امید که نویسنده خوش قریحه مان با همین دید انسانی رمانی نیز در باره مهاحران ایرانی در غرب بنویسد. با آرزوی موفقیت برای ایشان

محسن نازنین ، زیبا بود ولی‌ .... من نمی دانم که مردم ایران چه گناهی مرتکب شده اند که این گونه باید مکافات آن را بکشند. مستعد ترین جوانان آن آواره دنیا شده اند نه تنها به خاطر این که شرایط مادی مناسب نیست بلکه به این دلیل که حق و حقوق آنها به عنوان شهروند به رسمیت شناخته نمی شود، به خاطر یک زندگی آرام و به دغدغه زندان و ترور....
واقعا جای بسی تاسف دارد که در کشور همیشه توانمند ایران، یک عده د… به نام دین آمدند و بر جان و مال و ناموس مردم مستولی شدند و حالا هم باید شاهد رفتن بهترین و کارآمدترین عزیزانمان به یک کشور دیگر باشیم. ضمن اینکه مهاجرت و داشتن زندگی بهتر برای همه افراد محفوظ است، اما یک نکته اساسی اینجا مطرح می شود. عزیزان اگه ماها از این کشور بریم، عرصه برای ترکتازی این… خالی می شه. تصور کنید نسل بعد که در این کشور هستند، دیگر ایرانی نیستند. بلکه یک مشت ع… ساکن ایران هستند و جای ماها دیگر در این کشور تعریف نشده است. عین کاری که فلسطینی ها کردند. زمینهایشان را فروختند و رفتند و در کشورهای دیگر زندگی راحت می کنند، و الان هم شاهد هستیم که حتی یک گروه فلستطینی در کانادار یا آمریکا تظاهرات یا اعتراضی نمی کنند، چرا؟ چون دیگر عرقی ندارند. هویت ها استحاله می شود و دیگر کشور بعنوان سابقه عظیم تاریخی، ملی، هویتی و فرهنگی در نزد شخص کمرنگ می شود. کمی بیشتر در این زمینه دقیق شویم. به قول مصدق: اگر من بنشینم، اگر تو بنشینی چه کسی برخیزد؟
بنابراین باید ایستاد و فردایی گرانسنگ را خلق کرد. یک جایی باید دست این … از این کشور قطع بشه و الان بهترین فرصت استحاله شدن و به خود آمدن است.

سپاس از آقای نکومنش نویسنده رمان "ازهرات تاتهران "که به وضعیت افغانهای مهاجر درایران پرداختن ونحوه زندگی مهاجرین ونوع برخورد ایرانی ها با این مهاجرین را درقالب رمان منعکس ساختن . البته قابل ذکر است مهاجران که درایران زندگی میکنند نسبت به مهاجرین که دردیگر کشور های جهان به سر میبرند وضعیت زندگی شان به مراتب خرابتر ومورد توهین ،تحقیر و تعصب بیشتر قرار میگیرند با وجود اینکه افغانها باایرانی ها از لحاظ فرهنگی مشترکات زیادی هم دارند ودرهمسایگی همدیگرهم قراردارند.

مصاحبه جالبی بود .
علاقمند شدم که کتاب را بخوانم .

