نسخه قابل چاپ

در دو هفته گذشته حملات توپخانه‌‌های جمهوری اسلامی به مرزهای کردستان عراق ادامه داشته و تاکنون خسارت‌های چشمگیری برای ساکنان این مناطق به بار آورده است.

همزمان با این گلوله باران‌ها، محمدرضا رحیمی معاون اول محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور ایران به بغداد سفر کرد و بر گسترش همکاری‌های بین دو کشور تاکید کرد.

از سوی دیگر مسعود بارزانی در بيانيه‌ای اعلام کرد، شروع دوباره گلوله باران مناطق مرزی کردستان توسط نيروهای ايران برای اهالی غیرنظامی از جمله دامداران و مزرعه‌داران خسارت‌هايی در پی داشته و هيچ توجيهی برای گلوله‌باران ناگهانی مناطق مرزی وجود ندارد. آقای بارزانی از جمهوری اسلامی خواست به جای ايجاد «فضای رعب و وحشت» سعی کند، مشکلات را از طريق گفت‌وگو حل کند.

به گزارش منابع خبری عراق، اسامه نجیفی، رئیس مجلس عراق هم از محمدرضا رحیمی خواسته است، به حملات توپخانه‌‌هایشان پایان دهند.

پس از این رویدادها خبرگزاری‌های دولتی ایران سخنان «يک مقام بلندپايه نظامی» را منتشر کردند که گفته بود حکومت اقليم کردستان عراق بدون هماهنگی با حکومت مرکزی ۳۰۰ هکتار از زمين‌های مناطق مرزی را به حزب حيات آزاد (پژاک) واگذار کرده است.

ژنرال جبار یاور سخنگوی نیروهای امنیتی حکومت اقلیم کردستان عراق در گفتگو با رادیو زمانه واگذاری زمین به پژاک را رد کرد.

دکتر محمود عثمان یکی از اعضای مجلس عراق در گفتگو با زمانه سکوت دولت عراق و جامعه جهانی را از جمله دلایل تداوم حملات توپخانه‌‌های جمهوری اسلامی به مناطق مرزی می‌داند.

دکتر علیرضا نوریزاده کارشناس مسائل سیاسی ایران و خاورمیانه، در پیوند با روابط اقتصادی ایران و عراق به زمانه گفت: «عملکرد سیاسی ایران به مرور بازار(عراق) را به ترکیه و دیگر رقبا واگذار می‌کند برای اینکه جمهوری اسلامی تمام برنامه‌‌های اقتصادی اش آلوده به سیاستها و ایدئولوژی است.»

کردستان عراق، هدف توپخانه‌‌های ایران

حملات توپخانه‌‌های جمهوری اسلامی ایران به مرزهای کردستان عراق تنها به امسال بر نمی‌گردد، بلکه این حملات در چند سال اخیر نیز وجود داشته است.

سال گذشته بر اثر گلوله باران مناطق حاجی عمران، پنجوین و قندیل چند تن از افراد مدنی کشته و صدها خانوار ناچار به ترک خانه‌‌هایشان شدند.

جمهوری اسلامی علت اين اقدام را وجود نيروهای حزب کارگران ترکيه (پ.ک.ک) و حزب حیات آزاد کردستان (پژاک) اعلام می‌کند.

گلوله باران امسال با واکنش مقامات کردستان عراق روبرو شد و مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق طی بیانیه‌ای این حملات را محکوم کرد.

دکتر علیرضا نوری‌زاده کارشناس مسائل سیاسی ایران و خاورمیانه به زمانه گفت: «آقای مسعود بارزانی قبلا به جمهوری اسلامی اخطار داده بود که یک دوست هرگز به بمباران خانه یک دوست نمی‌پردازد. جمهوری اسلامی به بهانه حضور چریک‌های پژاک در ناحیه قندیل این مناطق را گلوله باران می‌کند. در حالی که هیچ کدام از احزاب کرد ایرانی مبارزه مسلحانه را دنبال نمی‌کنند. نه حزب دموکرات کردستان در دو جناحش و نه کومله به دنبال درگیری مسلحانه نیستند. آن گروه که می‌گویند پژاک‌اند، آنها هم پ.ک.ک ترکیه هستند. پژاک ایران کمتر درگیری نظامی دارد و بنابراین جمهوری اسلامی به این دلیل نمی‌تواند عملات نظامی خودش را در شمال عراق توجیه کند و روز به روز این عملیات خصمانه فضا را بیشتر و بیشتر علیه جمهوری اسلامی تحریک می‌کند.»

