سینمای ایران و آماج حملهها
مجتبا یوسفیپور - بحث ظاهراً بیسرانجام خانه سینما همچنان ادامه دارد، گروه کوچک مدیران سینمایی در برابر انبوهی از سینماگران و خواستههایشان ایستادهاند و بر نظرات خویش پافشاری میکنند.
در گزارش این هفته نگاهی داریم به آخرین خبرها در ارتباط با این ماجرا، مروری داریم بر ماجرای حمله اصولگرایان به رئیس سازمان سینمایی، آخرین خبرها از درگیری میان سینماگران و حوزه هنری و شهرداری را بررسی میکنیم و چون همیشه نگاهی میاندازیم به آخرین خبرهای کوتاه تولید و اکران سینمای ایران.
مدیران در برابر سینماگران
هفته گذشته رؤسای اصناف سینمایی با انتشار بیانیهای ضمن حمایت از خانه سینما بار دیگر این موضوع جنجالی ماههای اخیر را خبر اول رسانهها کردند.
در این بیانیه که امضای ۲۵ صنف سینمای ایران چون صنوف بازیگران، فیلمبرداران، صدا، تدوینگران، مدیران سالنهای سینما و کانون کارگردانان را در پائین خود داشت، روسای صنوف در اعتراض به طرح تشکیل باشگاه سینمایی توسط وزارت ارشاد نوشتند: «طرح باشگاه سینمایی و یا هر نام دیگری که به تازگی توسط مسئولان سینمایی به عنوان جایگزین خانه سینما مطرح شده، همان طرح انحلال خانه سینما است که با بستهبندی جدید مطرح میشود. متولیان این طرح میخواهند با جداسازی اصناف سینمای ایران و پراکنده کردن آنها، خانه را به باشگاهی تبدیل کنند که تنها نامی از خانه سینما را با خود یدک میکشد.»
محمد حسینی، وزیر ارشاد: قبلاً هم گفتهایم که از نظر ما بحث خانه سینما به شکل قبلی منتفی است.
نویسندگان این بیانیه با بیان اینکه «این باشگاه نیازی به هیأت مدیره ندارد که بخواهند به کمک اصناف، اساسنامه آنرا بنویسند و کاملاً مشخص است که در نهایت با یک هیأت امنای دلخواه مسئولان صرفاً به امور کفن و دفن هنرمندان خواهد پرداخت» در بخش دیگری از این بیانیه با اشاره به اطلاعیه هفته قبل خانه سینما مبنی بر آمادگی هیات مدیره خانه سینما برای بازنویسی و اصلاح اساسنامه نوشتهاند: «ما امضاءکنندگان زیر، رؤسای اصناف سینمای ایران، ضمن حمایت از اطلاعیه هیأت مدیره خانه سینما مخالفت خود را با این طرح و هر طرح دیگری که همچنان بر نابودی خانه سینما و کارکردهای آن پافشاری دارد اعلام میداریم و بر این باوریم که تنها شکل حفظ منافع اهالی سینمای ایران حفظ خانه در شکل و شمایل فعلی به عنوان جامعه اصناف سینمای ایران است و اگر ایرادی به اساسنامه و یا موارد دیگری وارد باشد، بایستی از طریق اصلاح آن در مجمع عمومی خانه سینما، راه را برای ادامه فعالیتهای این نهاد ۲۰ساله هموار کرد.»
اما پس از انتشار این بیانیه، محمد حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حاشیه برگزاری نشست خبری دومین جشنواره و نمایشگاه بازیهای رایانهای تهران، در پاسخ به سؤال خبرنگاران بار دیگر بر تصمیم وزارت ارشاد مبنی بر تعطیلی خانه سینما تأکید کرد و گفت: «قبلاً هم گفتهایم که از نظر ما بحث خانه سینما به شکل قبلی منتفی است و برای تشکل جدید از صنوف دعوت کردهایم تا همراهی کنند. قطعاً ما حامی صنوف سینمایی هستیم، اما بر مبنای یک کار صنفی درست که دیگر ایرادات و شبهای در آن وجود نداشته باشد.»