بنده به آقای نکومنش دست مریزاد میگویم بخاط نوشتن کتابش چه خوب میبود اگر دوستان افغان ما که تجربه های بی خانمانی در ایران ویا پاکستان را داشتند نیز مینوشتند قبل از هر چیز با آقای نکومنش در اینجای گفته اش موافق نیستم که یک دسته هم طبقه مرفه هستند وخود را هنوز امپراطوری میدانند اصولا طبقه مرفه امروزی را نوکیسه ها یا بقول معروف گدا گشنه های دیروز تشکیل میدهند که غالبا نقشی در دگرگونی ایران وگذارش از آن نظام پیشین به کنونی نداشته اند اینان اند که ثروتهای کلان را دارا هستند ودر قید وبند ایران ایرانیت ملیت نیستند همه چیزشان پول است اگر داغ مهر دارند اگر ریش دارند اگر شباهنگام عبا بر روی کت وشلوار میپوشند وبه مسجد میروند هدف افزودن بر سرمایه هایشان است وچون بر میگردند هم ویسکی دارند هم انواع واقسام دیگر منکرات این طیف کم نیستند گرچه دیگرانی هم هستند که از گذشته مایه دار بوده اند آنان نیز کلا در پی امپراطوری نیستند احساس ناسیونالیستی ومهین پرستی به قدر پول برایشان اهمیتی ندارد وهمین طبقه هستند که از نیروی ار مهاجران شاید بیش از دیگران بهره میبرند.اما بیاییم بی انصافی نکنیم تنها به برادران وخواهران افغانمان که براستی مورد ستم قرار میگیرند ننگریم به آلمان برویم یعنی کشوری که به ناسیونالیست بودن مردمش شهره است بعد از فروپاشی دیوار برلین بین شرقی ها وغربی ها هنوز هم این احساس دوگانگی وجود دارد جک وجود دارد طعنه وجود دارد اینان تازه یک ملت بوده اند درست مانند هلندی ها وقستمی از بلژیکی ها درست مانند ما وافغانها خصوصا هراتی ها که همه میدانیم حتا بیشتر رسوم مردم هرات با خراسانی ها فرقی ندارد گرچه در تاجیکستان وهمه افغانستان نیز مشابهت های بسیار بیشتری با دیگر نقاط ایران با هم دارند به هر جای دنیا برویم این تبعیض در بین همزبانان هم میهنان دیروز وهم فرهنگان وجود دارد یکی به دیگری طعنه میزند جک میگوید خود را تافته جدا بافته میداند فقیر وغنی هم ندارد گاهی دانشگاهی وبیسواد هم نمیشناسد دیگر از اروپا بقول معروف متمدن تر نداریم اما در میانشان این تبعیض هست در رابطه ما مهاجران نیز کیست که نداند حتا اگر استاد هاروارد باشی وآکسفورد نیز آنجا که باید یگانگی انسانی باشد نیست برابری نیست تضاد های بسیاری هستند از مادی تا معنوی این رویا های دور ودرازی است که مگر انسانیت روزی بدرستی به آن برسد وزمانی که هر انسانی نه با شعار های مرسوم امروز دنیای سیاست که بحق برابر باشند.بنده خود در ایران با کسانی بخاطر حق برادران افغان درگیری داشته ام ما مردمانی که روزی در یک کشور خلاصه میشدیم هیچکدام نمیتوانیم ادعا کنیم که ریشه ایرانی افغان تاجیکمان صد در صد درست است ممکن من ایرانی اجدام از بخارا به شیراز آمده باشند یا خانم سمرقندی از اصفهان به تاجیکستان رفته باشند یا برادر ویا خواهر افغان که دانشگاه دیده ومورد مصاحبه نویسنده کتاب بوده از سمرقند به هرات آمده باشد ما در ایران فامیل های هراتی کابلی بخارایی وو بسیار داریم بهر روی باید نسبتی با این مکانها داشته باشند پس کسی نمیتواند فخر بفروشد اگر مردم افغانستان گرفتار اینهمه ویرانگری نبودند احتمالا امروز هم اینهمه کارگر در کشور ما نداشتند رشد این ملت گرفتار حیله های سیاستمداران شده است ودر جا زده اند تنها ما قدری از آنها جلوتریم وبا دنیای صنعتی بسیار فاصله داریم متاسفانه دولت ایران کار فرهنگی در این رابطه انجام نمیدهد که اگر آگاهی میداد مردم به این میرسیدند که پیوند های تاریخی فرهنگی وزبانی به چه مفهومی است انسانهایی با سطح سواد کمتر نیز به درک درست تری میرسیدند واین دید شاید که قدری بهتر میشد اما مشکل دیگر گرفتاری اقتصادی خود مردم ایران است ما پیر ترها میدانیم اخلاق مردم رفتار مردم ما نسبت به پیش از انقلاب دگرگون شده است میگویند برادر هم به برادر رحم نمیکند هر کس به فکر خویش است در حالیکه در گذشته اینگونه نبود وقتی مردم ایران با خود چنین شده اند با همزبانان وهم میهنان گذشته خود که امروز ظاهرا اسم بیگانه را یدک میکشند جه باید بکنند البته این به آن مفهوم نیست که همه مردم اینطورند نه حتما این طایفه بد کردار وبد رفتار نسبت به همه مردم کم اند اما همین کم هم بسیار است وخطرناک زیرا انسانیت انسان خدشه دار میشود وقتیکه تبغیض وتوهین باشد مهمترین وجهه این مشکل همانا وجهه اقتصادی است به اروپا بنگریم وکارگران ترک ومراکشی آیا بعد از دهه ها توانسته اند بدون تبعیض وبرابر با همکاران خود زندگی کنند واز یک درجه اجتماعی واقتصادی بهره مند گردند تاآنجا که ما شاهدیم نه این یک مغضل اخلاقی بشریت است وبه این زودیها هم نمیتوان انتظار معجزه داشت اما میتوان با کار فرهنگی ودادن آگاهی وجدان انسانهای خفته را بیدار کرد اگر شرایط ایران وافغانستان را برعکس کنیم وتصور کنیم که این ویرانیهایی که بر سر افغانستان آمده بود بر سر ایران میامد وآنان در شراطی کنونی ما بودند آیا این ما نبودیم که اکنون در هرات وکابل ومزار شریف داشگاه دیده کارگری میکردیم ومورد تبعیص قرا میگرفتیم؟به امید روزی که افغانستان عزیز نیز به آرامش برسد ومردم زجر کشیده اش بتوانند آنرا آباد کنند به امید روزی که این مرزها نیز برداشته شوند وارتباط ها حداقل بین این چند کشور همزبان چون اروپا آسان شود امروز نوجوانان ما بهتر از ما این را میپذیرند که باید به یکدیگر بیندیشیم وبنده شک ندارم روزی که روزی فرا خواهد رسید که نسل های بعد ما را به آنجا خواهند رساند که بتوانیم با حفظ استقلال خود با تفاهم بهتری با هم زندگی کنیم

