مهدی حاراتی، سی‌ونه ساله است و تا چندی پیش در ایرلند زندگی می‌کرد، اما او این روزها در طرابلس است و مسئولیت مهمی در سرنگونی رژیم قذافی به او واگذار شده است. مهدی حاراتی تا فوریه امسال در شهر دوبلین در ایرلند معلم بود. اکنون او فرمانده یک هنگ نظامی و یکی از چهره‌های شاخص نبرد در طرابلس است. مهدی، مدرس زبان عربی به یکی از مهم‌ترین رهبران نظامی در جنبش ضدقذافی تبدیل شده است.

 

بریگاد نظامی شورشیان طرابلس ششصد عضو دارد که گروهی از آنان توسط ارتش قطر آموزش دیده‌اند. این گروه بخشی از نیروهای شورشی هستند که توانستند یکشنبه گذشته با سرعت خود را به طرابلس برسانند. ناگفته نماند که مهدی حاراتی حدود یک‌سال پیش هم یکی از اعضای گروه امداد و صلح بود که با کشتی رهسپار نوار غزه و با حمله کماندوهای اسراییلی متوقف شد.

 

مهدی حاراتی چندروز پیش در مصاحبه‌ای با هفته‌نامه تایمز چاپ ایرلند گفت که گروه او یک واحد نظامی از نخبگان ارتشی نیست، بلکه آن‌ها گروهی از تبعیدیان، مهاجران، پزشکان، کارگران و غیره‌اند. یکی از سربازان او محمد الیوما، خلبان ساکن فلوریدای آمریکا است و برای کمک و هم نجات والدینش به لیبی آمده است. او می‌گوید: «خیلی مهم است شما بدانید که ما همه شهروندان عادی هستیم.» حاراتی که همسر و چهار فرزندش در دوبلین زندگی می‌کنند می‌گوید: «ما نظامی نیستیم.»

 

واقعاً اما این صدها شورشی و رهبران آن‌ها که حالا جایزه بزرگ این جنگ یعنی فتح طرابلس را به چنگ آورده‌اند، چه کسانی هستند؟ اهمیت این سئوال از آنجاست که پیروزی‌های نظامی آن‌ها تفاوت بسیاری با عملیات غیر حرفه‌ای شورشی‌های شرق لیبی دارد. چیزی که شورشی‌های جبهه شرق به‌طرز دردناکی فاقد آن بودند یعنی کارآیی و تخصص را اکنون شورشیان غرب لیبی به‌طرز چشمگیری به نمایش گذاشته‌اند. آن‌ها دارای نظم و ترتیب، رهبری نظامی، استقامت و تخصص هستند.

 

 

در ماه‌های گذشته این تصور وجود داشت که شورشی‌های ناحیه غربی تنها از اقوام کوه‌نشین بربر تشکیل شده‌اند و در واقع این اقلیت های قومی بودند که توانستند ارتفاعات جنوب غربی طرابلس را فتح کنند. آن‌ها یعنی بربرها همچنین توانستند بندر استراتژیک میسراتا را هم اشغال کنند. اما بریگاد طرابلس هم مدرک خوبی است که نشان می‌دهد شورشی‌های غرب لیبی یگ گروه آموزش دیده است. تشکیل این گروه یکی از طرح‌های حاراتی بود که در آغاز در بن‌غازی شکل گرفت. پس از پیروزی‌های اولیه بربرها، این بریگاد به ناحیه نالوت در منطقه نفوسا منتقل شد. گروه‌های جنگنده دیگری هم از شرق لیبی در هفته‌های گذشته با هواپیماهای قطر به جبهه جدید منتقل شدند.

 

امارات متحده عربی به همراه اردن، فرانسه و بریتانیا رل مهمی در آموزش نظامی شورشیان ناحیه غربی بازی کرده‌اند. امیرحامدبن خلیفه اهل قطر که از اولین روزهای نبرد لیبی وارد جنگ شده است برای شورشی‌ها مهمات، اسلحه ضد تانک و تجهیزات ارتباطی فراهم کرد.

صدنفر از اعضای بریگاد طرابلس در قطر یک دوره آموزشی را گذرانده‌اند. این واحد که بخشی از ارتش جدید ملی و آزادیبخش است، برای محافظت مهم‌ترین ساختمان‌ها پس از سقوط قذافی انتخاب شده است. با این شیوه آن‌ها می‌خواهند از غارت وزارتخانه‌ها و موزه‌ها جلوگیری شود. یعنی همان اتفاقی که در سال 2003 پس از جنگ در بغداد اتفاق افتاد. به همین دلیل دولت آمریکا تاکید کرده است که شورشی‌ها باید حافظ نظم باشند و پس از جنگ آرامش مردم را به سرعت احیا کنند.

 

حاراتی از معدود رهبران شورشی جبهه غربی است که شناخته شده است. مردم لیبی هنوز درباره سایر رهبران نظامی شورشی‌ها چیزی نمی‌دانند و این به دلیل پراکندگی نبرد در مناطق مختلف لیبی است. اکنون گروه‌های متفاوت و متعددی از فرماندهان محلی و سربازان‌شان به وجود آمده‌اند. در واقع این‌ها شهروندانی فاقد آموزش نظامی هستند اما همه بر سر یک مسئله توافق دارند و آن سرنگونی رژیم قذافی است.

فعلاً مهم‌ترین سئوال مطرح شده این خواهد بود که این ارتش‌های کوچک و رهبران‌شان پس از آمدن شورای ملی تعویض حکومت از بن‌غازی به طرابلس چه خواهند کرد؟ آیا بربرها که رل مهمی در سرنگونی قذافی بازی کرده‌اند، به رهبری شورای ملی رضایت خواهند داد؟ آیا این اقلیت قومی که همیشه عقب نگهداشته شده، با فهرستی از خواسته‌های خود برای سهیم شدن در قدرت سیاسی به میدان خواهند آمد؟

این روزها بارها از مقایسه لیبی با عراق صحبت می‌شود که پس از حمله آمریکا در 2003 در هرج و مرج و خشونت فرو رفت. زیرا برخلاف انقلاب تونس و مصر در مدل لیبی برای شکست یک دیکتاتور منفور راهی جز جنگ وجود نداشت.

 

 

منبع: فولکس کرانت، 24 آگوست

 

عکس: مهدی حاراتی در مصاحبه با آیریش تایمز ایرلند، منبع: آیریش تایمز.