او همچنین در خصوص گفته برخی از اعضای شورای عالی سینما مبنی بر تأکید رئیس جمهور بر موضوع حل مشکل خانه سینما افزود: «گاهی افراد ممکن است در بیان نظراتشان دقت لازم را نداشته باشند و گاهی هم رسانهها در انعکاس دقت نکنند. اما در اینکه یک تشکلی داشته باشیم و صنوف سینمایی فعال باشند هیچ شکی نیست و رئیس جمهور بر همین مورد تأکید کرده است. بحث اصلی این است که یک تشکل دیگری جایگزین خانه سینما شود و ما هم در این راه از همراهی صنوف بینیاز نیستیم.»
علیرضا سجادپور: خانه سینما به تاریخ پیوسته است و ما دیگر چیزی تحت عنوان خانه سینما نداریم.
از سوی دیگر علیرضا سجادپور، مدیرکل اداره نظارت و ارزشیابی در گفتوگویی با «فارس» ضمن بیان اینکه «خانه سینما به تاریخ پیوسته است و ما دیگر چیزی تحت عنوان خانه سینما نداریم» در ارتباط با اهداف غیرصنفی تشکل جدید گفت: «صورت کلی فعالیتهای صنفی صنوف طبق قوانین جاری کشور، در پوشش وزارت ارشاد، وزارت کشور و با هماهنگی شورای سابق صنوف یک به یک انجام میشود و این مراحل یک کارکرد صنفی مستقل را به صورت یک تشکل محقق میکند.» به گفته او «این فرایند در حال انجام است و بهزودی این تشکل راهاندازی میشود. در واقع فکر نمیکنم تشکیل این تشکل حتی دو ماه هم طول بکشد.»
به گفته جواد شمقدری، اساسنامه جدید توسط یک هیأت نوشته خواهد شد و این «هیأت با حضور هفت نفر تشکیل میشود که سه نفر از اعضای خانه سینمای سابق، دو نفر از هیات ساماندهی صنوف سینمایی و دو نفر از سازمان سینمایی کشور در این هیات حضور دارند.»
بازگشت «هفت»
سرانجام با مشخص شدن تهیهکننده و مجری برنامه، روابط عمومی شبکه سه سیما خبر داد که از این هفته سری جدید برنامه تلویزیونی هفت پخش خود را آغاز کند و از ۹ تیرماه به روی آنتن خواهد رفت.
فریدون جیرانی، تهیهکننده و مجری سابق برنامه «هفت»: شاید دور از انصاف و اصول حرفهای باشد که دوستان با همان نام و لوگو به عنوان سری جدید هفت برنامه خود را راهی آنتن کنند و حقوق معنوی گروه قبلی نادیده گرفته شود.
اما پس از اعلام این خبر فریدون جیرانی، مجری و تهیهکننده سابق این برنامه با ارسال نامهای به معاونت سیما، خواستار تغییر نام و فرمت سری جدید این برنامه شد و از معاونت سینما خواست «حال که این گروه کنار رفته و تیمی تازه نفس جایگزین شده تا برنامهای سینمایی با حال و هوا و محتوایی متفاوت روی آنتن بفرستند، شاید دور از انصاف و اصول حرفهای باشد که دوستان با همان نام و لوگو به عنوان سری جدید هفت برنامه خود را راهی آنتن کنند و حقوق معنوی گروه قبلی نادیده گرفته شود.»
در پاسخ به این نامه، محمود گبرلو، مجری تازه «برنامه هفت» به انتقاد از گفتههای جیرانی پرداخت و با بیان اینکه متولی این برنامه سازمان صدا و سیما است و نه تهیهکنندگان قبلی آن، «برنامه هفت» را به یک روزنامه تشبیه کرد و گفت: «در یک روزنامه اگر سردبیر و یا برخی خبرنگاران تغییر کنند دلیل بر آن نیست که روزنامه هم باید تعطیل شود و یا آرم و نشانه آن نیز تغییر کند.»
در پاسخ به گفتههای گبرلو، فریدون جیرانی در نامهای با اشاره به اینکه پرونده برنامه «هفت» از نظر ذهنی برای او بسته است خطاب به گبرلو نوشت: «نامهای را که خواندید جوانهایی نوشتند که اسم هفت از فکر آنها بیرون آمد. تیتراژ و دکور «هفت» ذهنیت آنها بود. جوانهای شجاعتری از من؛ جوانهایی که هنوز پرونده «هفت» در ذهنشان بسته نشده است.» هرچند به گفته جیرانی «من جلوی نوشتن نامه این جوانها را نگرفتم و گذاشتم خواسته آنها مکتوب شود از همان ابتدا میدانستم این نامه پاسخی نخواهد داشت. ولی دلخوشی این جوانها با چاپ این نامه مهمتر از پاسخ مثبت بود.»