گويا در راديو زمانه باز سياست دگرگون شده، ازديروز آنچه پيام ميدهم يا از دوستاني در ايران شنيده ام آنها نيز هرچه پيام ميدهند نشان داده نميشود!
يكي از وابستگان پيشين سفارت ايران در كابل برايم ميگفت به شاه گزارش دادند كه در مرز افغانستان مردم مي آيند و مي روند بدون اين كه كنترل دقيقي باشد. شاه نوشت افغانها براي ايرانيان بيگانه نيستند، ترتيبي دهيد كه آنها بتوانند به آساني به اين سوي مرز رفت و امد كنند. ازان پس ميزي گذاشته بودند كه هر كس ازآن سوي مرز كه ميخواست درخواستي مينوشت؛ ازاين سو، روي آن مهر وامضايي ميكردند و او مي آمد.
من اين كتاب را نخوانده ام ولي اين اندازه كه اين گفتگو را شنيده يا ديده ام ( با فيلتريگ و سانسوري كه در اينجا دچارش هستيم )، به نظرم ميرسد موضوع جوري نوشته شده كه گويي از دو ملت بيگانه، با تاريخها و زبانها و فرهنگهاي جدا ازهم سخن ميگويند! آدم با خواندن يا شنيدن اين سخنان، واقعيتها و ريشه آنها را درنمي يابد، بلكه گمراه هم ميشود.
به جاي « بيگانه ستيزي ايرانيان نسبت به افغانها» بايد گفت « ناآگاهي از تاريخ» ودرنتيجه «خودناشناسي» و«خودستيزي». شما از كدام بيگانگان سخن ميگوييد؟! آن چه امروزه كشورهاي افغانستان و آذربايجان ( در واقع اران يا آلبانبا در شمال ارس )، عراق و تاجيكستان و تركمنستان و .... خوانده ميشود بخشهايي از «ايران زمين » بزرگ و تاريخي بوده اند كه با رخنه شوم تازيان و تركان و روس و انگليس و با خيانت حاكمان در جايجاي اين سرزمين، پاره پاره و ازهم جدا شده اند. هركس بدون توجه به اين واقعيت در باره هريك ازاين كشورها و روابط دولتها و مردم اين كشورها بايكديگر چيزي بنويسد، بيراه رفته و ديگران را هم گمراه ميكند.
بويژه از نويسندگان و درس خواندگان اين چشم را داريم كه به اين زودي تاريخ همين150 ـ 100 ساله را فراموش نكنند يا ناديده نگيرند و اينگونه تبليغ خطرناك نكنند. من نمي دانم چرا اينگونه سخن از«ايراني و افغاني ( افغان )» گفته ميشود! اگر آدمهايي (ازهرلايه اجتماعي يا اقتصادي) از سر ناآگاهي از ناآگاهي سخن نادرستي ميگويند يا رفتارنادرستي ميكنند، يا حاكماني و وابستگان حكومتي درهرجا، از روي ناآگاهي يا از سر آگاهي ولي براي سود نابحق خود، سخن نابجا و نادرستي ميگويند و يا رفتار نادرستي ميكنند، چرا يك نويسنده و پژوهشگر بايد اين گونه سخن بگويد؟! به نظر من با اينگونه نوشتن و سخن گفتن به ناآگاهي ها و گمراهي ها دامن ميزنيد و آدرس نادرست به خواننده و شنونده ميدهيد.
آقا ! بسياري از مردم نميدانند كه اين هرات درواقع مانند سمرقند و بخارا و مرو و نيشاپور و بلخ از شهرهاي باستاني خراسان بزرگ است. هرات را زمان ناصرالدين شاه با فشار حكومت انگليس از ايرانِ آن زمان جدا كردند. يعني اگر آن پيشامد شوم نبود، اكنون هراتي ها، افغان يا افغاني خوانده نميشدند و مانند مشهديها و تبريزيها و شيرازيها و گرگاني ها بودند؛ هرات و هراتي ها هم از درامد نفت بهره مند ميشدند و اين وضع را نميداشتند. آن ديگر بخشها نيز چنينند. من كه به هراتي ها ، مزاريها، پنجشيري ها و يا از هربخش آن سوي مرز، برميخورم به آنها اين واقعيتها را ياداوري ميكنم. حتا خواهش ميكنم كه در شناساندن خود بگويند خراساني هستم؛ اگر پرسيدند كجاي خراسان بگويند از هرات يا بلخ ( مزار ) و يا...
