نسخه قابل چاپ

صادق آملی لاریجانی، رئیس قوه قضائیه ایران با صدور آیین‌نامه جدیدی اعلام کرد نیروی انتظامی حق داشتن بازداشتگاه مخفی نداشته و تمامی بازداشتگاه‌ها باید زیر نظر سازمان زندان‌ها باشد.

خبرگزاری مهر امروز شنبه ۱۲ اسفندماه "آیین‌نامه اجرایی نحوه ایجاد، اداره و نظارت بر بازداشتگاه‌های انتظامی" شامل ۱۸ ماده و ۵ تبصره را با امضای صادق آملی لاریجانی، رئیس قوه قضائیه ایران منتشر کرد.

در بخشی از این آیین‌نامه آمده است، "نیروی انتظامی حق داشتن بازداشتگاه مخفی نداشته و تمامی بازداشتگاه‌ها باید زیر نظر سازمان زندان‌ها باشد."

برپایه ماده دو بند د این آیین‌نامه، "ایجاد بازداشتگاه‌های انتظامی در هر استان موکول به درخواست فرماندهی انتظامی استان و تأیید ضرورت آن از سوی دادستان محل و موافقت مدیرکل زندان‌های استان است."

در تبصره ماده سه آیین‌نامه امروز قوه قضائیه نوشته شده است: "مدیرکل زندان‌های استان موظفند فهرست بازداشتگاه‌های دارای مجوز قانونی را به رؤسای دادگستری و دادستان‌های شهرستان‌های تابعه استان اعلام کنند."

به گفته فعالان حقوق بشر ده‌ها بازداشتگاه مخفی در ایران وجود دارد که مشخص نیست مسئولیت اداره آن‌ها با چه سازمان و نهادی است

در ماده چهار با اعلام این‌که "اداره بازداشتگاه‌های انتظامی بر عهده سازمان زندان‌ها است"، آمده است: "کارکنان بازداشتگاه‌های یادشده از سوی نیروی انتظامی تأمین و تحت امر مدیرکل زندان‌های استان برابر این آیین‌نامه و ضوابط عمومی آیین‌نامه اجرایی سازمان در مورد نحوه نگهداری متهمان انجام وظیفه خواهند کرد."

بنابر ماده شش این آیین‌نامه، "بازداشتگاه‌های انتظامی صرفاً محل نگهداری آن دسته از متهمانی است که بنا به دستور مقام قضایی برای انجام تحقیقات مقدماتی در اختیار ناجا (نيروی انتظامی) قرار می‌گیرند."

ماده هفت آیین‌نامه قوه قضائیه ایران یادآورشده است که "پذیرش متهمان در بازداشتگاه‌های انتظامی صرفاً به موجب برگ قرار کتبی رسمی با مهر و امضای مقام قضایی مربوطه که مجزا از دستور ارجاع انجام تحقیقات به ضابطین است صورت خواهد گرفت."

همچنين در این ماده افزوده شده که "مقامات قضایی موظفند در معرفی متهمان به بازداشتگاه نسبت به تعیین مدت نگهداری آنان تصریح کنند."

ماده ۹ آیین‌نامه صادرشده از سوی قوه قضائیه توضیح داده است که "نیروی انتظامی باید ترتیبی اتخاذ کند که بازجویی از متهمان در محل جداگانه از بازداشتگاه انتظامی انجام شود."

این ماده از آیین‌نامه یادشده انجام تحقیقات و بازجویی در محل نگهداری متهمان را ممنوع اعلام کرده است.

در ماده ۱۰ رئیس قوه قضائیه ایران گفته است، "مسئولان بازداشتگاه‌های انتظامی موظفند آمار و فهرست اسامی متهمان واردشده به بازداشتگاه را با مشخـصات کامل مندرج در برگ قرار و نیز سایر اقدامات مربوط به آنان از قبیل اعزام به بیمارستان، آزادی، انتقال به زندان یا بازداشتگاه‌های عمومی و یا موارد مشابه را به صورت روزانه و مطابق فرم‌های ارسالی از سـوی سازمان در اسرع وقـت به واحد آمار و رایانـه اداره کل زندان‌های استان ارسال کنند."

همچنین برپایه ماده بعدی این آیین‌نامه "مسئولان بازداشتگاه‌های انتظامی موظفند هر گونه اتفاقات و حوادث داخل بازداشتگاه را بلافاصله به مدیرکل زندان‌های استان اعلام کنند."

افزون براین، "رئیس بازداشتگاه انتظامی موظف است هر گونه درخواست و یا تظلم‌خواهی متهمان را به دادستان یا قاضی رسیدگی‌کننده پرونده ارسال کند."

در این آیین‌نامه تاکید شده است که "تمامی آیین‌نامه‌ها، توافقنامه‌ها و دستورالعمل‌های مغایر با این آیین‌نامه لغو می‌شود."

چندروز پیش، قوه قضائيه ايران با صدور بخشنامه‌ای، بازجويی از متهمان در بازداشتگاه‌های نيروی انتظامی اين کشور را ممنوع اعلام کرد. بازداشتگاه انتظامی، بازداشتگاهی است که توسط نيروی انتظامی در اماکن تحت اختيار اين نهاد انتظامی ايجاد شده است.

ظاهراً اين بخشنامه واکنشی بود به مرگ ستار بهشتی، وبلاگ‌نويسی که آبان امسال در بازداشتگاه نيروی انتظامی بر اثر "ضرب و شتم و فشارهای روحی" جان سپرد.

ستار بهشتی ظهر روز ۹ آبان امسال در منزلش در رباط کريم تهران بازداشت شد و ۱۳ آبان در مقر پليس توليد و تبادل اطلاعات تهران (فتا) درگذشت.

شبکه ایران وابسته به دولت، ۱۵ آبان‌ماه به نقل از یک مقام آگاه قضائی از شناسایی بازداشتگاهی در تهران خبر داد که از سوی دو پلیس اداره می‌شده است.

این سایت از کشف باندی ۱۰ نفره خبر داده بود که در رأس آن‌ها دو مأمور واقعی پلیس با استفاده از احکام قضائی و امکانات پلیس اقدام به اخاذی می‌کرده‌اند.

به گفته فعالان حقوق بشر ده‌ها بازداشتگاه مخفی در ایران وجود دارد که مشخص نیست مسئولیت اداره آن‌ها با چه سازمان و نهادی است.