به هر حال باید چند روز دیگر صبر کرد و دید «هفت» با شکل و شمایل تازه چگونه خواهد بود و آیا گروه جدید میتوانند همچنان اهالی سینما و علاقمندان هنر هفتم را هر جمعه به تماشای این برنامه بکشانند یا نه.
حملههای اصولگرایان دامن رئیس سازمان سینمایی را نیز گرفت
از نخستین روزهای امسال و بعد از جنجال اکران نوروزی، کمکم گروههای اصولگرا و افراطی شروع به انتقاد از مسئولین سینمایی کردند و از تریبونهای مختلف عملکرد معاونت سینمایی سابق و سازمان سینمایی فعلی را زیر سؤال بردند.
صادق کوشکی: فقط باید بگوییم متاسفیم که چرا وزارت ارشاد به این چنین فیلمهای خلاف ادبی مجوز و امکانات میدهد.
هفته گذشته با آغاز اکران فیلم «خوابم میآد» ساخته رضا عطاران و فروش خوب آن، بار دیگر انتقادها نسبت به عملکرد مدیران سینمایی بالا گرفت. در نخستین مورد، صادق کوشکی در گفتوگویی با یک سایت اصولگرا با مبتذل خواندن فیلم «خوابم میآد» در انتقاد به عملکرد مدیران سینمایی گفت: «متأسفانه در طول۱۵ الی ۱۶ سال اخیر، مدیران سینمایی ما سعی کردهاند سلیقه و ذائقه مردم را تغییر دهند.»
او افزود: «فقط باید بگوییم متأسفیم که چرا وزارت ارشاد به این چنین فیلمهای خلاف ادبی مجوز و امکانات میدهد.»
از سوی دیگر بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق با انتشار بیانیهای در خصوص عملکردهای اخیر سازمان سینمایی هشدار داد. در این بیانیه با تاسف از «نگرش غلط و تحلیل غیرواقعبینانه و مبتنی بر تخیلات و وهمیات کارگزاران فرهنگی دولت دهم» در انتقاد از وضعیت فعلی آمده است «ملاقات مستمر با هنرپیشگان زن و اعطای کمک مالی به آنان، عدم تمکین به قانون مهم عفاف و حجاب، دامن زدن به انگیزههای قومی و ناسیونالیستی و طرح مکتب ایرانی و منشور کوروش، معرفی فردوسی به عنوان عامل نجاتبخش مکتب پیامبر و از همه مخاطره آمیزتر تبدیل عرصه تولیدات سینمایی (که نقش بارز آن در شکلگیری فرهنگ نسل جوان انقلاب بر کسی پوشیده نیست) به میدان ابتذال و انحراف از موازین و اصول اخلاقی که باعث نگرانی نیروهای وفادار به انقلاب و راه امام(ره) و رهبر معظم انقلاب شدهاست، از جمله آنهاست؛ شرایطی غیرقابل تحمل را برای بسیجیان فراهم کردهاست.»
بسیج دانشجویی در نامهای از جواد شمقدری خواست «هرچه سریعتر در صورت عدم توانایی در مدیریت این معاونت این سنگر مهم را به فردی دیگر تحویل دهد.»
در بخش دیگری از این بیانیه خطاب به مدیران وزارت ارشاد با اعلام اینکه «با عملکرد خود باعث سلب اعتماد متدینین، بسیجیان و نیروهای انقلابی از ایشان شده» بسیجیان هشدار دادهاند که در صورت اکران برخی از فیلمهای به زعم آنها مسئلهدار و «در صورت تخطی از راه امام راحل عظیمالشان با رصد کامل فضا از ظرفیت قانونی و عمومی خود در این زمینه استفاده خواهند کرد.»