ازسوی دیگر لانه‌ محمد، نماینده‌ی مجلس عراق در همین زمینه به رسانه‌‌های کردستان عراق گفته است: «به‌ منظور بررسی این مسئله‌ در مجلس، درخواستی تهیه‌ شد و ۵۰ تن از نمایندگان کرد و عرب آن را امضا کردند. این مسئله‌ در مجلس مطرح شد و کمیسیون امنیت و دفاع و همچنین کمیسیون روابط خارجی مامور گفتگو با مقامات مربوطه‌ در وزارت دفاع و وزارت امور خارجه‌ شدند.»

به گفته آلا طالبانی یکی دیگر از نمایندگان مجلس عراق کمیته خارجی مجلس خواستار موضعگیری شفاف حکومت شده است.

با وجود این تلاش‌ها گلوله باران مرزهای کردستان عراق همچنان ادامه دارد. محمود عثمان عضو مجلس عراق به زمانه گفت: «یکی از علت‌های گلوله باران مناطق مرزی توسط ایران و ترکیه – البته ترکیه مدتی است به آن پایان داده است – توافق‌های امنیتی و غیرعلنی بین حکومت عراق با دولت‌های ایران و ترکیه است. ایران پژاک و پ.ک.ک را تروریست می‌داند و حکومت عراق هم دقیقا همین نظر را دارد، بنابراین به گلوله بارانها ادامه می‌دهند.»

این عضو مجلس عراق، سکوت جامعه جهانی و حکومت عراق به‌عنوان یکی دیگر از دلایل تداوم گلوله‌بارانها توصیف می‌کند و می‌گوید، حتی زمانی که آقای جلال طالبانی رئیس جمهوری عراق و هوشیار زیباری وزیر خارجه در تهران حضور داشتند، حملات توپخانه‌‌ها وجود داشته و اخیرا هم همزمان با حضور آقای رحیمی مناطق مرزی زیر آتش توپخانه‌‌های ایران بودند.

آقای محمود عثمان می‌افزاید، اگر حکومت عراق بخواهد، قادر به پایان بخشیدن به حملات توپخانه‌‌های ایران است. اقلیم کردستان نمی‌تواند این کار را انجام بدهد، زیرا این مسئله مربوط به امنیت ملی عراق است.

این عضو مجلس عراق می‌افزاید، حکومت عراق می‌تواند شورای امنیت سازمان ملل را از این اتفاقات مطلع کند و بگوید دولتی دیگر به کشورمان تعرض کرده است. حکومت عراق حتی از ایران هم نخواسته که گلوله باران‌ها را متوقف کند. در واقع هیچ اقدامی برای پایان دادن به گلوله باران مناطق مرزی انجام نداده است.

امنیت عراق و روابط اقتصادی با ایران

محمدرضا رحیمی در سفر سه روزه خود به عراق، بر گسترش روابط بین دو کشور، تأمین امنیت عراق تاکید کرد و تفاهم نامه‌‌هایی در زمینه‌‌های فرهنگی و علمی، ارتباطات و بهداشت و تعرفه‌‌های گمرگی امضاء شد.

همچنین آقای رحیمی، آمادگی ایران را برای کمک به بازسازی عراق در این کشور اعلام کرد و گفت ایران می‌کوشد عراق را به شریک اول تجاری خود تبدیل کند.

علیرضا نوری‌زاده در باره سفر معاون اول محمود احمدی نژاد به زمانه گفت: «آقای محمد رضا رحیمی معاون اول رئیس جمهوری به دعوت آقای نوری مالکی به عراق سفر کرد. مسئله مهم این است که ایشان بعنوان معاون رئیس جمهوری قاعدتا باید از سوی معاون رئیس جمهوری عراق دعوت می‌شد. ولی به نظر می‌رسد موقعیت جمهوری اسلامی یا ارتباطش با آقای مالکی به گونه‌ای است که یک هیئت ۲۰۰ نفره ایرانی به عراق می‌رود. سفر بدون مشورت و اطلاع مقامات بلند پایه رژیم عراق است و حتی زمانیکه آقای هوشیار زیباری به ایران سفر کرد صحبتی از این سفر به عراق نبود. بنا به نظر بسیاری از ناظران عراقی و بین المللی این سفر بیشتر از این رو بوده که جمهوری اسلامی در برابر این اندیشه‌ای که بسیاری از گروهها در عراق به دنبال آن هستند و همانا تمدید حضور نیروهای آمریکایی برای جلوگیری از مداخلات اسلامی، دست به یک ضد حمله زده است. در این سفر تعداد زیادی بلند پایگان نظامی و امنیتی بودند و همین طور یک گروه اقتصادی نیز هیئت را همراهی می‌کرد.»

