نسخه قابل چاپ

محمود خوشنام- در جهان پهناور موسیقی، آهنگ‌‏سازانی را می‏‌توان یافت که اگرچه زیر تأثیر نوآوری‏‌های زمانه قرار نگرفته و راه خود را رفته‏‌اند، ولی با این وجود به موفقیت‏‌های چشم‏‌گیری دست یافته‏‌اند. یعنی هم ناقدان سختگیر هنری آن‏‌ها را ستوده‏‌اند و هم جمع شنوندگان، مجذوب آفریده‏‌های آن‏‌ها شده‏‌اند.

سرگی راحمانینوف، موسیقی‌‏دان روسی را می‏‌توان از جمله‏‌ی این آهنگسازان به‏‌شمار آورد. دوره‏‌ی باروری راحمانینوف، دوره‏‌ی سربلندی موسیقی مدرن در اروپاست. دوره‏‌ی دبوسی و رابل در فرانسه و وبرن و شونبرگ در آلمان و اتریش است.

راحمانینوف ولی نه به سوی مدرنیته‏‌ی غربی روی آورد و نه از ناسیونالیست‏‌های روسی، یعنی گروه پنج نفری تبعیت کرد. چیزی نزدیک به نبوغ بود که او را در میدان رقابت‏‌ها بالا کشید و موسیقی پرشور او را تشخص بخشید.

با این همه، تأثیر چایکوفسکی را در جای‌‏جای موسیقی او می‏‌توان یافت. راحمانینوف در سال ۱۸۷۳، در شهر نوکروک در روسیه زاده شد و موسیقی را در کنسرواتوار مسکو آموخت. در ۱۹ سالگی، اپرایی به نام «آلکو» آفرید و از کنسرواتوار به خاطر آن، مدال طلا گرفت. پس از آن، در سفرهایی که به سراسر روسیه داشت، خود را به عنوان یک پیانیست و آهنگ‏‌ساز پرقریحه به مردم شناسانید.
 

رحمانینوف، با درگیر شدن انقلاب اکتبر، روسیه را ترک کرد و یک سالی را در کشورهای اسکاندیناوی به‏‌سر برد. سپس مدتی مقیم سوییس شد و سرانجام در سال ۱۹۳۵، برای همیشه به آمریکا مهاجرت کرد و عاقبت در ۲۸ مارس ۱۹۴۳، در بورلی‏‌هیلس، در ایالت کالیفرنیا درگذشت.

از راحمانینوف، دو سونات، سه اپرا، سه کنسرتوی پیانو، سه سمفونی، ۲۴ پرلود، چند راپسودی و مقادیر بی‏شماری ترانه به‏جای مانده است.

از میان آثار او، سمفونی دوم و کنسرتو پیانوی شماره‏ی دو شهرتی افزون‏تر یافته است. به تکه‏ای از همین کنسرتوی شماره‏ی دو پیانو از راحمانینوف گوش می‏سپاریم:

[کنسرتوی شماره‌ی دو پیانو از رحمانینوف]

در سال‏های پس از انقلاب، بازخوانی ترانه‏های ممنوعه‏ی قدیمی، رواج بسیار یافت و خوانندگان زن و مردی، از این راه به شهرت رسیدند. از جمله زویا ثابت، خواننده‏ی مقیم کالیفرنیا، در این راه موفقیت‏های بسیار پیدا کرد.

در رپرتوار زویا همه‏‌جور کاری پیدا می‌‏شود؛ از تصنیف‏‌های سنتی گرفته تا ترانه‏‌های روستایی، عامیانه و پاپ ایرانی و حتی ترانه‏‌هایی از سرزمین‏‌های همجوار.

زویا ترانه‏‌های آذربایجانی، از جمله قطعاتی از فکرت امیروف و عزیز حاجی بیگ‌‏اف را نیز بازخوانی کرده است. آهنگ‏‌سازانی که در ایران نیز هواخواهانی دارند. «شور» امیروف و «مشتی‏عباد» حاجی‏‌بیگ‏‌اف را همه‏‌ی ایرانیان می‏‌شناسند.

زویا ثابت که زاده‌‏ی گیلان است، از جمله آهنگ «سن‏‌سیز» از حاجی بیگ‏‌اف را خوانده است، با همان لحن و لهجه‏‌ای که باید.