همچنین در بخش دیگری خطاب به مدیر سازمان سینمایی کشور نوشته شده است: «هرچه سریعتر در صورت عدم توانایی در مدیریت این معاونت مهم و تاثیرگذار در چهارچوب سیاستهای فرهنگی نظام که از سوی امام عظیمالشان راحل و رهبر معظم انقلاب اعلام شده است این سنگر مهم را به فردی دیگر تحویل دهند.»
جواد شمقدری، رئیس سازمان سینمایی نیز در پاسخ به این حملات در مراسم اختتامیه نخستین جشنواره فیلمهای ویدئویی در جزیره ابوموسی با اشاره به درگیریهای اخیر گفت: «به نظر میرسد سینمای ایران در مقاطعی نسبت به مسئولیتهایش کوتاهی کرده است. ما باید به جمعها و خلوتهایمان برگردیم و ببینیم چه مسئولیتهایی در سینما میتوانستیم بر عهده بگیریم که انجام ندادهایم. متاسفانه این مبنایی میشود که ناجوانمردانه درباره سینما موضعگیری میشود و بیانیه داده میشود. باید نقطه آرمانی ملت را خوب ترسیم کنیم و اگر سینما از عهده آن برآید، مهمترین مسئولیتش را به خوبی انجام داده است.»
ظاهراً پس از آغاز حملههای جریانهای اصولگرا به رئیس جمهور و نزدیکانش، حال در عرصه فرهنگی نیز گروههای نزدیک به رئیسجمهور ایران مورد حمله قرار گرفتهاند و باید دید سرانجام این درگیریهای درونی به کجا خواهد رسید.
جدال اکران
جدال میان وزارت ارشاد و تهیهکنندگان سینمای ایران با حوزه هنری و شهرداری تهران بر سر مسئله اکران فیلمها همچنان ادامه دارد.
جمال شورجه: ریشه وجودی مشکلات و اختلافها به تفرقههای سیاسی بر میگردد.
همانطور که در گزارش پیشین اشاره کردیم، ضیا هاشمی رئیس شورای صنفی نمایش از تصمیم جدید این شورا مبنی بر عدم دادن فیلمهای برای نمایش در سینماهای حوزه هنری و شهرداری خبر داد و در نخستین مرحله شورای صنفی هفته گذشته از نمایش دو فیلم در سینما آزادی تهران جلوگیری کرد. این اتفاق با واکنش هادی منبتی، مدیر عامل موسسه تصویر شهر روبرو شد. منبتی در گفتگو با «سینماپرس» با انتقاد از این اتفاق گفت: «شورای صنفی با تصمیم اخیر خود در مورد ندادن حواله اکران به سینما آزادی تخلف آشکاری انجام داده است (...) تا جایی که من از آئیننامه شورای صنفی اطلاع دارم به لحاظ اجرایی شورای صنفی حق برخورد این چنینی با سینماها را ندارد و این شورا تنها می تواند تخلفات را به اداره کل نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی منعکس کند و مقام تصمیم گیرنده اداره کل است.»
در حالی که هنوز شورای صنفی نمایش در پاسخ به این گفتهها واکنشی نشان نداده است، جمال شورجه، عضو شورای عالی سینما از تلاش این شورا برای حل مشکل اکران خبر داد و در گفتگو با «خبرگزاری مهر» گفت: «در نزدیکترین زمان ممکن از رییس سازمان تبلیغات اسلامی و برخی مدیران شهرداری دعوت میکنیم تا در جلسه شورای عالی سینما حاضر شوند و مسائل و مشکلات موجود در سینما را به بحث و گفتوگو بگذاریم.» در این گفتگو شورجه نیز تاکید کرد که «ریشه وجودی مشکلات و اختلافها به تفرقههای سیاسی بر میگردد که این اختلافها آنقدر آشکار است که سطوح میانی و پایین مدیر و هنرمندان را نیز در برگرفته است.»
همایون اسعدیان: در مسائل و اتفاقات اکران نوروزی امسال اداره کل بیشترین نقش را داشت.