پیش از سفر معاون اول محمود احمدی نژاد به بغداد جیمز جفری، سفیر آمریکا در بغداد نیروی قدس سپاه پاسداران را متهم کرده بود که سلاح های مرگبار را در اختیار شبه نظامیان تند رو شیعه از جمله گروه‌‌های «کتائب حزب الله» و «اصایب اهل الحق» قرار داده است.

این در حالی است که آمریکا ایران را در سالهای گذشته نیز به ایجاد بی ثباتی و حمایت از گروههای تندرو متهم کرده و ایران همواره این اتهام را رد کرده است.

آقای نوری‌زاده می‌گوید: «بعضی از رسانه‌‌های نزدیک به جمهوری اسلامی درعراق ادعا کردند که آقای جو بایدن هم قرار است بیاید و خواستند اینطور در اذهان عمومی جلوه بدهند که جو بایدن نگران دستاوردهای سفر رحیمی به سوی عراق آمده است. بنابراین تمام بازی، بازی تبلیغاتی بود. اما آقای اسامه نجیفی رئیس مجلس عراق بسیار صریح و تند به آقای رحیمی گفت مردم و دولت عراق انتظار دارند جمهوری اسلامی به مداخلاتش خاتمه بدهد و این زمانی بود که آقای رحیمی ادعا کرد که ما حاضریم امنیت را در عراق برقرار کنیم. همان حدیث گرگ و گله که آقای رحیمی چنین تعبیری را استفاده کرد که جمهوری اسلامی در واقع باعث امنیت و آرامش عراق خواهد بود و درست در روزی که دریادار مایک مولن از مداخلات گسترده جمهوری اسلامی در عراق می‌گوید و همچنین از آموزش تروریستها و از دادن سلاح به آنان.»

گفته می‌شود وضعیت اقتصادی ایران و فشارهای بین المللی، ایران را بر آن داشته است که حضور اقتصادی خود را در عراق تقویت کند.

طبق گزارشی که نشریه فوربس بر پایه عملکرد سه سال گذشته و سو مدیریت دولتی منتشر کرده است، ایران و نه کشور دیگر دارای بدترین اقتصادهای جهان هستند.

حسن کاظمی قمی، دبیر ستاد توسعه اقتصادی ایران و عراق همزمان با سفر آقای رحیمی به بغداد گفته بود: «با توجه به بهبود نسبی شرایط امنیتی و اولویت دولت عراق در مسئله سازندگی و توجه به زیرساخت‌های اقتصادی و آمادگی ایران برای ورود به بازار عراق، شرایط برای افزایش مناسبات اقتصادی دو کشور افزایش یافته است.»

دکتر نوری‌زاده در باره بازارهای عراق به زمانه گفت: «اصولا کالای ایران در عراق خریدار دارد. به خاطر اینکه ارزان‌تر و مردم با آن آشناترند. در کردستان عراق واقعا کالای بی رقیبی است. ولی جمهوری اسلامی به خاطر عملکرد سیاسی‌اش به مرور این بازار را به ترکیه و دیگر رقبا واگذار می‌کند و این بسیار بد است. برای اینکه جمهوری اسلامی تمام برنامه‌‌های‌ اقتصادی‌اش آلوده به سیاست‌ها و ایدئولوژی است. بخش خصوصی ایران موفق شده بود در عراق تعداد زیادی قرارداد ببندد. در مورد صادرات کالا به عراق توفیقات زیادی داشت نمایشگاه‌هایی برگزار کرد در شمال عراق و در بغداد و بصره. ولی علیرغم همه اینها اگر در مقام مقایسه بربیایم جمهوری اسلامی به خاطر عملکرد سیاسی اش بازار عراق را به مرور دارد از دست می‌دهد.»