هنگامي كه از ايران سخن ميگوييد بايد بگوييد كه هدف شما كدام ايران است. دو ايران داريم، يك ايران كنوني و ديگري ايران زمين ( بزرگ ) كه «كشور هاي كنوني» افغانستان، ايران، آذربايجان ( در واقع اران يا البانيا در شمال ارس)، عراق، تركمستان و تاجيكستان، سمرقند، بخارا، و ... و برخي شيخ نشينهاي جنوب خليج پارس را در بر ميگيرد؛ در واقع كشور كنوني ايران تنها بخشي از ايران زمين تاريخي و «واقعي» است.
من كارشناس تاريخ نيستم و نمي گويم هرچه ميگويم و مينويسم درست است، ولي اين واقعيتها را دريافتم و گفتار و رفتارم با كساني كه با آنها داراي يك تاريخ و فرهنگ و نياكان هستيم متناسب با همين واقعيتها است. ممكن است لغزشهايي هم داشته باشم ؛ ولي كوششم درهيمن سويي است كه نوشته ام. در همين تهران، بارها مي شنوم كه گفته ميشود « افغانستان بخشي ازايران بوده است». من ( با همين دانش و آگاهي كم خودم ) ياداوري ميكنم اين گونه سخن گفتن شايد مايه سوء تفاهم شود. توضيح ميدهم و خواهش ميكنم كه بگويند كشورهاي كنوني ايران وافغانستان و ... يك سرزمين و كشور بوده اند. ما يكي بوده ايم و از هم جدايمان كرده اند و اينك هم از هم جدايمان ميخواهند. حتا آنچه كه مايه يگانگي و همبستگي ما ميشود را بگونه اي مطرح ميكنند كه نتيجه آن جدايي بيش از پيش شود.
نام «افغان» هم پيشينه تاريخي فراگير براي همه مردم كشور كنوني افغانسان ندارد. حتا كابل هم در نوشته هاي چهارسد ـ پانسد سال پيش بخشي از خراسان قلمداد و خوانده ميشده است.
واقعيت اين است كه ما تاريخ خود را نميدانيم، يا آنگونه كه بايد نمي دانيم؛ و سخنان و نوشته هاي برخي هم بجاي اين كه واقعيتها را روشن كند اين ناآگاهي و گمراهي و در نتيجه اين جدايي ها را بيشتر ميكند.
در كابل با برخي از همتباران ديدارو گفتگو داشتم. برايم دلنشين بود كه آنها نيز مانند من براين باور بودند كه كشورهاي كنوني تاجيكستان و افغانستان و ايران و شمال ارس و تركمنستان وعراق و ديگرسرمينهاي ايراني نشين ( منظور ايران تاريخي است ) بايد مانند اروپاييان اتحاديه اي پديد آورند. به باور من اگر حكومت شاه ميماند اين اتحاديه پس از فروپاشي شوروي برپا ميشد. در سالهاي 45 ـ 1340ميان محمدرضاشاه و محمدظاهرشاه گفتگوهايي شد و سخن از برپايي اتحاديه اي از دوكشور شده بود. ولي امروزه دشمني بي دليل جمهوري اسلامي با امريكا و اسرائيل، عربگرايي و دشمني با هرچه كه نام ونشاني از ايران و ايراني دارد، نيروي ما را كاهش داده و ايران را به سويي ميبرد كه ... .
دراين فرصت نميشود بيش ازاين نوشت ؛ اميدوارم همتباراني كه در سرزمينهاي يادشده براي اين پيوند ميكوشند پيوند و همكاريشان بيشتر شود تا واقعيتها روشن شود و به آن هدف بزرگ كه حق تاريخي همه ما است، دست يابيم. دوستدار : تهران ، فرهنگ

