نسخه قابل چاپ

نمایندگان مجلس ایران با تصویب "اعطای کالاهای اساسی به اقشار آسیب‌پذیر" بازگشت سیستم کوپنی به ایران را تصویب کردند.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، امروز سه‌شنبه هشتم اسفندماه، نمایندگان مجلس شورای اسلامی با تصویب اعطای سبد کالا شامل برنج، روغن و گوشت به اقشار آسیب‌پذیر، بازگشت سیستم کوپنی به اقتصاد کشور را تصویب کرد.

بر اساس این طرح، به‌منظور حفظ امنیت غذایی اقشار آسیب‌پذیر به‌ویژه خانواده‌های تحت پوشش "کمیته امداد امام خمینی" و سازمان بهزیستی، دولت موظف است در مقاطع سه ماهه سبدهای کالایی شامل برنج، روغن و گوشت را تأمین و از طریق دستگاه‌های مزبور توزیع کند. 

"کمیته امداد امام خمینی"، به دستور آيت‌الله خمینی، رهبر انقلاب ايران در سال ۱۳۵۷ تأسيس شد تا آن‌طور گفته می‌شد از طبقات محروم جامعه پشتيبانی کرده و آن‌ها را خودکفا سازد.

طبق مصوبه مجلس اجرای این قانون نافی پرداخت مستمری ماهیانه به خانواده‌های تحت پوشش اين کمیته و سازمان بهزیستی نیست.

نظام کوپنی در ایران در دوران جنگ ایران و عراق اجرا شد. در آن دهه اقتصاد ایران به دلایل جنگی توان تولید خود را از دست داده و منابع ارزی و کالایی کشور به حداقل رسيده بود

مهدی سنایی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با انتقاد از طرح فوریتی تأمین کالاهای اساسی برای اقشار آسیب‌پذیر، گفته است: "به‌وجود آوردن سیستم کوپنی جدید در این طرح زمینه بیشتری برای فساد و رانت‌خواری به‌وجود می‌آورد."

برای نخستین بار در مردادماه سال جاری کمیسیون اقتصادی مجلس ایران از تهیه طرح ۹ ماده‌ای خبر داده بود که نشان می‌داد مطالعاتی برای کوپنی کردن برخی اقلام در سازمان بسیج اقتصادی در حال انجام است که در صورت تصویب نهایی منجر به سهمیه‌بندی کالاهای مصرفی و عرضه آن‌ها از طریق کارت الکترونیک می‌شد.

خبرگزاری فارس در بهمن‌ماه به نقل از یک مقام مسئول در مورد طرح یاد شده نوشته بود، "طرحی که دولت به دنبال آن است‌‌ همان سیستم کالابرگی (کوپنی) است اما به صورت الکترونیکی انجام می‌شود."

وی افزوده بود: "پنج کالای اساسی برنج، روغن، شکر، گوشت و مرغ در اولویت توزیع توسط سیستم کالابرگ الکترونیکی هستند."

خبرگزاری مهر نیز به نقل از یک مقام مسئول در وزارت صنعت، معدن و تجارت خبر از تصمیم جدید دولت و مجلس برای "ارتقای قدرت خرید مردم در ایام پایانی سال" داده است.

به گفته این مقام مسئول، "ستاد بسیج اقتصادی کشور با توجه به زیرساخت‌های در اختیار خود، از زمان توزیع کالاهای کالابرگی، مسئولیت توزیع کارت معیشت خانوار را به عهده خواهد گرفت."

تارنمای عصر ایران نیز در‌‌ همان ماه با اشاره به این موضوع نوشت: "حالا زمزمه‌های بازگشت کوپن در قالب کارت‌های الکترونیکی رنگ و بوی جدی‌تری به خود گرفته تا بار دیگر از کوپنی کردن کالاهای اساسی و بازگشت به دهه ۶۰ در دستور کار دولت و مجلس قرار بگیرد و دولت که تاکنون این مسئله را تکذیب می‌کرد در نشست‌های اقتصادی دولت - مجلس در این‌باره با بهارستان‌نشین‌ها به توافق برسد."

رهبر جمهوری اسلامی مردادماه سال جاری تنها راه مقابله با فشارهای اقتصادی عليه ايران را "اقتصاد مقاومتی" عنوان کرده بود

محمد خوش‌چهره، اقتصاددان و استاد دانشگاه در اين‌باره گفته است: "طرح کمک به نیازمندان برای تأمین کالاهای اساسی، طرح پیشنهادی من بود که در مهرماه به رئیس قوه ‌قضائیه ارائه کردم."

وی به روزنامه جوان گفته است: "در شرایطی که معیشت مردم به‌شدت به خطر افتاده و دولت با اجرای ناقص قانون هدفمندی مردم را دچار مشکل کرده، برای کاهش فشار تورمی، کارت‌های اعتباری برای خرید اقلام مورد نیاز خانوار‌ها در اختیار پنج دهک پایین جامعه قرار دهیم تا در ماه‌های پایانی سال که خانواده‌ها با افزایش هزینه‌ها مواجه می‌شوند، کمک شود."

وی توزیع کوپن را به معنای جیره‌بندی کالا‌ها دانسته و افزوده است: "توزیع کوپن باعث ایجاد صف برای خرید کالا می‌شود که شایسته مردم ایران نیست."

به نوشته روزنامه اعتماد، دی‌ماه سال گذشته مأموریت ستاد بسیج اقتصادی، نهاد توزیع‌کننده کوپن در ایران، پایان یافت. اما شاکله آن باقی ماند؛ شاکله‌ای که به نظر می‌آید دوباره باید فعال شود.

نظام کوپنی در ایران در دوران جنگ ایران و عراق اجرا شد. در آن دهه اقتصاد ایران به دلایل جنگی توان تولید خود را از دست داده و منابع ارزی و کالایی کشور به حداقل رسيده بود و دولت وقت برای اداره امور کشور ستاد بسیج اقتصادی کشور را راه‌اندازی کرده بود.

به‌نظر می‌رسد با گسترش تحريم‌های جهانی عليه ايران به‌خاطر برنامه هسته‌ای اين کشور وضعيت اقتصادی ايران در چنان بحرانی قرار گرفته است که مسئولان جمهوری اسلامی تصميم‌های مشابه با دوران رکود اقتصادی جنگ را در پيش گرفته‌اند.

آيت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی مردادماه سال جاری تنها راه مقابله با فشارهای اقتصادی عليه ايران را "اقتصاد مقاومتی" عنوان کرده بود.