در این میان برخی از سینماگران نیز اعتقاد دارند مشکلات اخیر حاصل عملکرد مدیران سینمایی است و حال که بحران ایجاد شده است، مدیران از دخالت در آن خودداری میکنند. به گفته همایون اسعدیان «در مسائل و اتفاقات اکران نوروزی امسال اداره کل بیشترین نقش را داشت. اما وقتی با آقای سجادپور راجع به تصمیم شورای صنفی صحبت میکنند، ایشان میگوید ما دخالت نمیکنیم! یعنی در آن مقطع در همه مطالب دخالت میکنند و راجع به چیدمان اکران اظهارنظر میکنند، اما امروز که کار به اینجا رسیده است خودشان را کنار کشیدهاند و اهالی سینما را در مقابل همدیگر یا در مقابل حوزه هنری و شهرداری قرار میدهند.»
البته هنوز مسئولان سازمان حوزه هنری نه تنها واکنشی نشان ندادهاند، بلکه آنگونه که از شواهد به نظر میرسد علاقه چندانی نیز به گرهگشایی از این مشکل و نشستن بر سر میز مذاکره با مسئولان وزارت ارشاد ندارند بالطبع چون همیشه، تنها این سینما و سینماگران هستند که در این میان قربانی تفرقههای سیاسی و جناحی میشوند.
خبرهای کوتاه
«فیلم زنان ونوسی، مردان مریخی» ساخته کاظم راستگفتار وارد شبکه نمایش خانگی شد. امین حیایی، بهاره رهنما، شیلا خداداد، سحر زکریا و غلامحسین لطفی بازیگران این فیلم هستند.
فیلم «زنان ونوسی، مردان مریخی» به شبکه نمایش خانگی وارد شد.
رضا عطاران، کارگردان و بازیگر فیلم «خوابم میآد» از استقبال خوب فیلمش توسط مردم تشکر کرد. او در گفت وگو با «ایسنا» گفت: «در شرایط سختی که سینما دارد و همچنین همزمانی اکران فیلم با بازیهای جام ملتهای اروپا و عدم داشتن سینما «آزادی»، استقبال فوقالعادهای از «خوابم میآد» شده است و قدردان این حضور گسترده هستم.»
بعد از مسعود جعفریجوزانی و عزیزالله حمیدنژاد، اینبار پرویز شیخطادی نیز قصد دارد پروژهای با موضوع زندگی کوروش بزرگ جلوی دوربین ببرد. بنا به خبر «سینماپرس» شیخطادی پیشنهاد ساخت این فیلم را به حوزه هنری داده است، اما هنوز پاسخی دریافت نکرده است.
فیلم «خرس» ساخته خسرو معصومی جایزه جام طلایی، جایزه اصلی پانزدهمین دوره از جشنواره فیلم شانگهای چین را از آن خود کرد.
خبرهای تولید
فیلم «نیکان و بچه غول» به کارگردانی رحمان رضایی جلوی دوربین رفت. فیلم داستان پسربچهای است که در یک سفر تفریحی به دامنه کوه دماوند در چاهی میافتد و با دنیایی اسرارآمیز روبرو میشود. فیلم به صورت ترکیبی از رئال و انیمیشن ساخته میشود و بازیگرانی چون رامبد جوان، ویشکا آسایش، شقایق فراهانی، علیرضا خمسه و انوشیروان ارجمند در آن بازی میکنند.
علی سرتیپی، تهیهکننده از پایان فیلمبرداری فیلم «جیببر خیابان جنوبی» در اواخر این هفته خبر داد. قرار است با پایان فیلمبرداری محمدرضا موئینی تدوین فیلم را آغاز کند. مصطفی زمانی، نورا هاشمی، بهناز جعفری، امیر جعفری و پیام دهکردی برخی از بازیگران این فیلم هستند.
امیر جعفری در صحنهای از فیلم «جیببر خیابان جنوبی»
فیلم «هیس! دخترها فریاد نمیزنند» به کارگردانی پوران درخشنده وارد مرحله صداگذاری شد. هایده صفییاری به تازگی تدوین فیلم را به پایان برده است و کارن هایونفر قرار است موسیقی فیلم را بسازد و مسئولیت صداگذاری آن بر عهده محمدرضا دلپاک است. شهاب حسینی، مریلا زارعی و جمشید هاشمپور بازیگران اصلی این فیلم هستند.
فیلم «جابهجا» به کارگردانی علی توکلنیا آماده نمایش شد و نسخه نهایی آن برای دریافت پروانه نمایش به وزارت ارشاد ارسال گردید. اکبر عبدی، افسانه چهرهآزاد، مهران رجبی و مهران غفوریان بازیگران این فیلم هستند و داستان آن ماجرای مردی است که به اشتباه جایش با یک فرمانده عوض میشود.