لازم دیدم که در پاسخ به دوستمان کاربر سلمان بگویم که رمان قبلی آقای محسن نکومنش به نام «دوردستهای مبهم» شرح مفصلی از دردها و مشکلات پناهندگان ایرانی و اصولاً کل پناهندگان در اروپا بود. همان طور که مجری برنامه اشاره کرد این رمان به وسیله خانم شهرنوش پارسی پور هم در رادیو زمانه مورد بررسی قرار گرفت. این کتاب بعداً به وسیله نویسنده به زبان سوئدی هم ترجمه و منتشر شد.

با سلام و در جواب هموطن عزیزمان "فرهنگ از تهران" باید گفت که انجه را که شما میبینید یک واقعیت تاریخی است اما متاسفانه امروز را باید از دیدگاه همین امروز دید. واقعیت امروز اینست که این مناطقی را که به عنوان پاره هایی از ایران بزرگ برشمردید کشورهایی مجزا هستند و دیگر اینکه به دلیل وچود نفت و در امد نفت (بیش از سیصد میلیون دلار در روز) سیل مهاجرین از شرق و شمال ایران کنونی به سوی ایزان سرازیر هستند و تا زمانیکه در افغانستان و ترکمنستان و تاچیکستان و دیگر بلاد اوضاع "بهل بشور" و نا امن است این حرکت ادامه خواهد داشت. کتاب اقای نکومنش فقط به شرایط اجتماعی موجود و حاضر انهم فقط به یک بعد ان یعنی مهاجرت میپردازد و کاری به سوابق تاریخی ندارد زیرا ایشان احتمالا مثل بنده و شما تاریخ دان و تاریخ نویس نیستند. اینکه بر مشتی فرضیات ولو اینکه واقعیات تاریخی باشند که اکنون دیگر وجود هم ندارند بخواهیم موضوع و مطلب دیگری را بنیان گذاریم خود بیراهه رفتن است. یک پیشنهاد ساده برای شما و خیلی ها اینست که اگر وقت کردید ان کتاب را بخواهنید و اگر دوست داشتید که چه خوب اگر هم دوست نداشتید به بزرگواری خودتان ببخشید. یکی از این خصلت های ما ایرانیها همین ایراد گیری است که از همه چیز ایراد میگیریم و یا اینکه ما یک جور دیگرش را بلدیم که بهتره یا اینکه چیزی نیست من بزرگترش را دیده ام و بسیاری دیگر از این صفات و ترکیبات تفضیلی که برای خودمان تدارک دیده ایم اما احتمالا برازنده هیچ یک از انها نیستیم. در واقع به دنبال صفات تفضیلی برای خود گشتن نشان نداشتن انهاست چه اگر داشتیم که برایمان عادی بود. من تابه حال هیچ فرد متمولی را ندیده ام که بگوید ثروتمند است. احتمالا شما هم ندیده اید مگر نوکیسه گانی که به قول "دارا" در بالاتر همین بحث ذکر خیرشان رفت.

