نسخه قابل چاپ

محسن کاکارش - سازمان ملل متحد، روز ۲۲ مارس را به‌عنوان روز جهانی آب نامگذاری کرده است.

این روز جهانی، ۲۱ سال پیش برای نخستین‌بار در کنفراس محیط زیست و توسعه سازمان ملل در کشور برزیل تصویب و از سال ۱۹۹۳ میلادی اجرا شد. در سال‌های اخیر، سازمان ملل بار‌ها نسبت به کمبود آب در جهان هشدار داده و دسترسی به آب آشامیدنی پاکیزه را به عنوان یک حق به رسمیت شناخته است.

این سازمان تخمین زده تا سال ۲۰۳۰ پنج میلیارد انسان درگیر کمبود آب می‌شوند. طبق آمار سازمان بهداشتی جهانی، سالانه در سراسر دنیا پنج میلیون نفر و در هر روز پنج هزار کودک جان خود را بر اثر استفاده از آب‌های آلوده از دست می‌‌دهند. به نظر می‌رسد ایران هم بخشی از این مرگ و میر را به خود اختصاص داده باشد. چون سال‌هاست بسیاری از شهرهای جنوب غربی ایران و به‌ویژه مناطق عرب‌نشین با مشکل آب آشامیدنی پاکیزه روبه‌رو هستند. به باور برخی از کار‌شناسان عدم دسترسی به آب آشامیدنی بزرگ‌ترین نقض حقوق بشر در جهان است.

ماندگاری معضل آب

اگرچه استان خوزستان دارای رودخانه‌های پرآبی مانند کارون، کرخه و دز است، اما مردم این منطقه از آب شرب لوله‌کشی محروم هستند و برای تهیه آب آشامیدنی ناچارند سراغ آب فروشی‌ها یا فروشندگان دوره‌گرد بروند. با وجود وعده‌های مسئولان دولتی این معضل در بسیاری از شهرهای استان خوزستان باقی مانده است.

سیدشریف حسینی، نماینده اهواز در دی ماه سال ۹۱ در مجلس گفت: «من صدای مردمی هستم که وعده‌های سیاسیون رخسار زیبای آن‌ها را پریشان کرده است... آیا شما حاضرید تنها یک جرعه از آب آشامیدنی اهواز را بنوشید؟ آیا وزیران شما حاضرند در مناطقی از خوزستان که هیچ امکاناتی ندارند، برای لحظه‌ای زندگی کنند؟»

به گزارش روزنامه بهار، آلودگی آب در اهواز به قدری بوده که پنج سال پیش کامران باقری لنکرانی، وزیر بهداشت دولت نهم، در مراسم روز دانشجو حاضر به چشیدن آب اهواز نبود و گفت: «قبول داریم کیفیت آب اهواز پایین است، گزارش آن را داده‌ایم و در این خصوص با وزارت نیرو نیز صحبت‌هایی شده است.»

این اولین و آخرین وعده مسئولان دولتی برای پیگیری و حل مشکل آب آشامیدنی در اهواز نبود. به گزارش رسانه‌های ایران، محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور ایران در آذرماه سال ۸۷، خرداد ۸۸ و مهرماه ۸۹ از پروژه آب‌رسانی به خوزستان سخن گفت و طرح «آبرسانی غدیر» در استان خوزستان را افتتاح کرد.

به گزارش سایت کلمه، اگرچه طرح آبرسانی غدیر بخشی از مشکلات شهروندان استان خوزستان را حل کرد، اما در فصل تابستان این معضل بیشتر خود را نشان می‌دهد و آب لوله‌کشی به‌ویژه در اهواز قابل نوشیدن نیست.

گفته می‌شود، طرح غدیر به طول ۸۵۰ کیلومتر و با هدف آبرسانی به ۲۵ شهر و یک هزار و ۶۰۸ روستای استان خوزستان در حال اجراست.

سیدشریف حسینی، نماینده اهواز در دی ماه سال ۹۱ در مجلس گفت: «من صدای مردمی هستم که وعده‌های سیاسیون رخسار زیبای آن‌ها را پریشان کرده است... آیا شما حاضرید تنها یک جرعه از آب آشامیدنی اهواز را بنوشید؟ آیا وزیران شما حاضرند در مناطقی از خوزستان که هیچ امکاناتی ندارند، برای لحظه‌ای زندگی کنند؟»

تاکنون چندین‌بار نماینده اهواز در مجلس از وضعیت آب آشامیدنی در این شهر انتقاد کرده و گفته است: «مشکل این است که قول‌ها و وعده‌ها چندین‌ برابر عمل است. دیگر زمان کلی‌گویی گذشته است.»

