نسخه قابل چاپ

کیانوش فرید - محمد ابراهیم جعفری از نقاشان معاصر و از پیشگامان هنرهای انتزاعی در ایران محسوب می شود.

او در سال ۱۳۱۹ در بروجرد به‌دنیا آمد. از نوجوانی به نقاشی علاقه‌مند شد و پس از گرفتن دیپلم در سال ۱۳۳۸ در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران پذیرفته شد. در آنجا اگرچه شاگرد محمد علی حیدریان و محمود جوادی‌پور شد، اما بیشترین تأثیر را از محسن وزیری مقدم گرفت که پس از سال‌ها تحصیل و کار در اروپا به ایران بازگشته و دستیار جوادی‌پور شده بود.

جعفری در معاشرت و سفرهای مشترک با وزیری مقدم با هنر مدرن و نمونه‌های شاخص آن آشنا شد و در سال ۱۳۴۲ با کمک او در نخستین نمایشگاه گروهی خود که در کنار خیابان، در پارک دانشجو برپا شده بود شرکت کرد.

جعفری پس از پایان تحصیلاتش در سال ۱۳۴۳، با توصیه محسن وزیری مقدم در هنرستان تجسمی پسران مشغول کار شد. در سال ۱۳۴۴ کانون آموزشی هنرهای تجسمی را که بعدها به «آتلیه کنکور» مشهور شد، تأسیس کرد و از سال ۱۳۴۷ به همکاری با هنرکده تزئینی پرداخت. تا انقلاب سال ۱۳۵۷، ضمن تدریس، کارهایش را در نمایشگاه‌های گروهی به نمایش گذاشت و سفرهایی به اروپا و آمریکا کرد. پس از انقلاب، بیش از دو سال از تدریس محروم شد اما بعد توانست تدریس در دانشگاه ها را از سر بگیرد.

جعفری سرانجام در سال ۱۳۶۸ اولین نمایشگاه انفرادی‌اش را در گالری گلستان برپا کرد و از آن زمان تاکنون، آثارش را در نمایشگاه‌های انفرادی و گروهی متعددی به نمایش گذاشته است.

جعفری در نقاشی‌هایش، که عمدتاً آبرنگ و آب مرکب هستند، نیز بیانی شاعرانه دارد و دوره‌های مختلفی را آزموده است از جمله دوره نیمه دوم دهه چهل که کارهایش عمدتاً رنگ خاک دارند و تداعی‌کننده کویر و خانه‌ها و دیوارهای کاهگلی یادگارهایی از دوران کودکی نقاشی هستند، و یا دوره آبرنگ‌های عبور که در آن نقاش کوشیده حرکت تند اشیاء را تصویر کند و یا دوره مونوپرینت‌هایی با کادرهایی نامتعارف و بلند و خطوط قوی عمودی عناصر ایرانی چه به شکل کاهگل‌هایی که در تابلوها به کار رفته‌اند و چه عناصر تصویری مانند روزنه‌ها و دایره‌ها، حضوری همیشگی در کارهای جعفری داشته‌اند.     

محمد ابراهیم جعفری که همزمان با نقاشی، دلمشغول شعر نیز هست، دارای روابطی گسترده با طیفی متنوع از هنرمندان معاصر ایران بوده است. خسرو سینایی در سال ۱۳۸۱ فیلمی با عنوان «عبور از نمی‌دانم» درباره این نقاش و شاعر ساخت و در آن شیوه شعر سرودن و نقاشی کردن و سبک خاص جعفری و دوره‌های مختلف زندگی او را به تصویر کشید.

جعفري جزو هیأت داوران اولین و آخرین دوسالانه‌ بين‌المللی طراحی بود كه در سال ۱۳۷۸ در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد. در آن نمایشگاه ورودی موزه را به آثار داوران اختصاص داده بودند، و جعفری ديوار سفيد موزه را به عنوان اثر خود معرفی كرد و اين شعر را مقابل آن گذاشت:
پرنده‌ای پشت ديوار كاهگلی می‌خواند

ديوار را نقاشی كردم
باران باريد
ديوار پاک شد
بوی كاهگل و آواز پرنده ماند

در همین زمینه:
پیشگامان نقاشی معاصر ایران از کیانوش فرید در زمانه

ویدئو: پاره‌ای از آثار محمد ابراهیم جعفری