خبرهای اکران
از هفته گذشته یک فیلم تازه نمایش عمومی خود را در سینماهای تهران آغاز کرد. «کیمیا و خاک» به کارگردانی عباس رافعی از روز چهارشنبه به روی پرده رفته است. حسین یاری، پریوش نظریه، امیر آقایی، آزیتا حاجیان و حامد بهداد بازیگران اصلی این فیلم هستند.
اما در جدول اکران فیلم «خوابم میآد» ساخته رضا عطاران هفته گذشته توانست تکانی به سنماهای خوابآلوده تهران دهد و بعد از مدتها تماشاگران را به شکل گستره به سینماها بکشاند، به شکلی که در ۱۱ روز توانست به فروشی حدود ۵۷۰ میلیون تومان دست یابد و این امید را در دل سینمادارن زنده کند که میتواند به زودی به باشگاه فیلمهای میلیاردی امسال وارد شود. «آزمایشگاه» ساخته حمید امجد با فروشی حدود ۱۶۰ میلیون تومان دومین فیلم جدول اکران است و بعد از آن به ترتیب فیلمهای «قفس طلایی» با فروش حدود ۱۰۰ میلیون تومان، «پس کوچههای شمرون» با فروش حدود ۵۵ میلیون تومان و «کیمیا و خاک» با فروش حدود شش میلیون تومان قرار دارند.
حاشیه هفته
بعد از اتفاقات هفتههای گذشته و دخالت نیروی انتظامی در امور سینما و انتقاد عمده سینماگران از این اتفاق، هفته گذشته فرجالله سلحشور بار دیگر فرصتی یافت تا با دستآویز قرار دادن این ماجراها و حمله به سینما و سینماگران نام خود را دوباره در خبرها جای دهد.
فرجالله سلحشور: خانم پگاه آهنگرانی و امثال ایشان باید میفهمیدند که روزی خواهد رسید که حتی مسئولین ارشاد و تلویزیون هم روی دفاع از آنان را نخواهند داشت.
او با انتشار نامهای در «خبرگزاری مهر» ضمن حمایت از برخورد نیروی انتظامی بار دیگر سخنان قبلی خود در حمله به سینمای ایران را تکرار کرد و به طور صریح با نام بردن از پگاه آهنگرانی، بازیگر جوان سینما او را مورد خطاب قرار داد و نوشت: «خانم پگاه آهنگرانی و امثال ایشان باید میفهمیدند که روزی خواهد رسید که حتی مسئولین ارشاد و تلویزیون هم روی دفاع از آنان را نخواهند داشت.»
تنها دو سخن کوتاه با جناب سلحشور:
اول اینکه اگر به قول ایشان «در حقیقت نیروی انتظامی مسئول برخورد با قانونشکنیها و مدافع اعتقادات و ایمان جامعه اسلامی است» پس بسیار پیش از این میبایست در برابر تهمتزنیهای ضداسلامی افرادی چون ایشان نیز واکنش نشان میداد و کاری میکرد. ظاهراً نیروی انتظامی هم تنها در موارد خاص این «مسئولیتهای» خود را به یاد میآورد و در موارد دیگر ترجیح میدهد تا چشم بسته و بسیاری موراد را نادیده بگیرد.
دوم اینکه آیا بهتر نیست جناب سلحشور برای مطرح کردن خویش و آوردن نام خود به روزنامهها به جای فحاشی و توهین به سینما و سینماگران راه بهتری پیدا کنند؟ ایشان اگر وقت و انرژیای را که برای این کارها میگذارند صرف خواندن دو کتاب سینمایی کرده بودند ساختههایشان آثار قابل قبولتری در میآمد و شاید دیگر برای مطرح کردن خود نیاز به دست یازیدن به چنین کارهای سخیفی نمیداشتند.
در همین زمینه:
::مجتبا یوسفیپور در رادیو زمانه»
فیلمهای ایرانی، بیشتر یک تجارت هنری هستند البته اگر بتوان صفت هنر و هنرمندی را به آن داد.
پیوست: فیلمها و سریالهای ایرانی در سایت یوتیوپ
ارسال کردن دیدگاه جدید