موفق باشید

به اقای ابراهیم از کرج که به طرفداری اقای فرهنگ برحاسته اید: مثل اینکه ویروس ایرادگریری ایرانی به شما هم سرایت کرده است؟

بنده گمان نمیکنم محتوی یا منظور این کتاب فراتر از علت یابی رفته باشد که در ان درمانی پیشنهاد شده باشد و مشکلی حل شود. نویسنده فقط از دیدگاه خودش یک مساله اجتماعی را دیده و انرا تعریف و تبیین کرده است. حالا اینکه شما میخواهید در ان مساله ای پیدا و حل کنید یک حساب جدا گانه ایست. ممکن است بفرمایید کجای این نوشته نیش و طعنه و بی احترامی به اقای فرهنگ بود؟ بنده به عنوان نویسنده ان سطور به هیجوجه نه قصد توهین به کسی داشتم و نه نیش و طعنه ای زدم و فقط چند واقعیت را بیان کردم و اقای فرهنگ هم احتمالا با انها موافق هستند. دیگر اینکه در این مبحث در که در واقع معرفی یک کتاب بود اقای فرهنگ گرچه مطلب خوبی هم نوشته بودند اما به بیراهه زده بودند و موضوعی دیگر را در پیش کشید ه بودند که ربطی به محتوای کتاب ندارد و خود میتواند سوژه ای برای کتابی دیگر باشد. اتفاقا خیلی هم مطلب یادداشت ایشان جالب بود. اما ایشان میخواستند ماضی و ماسبق را به حال و مستقبل پیوند دهند انهم در یک زمینه و ژانره بسیار دور دست و نا همگن. اگر شما به جای اقای فرهنگ از حرف بنده رنجیده اید از شما هم عذر خواهی میکنم و سال نو را هم به شما و هم به اقای فرهنگ و هم به همه هم میهنان خوبم تبریک میگویم. من این ایران و ابرانی را با با بدون ایراگیری هایشان دوست دارم البته دومی را بیشتر می پسندم اما ان یک ترجیح شخصی است.

اینکه به ایشان پیشنهاد شود