آب متعفن

براساس گزارش‌ها، آلودگی آب در اکثر شهر‌های استان خوزستان به‌قدری است که مردم به این باور رسیده اند که برای وضو گرفتن هم نمی‌شود از آن استفاده کرد. همچنین به گزارش خبرگزاری محیط زیست ایران (ایرن)، یک کار‌شناس آلمانی، مصرف آب اهواز برای حیوانات را هم خطرناک دانسته است.

به گزارش خبرگزاری محیط زیست ایران (ایرن)، یک کار‌شناس آلمانی، مصرف آب اهواز برای حیوانات را هم خطرناک دانسته است. این کار‌شناس آلمانی گفته، آلودگی آب اهواز به حدی است که مصرف گوشت حیواناتی هم که از این آب نوشیده باشند ممکن است خطراتی برای انسان در پی داشته باشد.

این کار‌شناس آلمانی گفته، آلودگی آب اهواز به حدی است که مصرف گوشت حیواناتی هم که از این آب نوشیده باشند ممکن است خطراتی برای انسان در پی داشته باشد.

ابراهیم عربی، فعال حقوق بشر عرب پیشتر به زمانه گفته بود: «مردم محمره (خرمشهر)، آبادان و اهواز مشکل آب آشامیدنی دارند تا جایی که در سال ۱۹۸۸-۱۹۸۹منجر به تظاهرات مردم شد. رودخانه زیبای کارون که در آن کشتیرانی می‌شد هم اکنون خشک شده... فاضلاب‌ صنایع به این رودخانه می‌ریزد و به همین دلیل مردم آب آشامیدنی ندارند.»

خبرگزاری ایسنا در آذرماه سال ۹۱ در گزارشی نوشته بود: «این روز‌ها آب آشامیدنی و لوله‌کشی بسیاری از مناطق کلانشهر اهواز به‌دلیل بارندگی گل‌آلود شده‌ است و دیگر استانداردهای لازم را برای آشامیدن ندارد؛ تاحدی که بوی تعفن فاضلاب می‌دهد.»

در چنین شرایطی به نظر می‌رسد زمینه ابتلا به بیماری‌های خطرناک مانند وبا بیشتر شود. به همین خاطر مدیر عامل شرکت آبفای از تشدید کنترل آب آشامیدنی خبر داده بود. محمدعلی صنیعی‌نژاد گفته بود: «به منظور پایداری کیفی آب آشامیدنی در شرایط ویژه با توجه به شروع پیک دوم وبا یا التور با آغاز فصل پاییز که ازجمله بیماری‌های بومی خوزستان است، اقدامات لازم برای افزایش سطح بهداشت آب متناسب با استانداردهای ملی و رهنمودهای سازمان بهداشت جهانی صورت گرفته است.»

حق دسترسی به آب

سازمان ملل سال ۲۰۱۰ دسترسی به آب سالم و بهداشتی به عنوان یکی از حقوق اساسی بشر را به تصویب رساند.

سازمان ملل سال ۲۰۱۰ دسترسی به آب سالم و بهداشتی به عنوان یکی از حقوق اساسی بشر را به تصویب رساند. به گزارش دویچه‌وله این حق مانند حق دسترسی انسان‌ها به مواد غذایی و فارغ بودن آن‌ها از شکنجه و تبعیضهای نژادگرایانه در زندگی انسان‌ها است.

به گزارش دویچه‌وله این حق مانند حق دسترسی انسان‌ها به مواد غذایی و فارغ بودن آن‌ها از شکنجه و تبعیضهای نژادگرایانه در زندگی انسان‌ها است. گفته می‌شود کودکان بیشتر در معرض خطر آب‌های آلوده قراردارند. سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است هر روز پنج هزار کودک به دلیل استفاده از آب آلوده جان خود را از دست می‌دهند. همچنین سازمان ملل گفته است: «میزان مرگ و میر ناشی از آب آلوده، بیشتر از مجموع مرگ و میر ناشی از بیماریهای ایدز، سرخکان و مالاریا است.»

شاید به این دلیل است، چند سال پیش ماودی بارلو، بنیان بنیانگذار «پروژه سیاره آبیرنگ» عدم دسترسی به آب پاکیزه را بزرگ‌ترین نقض حقوق بشر در جهان عنوان کرده بود. دویچه‌وله نوشته است، «پروژه سیاره آبیرنگ» خود را متعهد به حفظ و توزیع عادلانه منابع آبی در سطح جهان می‌‌داند و همچنین از چند سال پیش کار کرده برای تصویب حق دسترسی به آب پاکیزه در سازمان ملل متحد.