرده معتقد است با توجه به وجود آزادی بیان در جامعهء هلند، نباید به صدور اجازه برای برپایی این گردهمایی خرده گرفت و مشکل، جنبهء دیگری از این برنامه بوده است:
 

«در هر کشور دمکراتیکی مانند هلند، حق تجمع که در اعلامیه جهانی حقوق بشر هم به‌عنوان یکی از حقوق بنیادین روی آن تاکید شده، به رسمیت شناخته می‌شود. بر اساس آن، هر شخص یا گروهی با هر گرایش سیاسی و مذهبی می‏‌تواند تجمعی برگزار کند. اما از یک طرف دیگر در جامعه، عُرف‏‌هایی وجود دارد که بر پایهء آن، در گردهمایی‌ها نمی‏توان شعارهایی سر داد که باعث نفرت‏‌پراکنی شود و یا برای بخش دیگری از جامعه رعب و وحشت ایجاد کند.»
 شاهین نصیری می‌افزاید: «برای نمونه در کشورهای اروپایی اگر نئونازی‏‌ها و گروه‏‌های راست افراطی تظاهراتی برپا کنند که در آن علامت نازی‏‌ها وجود داشته باشد و یا شعارهایی داده شود که ایجاد رعب و وحشت کند یا باعث نفرت‏‌پراکنی علیه گروهی بشود، خود این اصل، دمکراسی را در جامعه نقض می‏‌کند. چون جامعه را به سمتی می‏‌برد که در آن برای بخشی از جامعه ترس ایجاد بشود. در تظاهراتی هم که در روز قدس در لاهه برگزار شد، شعارهایی داده شد که علیه ملت دیگری بود و وقتی به عنوان یک ایرانی، عرب و یا تُرک، شعارهای «مرگ بر اسراییل» و «مرگ بر آمریکا» و ... سر بدهی، می‏‌تواند ایجاد ترس و وحشت کند برای بخشی از مردمی که در این جامعه زندگی می‏‌کنند. این چیزی نیست که در جامعه هلند قابل هضم باشد.»

دیگر فعال جوان سیاسی مقیم هلند، موسی زاهد که هوادار سازمان مجاهدین خلق است در رابطه با گردهمایی روز قدس در لاهه می‌گوید: «زمانی که در فیس‏بوک، خبر این گردهمایی را در برابر پارلمان دیدم، برایم جای تأسف داشت؛ اینکه در لاهه عکس خمینی را به این شکل بالا ببرند و شعار بدهند. شعارها هم تا جایی که من به یاد دارم همه به زبان عربی بودند. فکر نمی‏‌کنم این‏ها نمایندهء مردم ایران بودند یا خواست مردم ایران را مطرح می‏‌کردند. از مناسبت روز قدس استفاده کرده بودند و پرچم ایران را هم بالا برده بودند. البته من شخصاً معتقدم پرچم ایران با لوگویی که در آن‏جا نمایش داده شده بود، پرچم اصلی ما نیست. پرچم ما شکل دیگری است.»
 

موسی زاهد به شعارهای سر داده شده در جریان اعتراض‌های دو سال گذشته در ایران اشاره می‌کند و می‌گوید: «مردم ایران در قیام خود، با صدای بلند تکرار کردند «نه غزه نه لبنان، جانم فدای ایران» ولی موضوع این است که هلند کشور آزادی است و هر کسی می‏‌تواند در این‏جا جمع بشود و تظاهرات به‏ راه بیاندازد. حتی سفارت رژیم ایران هم می‏‌تواند چنین تظاهراتی را سازماندهی کند و از نفرات‏ش بخواهد که در آن شرکت کنند. آن‏چه من روی آن تاکید دارم، این نیست که چنین تظاهراتی ممنوع بشود، بلکه این است که جامعهء هلند و به‏‏‌ویژه لایهء سیاسی هلند، نمایندگان مجلس و ... باید هشیار باشند و بدانند در چه موقعیتی قرار گرفته‏‌اند و چرا رژیم چرا دست به چنین کاری می‏زند.»

این فعال سیاسی هوادار سازمان مجاهدین خلق، به وضعیت سیاسی ایران در منطقه خاورمیانه اشاره می‌کند و می‌گوید: «اکنون ایران به دلیل بررسی‌های دادگاه بین‏‌المللی لاهه در پیوند با نقش اعضای حزب‏‌الله در ترور رفیق حریری وضعیت خوبی ندارد. همچنین دوست استراتژیک ایران، بشار اسد نیز به شدت زیر فشار است و رژیم ایران انتظار نداشت که او به این روز بیفتد. این دگرگونی‌ها به نفع رژیم ایران نیستند، در نتیجه رژیم تلاش می‏‌کند در منطقهء خاورمیانه بازوهای خود را نشان بدهد و از سوی دیگر در کشورهای غربی هم از راه چنین برنامه‏‌هایی روی افکار عمومی تأثیر بگذارد.»

مقام‌های شهرداری لاهه به «رادیو زمانه» گفته‌اند که در حال بررسی این موضوع هستند که آنچه در جریان گردهمایی 27 اوت صورت گرفته خلاف قوانین بوده یا خیر. سفارت جمهوری اسلامی در هلند، از ارائه‏ء پاسخی در رابطه با این گردهمایی خودداری می‏‌کند.

* ایمیل تهیه‌کننده:

pejman@radiozamaneh.com