پاسخ دادن به دیدگاه
کمپین عفوبینالملل در حمایت از سینماگران ایران
فرشاد آریا - "متولد مشهد، مقدسترین شهر ایران. فرزند یک روحانی گوشهگیر. با کسانی همنشین میشود که مورد تأیید پدر نیستند، مبارزان سیاسی و شاعران... به اشاره آیتالله خامنهای، دهها روزنامه و مجله توقیف میشود. رهبر کنترل رسانههای ایران را در دست میگیرد."
این بخشی از گفتار متن فیلم مستند "خط و نشان رهبر" است که در نیمه سپتامبر ۲۰۱۱ از تلویزیون بیبیسی فارسی پخش شد. در این فیلم که تاریخچهای از زندگی رهبر جمهوری اسلامی ایران به تصویر کشیده شده، شخصیتهای نزدیک به آیتالله علی خامنهای، از خصوصیات و روابط پشت پرده او میگویند و وی را "علی خامنهای" خطاب میکنند.
در بخشی از فیلم مستند "خط و نشان رهبر" گفته میشود: "علی خامنهای که روزگاری همنشین روشنفکران بود، امروز آنها را دشمن خود میبیند. مردی که اهل موسیقی بود، حتی به سلیقه جوانی خود هم شک کرده است."
نمایش این فیلم در نیمه سپتامبر از تلویزیون فارسی بیبیسی، در ایران با پارازیت زیاد مواجه بود. همزمان شش فیلمساز، یک تهیهکننده و پخشکننده فیلمهایی که به بیبیسی فروخته شده بودند نیز دستگیر شدند. جامعه سینمای ایران از آن پس، بیش از پیش زیر ذرهبین رفته و محدود شده است.
هرچند سه تن از بازداشتشدگان در ارتباط با پخش فیلم "خط و نشان رهبر" در بیبیسی فارسی، به طور موقت آزاد شدند، اما مجتبی میرطهماسب و مهران زینت- کارگردان- و کتایون شهابی- پخشکننده و تهیهکننده سینما- همچنان در بازداشت به سر میبرند.
علاوه بر این، صدور احکام دیگری مانند حکم یک سال زندان برای دو بازیگر، مرضیه وفامهر و رامین پرچمی و قطعی شدن حکم شش سال حبس جعفر پناهی و یک سال زندان محمد رسولاف، کارگردانان به نام ایرانی، از مهمترین خبرهایی بودند که طی دوماه گذشته در رسانهها بازتاب ویژه داشتند.
با افزایش فشار بر سینماگران در ایران، "دفتر مرکزی سازمان عفو بینالملل در لندن"، کمپینی را آغاز کرده است تا وخیم شدن موقعیت فیلمسازان و دست اندرکاران سینما در ایران را مورد توجه جهانی قرار دهد.
بحران حقوق بشر در ایران
دروری دایک، مسئول بخش ایران سازمان عفو بین الملل، در مورد انگیزه راهاندازی این کمپین برای فیلمسازان ایرانی، به رادیو زمانه میگوید: "پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۹ و سرکوب و ضرب و شتمی که بعد از آن رخ داد، جعفر پناهی و محمد رسولاف، آخر همان سال، متهم و محکوم شدند. در نهایت هم محکومیت آقای پناهی در دادگاه تجدید نظر تایید و حکم آقای رسولاف هم کاهش یافت.
ما در همان موقعی که هادی آفریده، ناصر صفاریان، محسن شهنازدار، مجتبی میرطهماسب، مهران زینتبخش و کتایون شهابی از طرف مقامات ایران، در ارتباط با بیبیسی فارسی متهم و دستگیر شدند، تصمیم گرفتیم در بخشهای مستقل سازمان عفو بینالملل تلاش کنیم تا در فضای جشنوارههایی که در کشورهای مختلف برگزار میشود، با یک هماهنگی بینالمللی در این زمینه فعالترعمل کنیم. برای نمونه آقای محسن مخملباف، سفری به برزیل داشتند و با فیلمسازان برزیلی ملاقاتی داشتند تا با آنها درباره رایگیری مجمع عمومی در مورد قطعنامه مربوط به وضعیت حقوق بشر در ایران بحث و گفتگو کند.
تلاش ما این است که از این طریق، بهتدریج موجی ایجاد کنیم تا مسئله فیلمسازان و هنرمندان ایرانی و دستگیری خودسرانه آنها که نمونهای از وضعیت بحرانی حقوق بشر در ایران است، مورد توجه قرار گیرد. ما باید به این بحران و وضعیت حقوق بشری در ایران توجه داشته باشیم."
دروری دایک همچنین توضیح میدهد: "میخواهیم که همکارانمان در سازمانهای عفو بینالملل در اروپا و آمریکا، هنرمندان و فیلمسازان دیگر را جمع کنند و با آنها نشستی داشته باشند تا از فیلمسازان و هنرمندان بازداشتی ایرانی حمایت کنند.
ما از آنان میخواهیم که فیلم مجتبی میرطهماسب با عنوان این فیلم نیست را که به زندگی پناهی بعد از محکومیتش میپردازد پخش کنند، برای اینکه مردم آن کشورها آن صحنه کافکایی را ببینند و بدانند چگونه یک فیلمساز به علت ابراز اندیشه مسالمتآمیز خود محکوم شده است به این که نباید با صنعت فیلمسازی ارتباط داشته باشد. همچنین از آنها میخواهیم که فیلم تهران من حراج را که مرضیه وفامهر به خاطر بازی در آن دستگیر و محکوم شده است، نمایش دهند.
قصد ما این است که توجه جشنوارههای مختلف را جلب کنیم تا خودشان از هنرمندان و فیلمسازان ایرانی حمایت کنند و نام آنان (ازجمله میرطهماسب، پناهی، وفامهر و…) را در سمینارها و نشستهایی که در جشنوارهها دارند مطرح کنند تا از این طریق نمونهای از بحران حقوق بشری در ایران را به مردم کشورهای اروپا، آمریکای شمالی و جنوبی نشان بدهیم و به آنها بگوییم که آنها هم در زمینه حمایت از این فیلمسازان و مردم ایران میتوانند نقش داشته باشند."
موقعیت غیر انسانی
به گفته مسئول بخش ایران سازمان عفو بین الملل، پیش از این کمپین دیگری از سوی دبیرخانه سازمان ملل متحد راهاندازی شده است تا کشورهای مختلف را به تصویب یک قطعنامه با هدف توجه به وضعیت حقوق بشر در ایران تشویق کند. وی نقش دفتر مرکزی سازمان عفو بینالملل در این کمپین را تنها حساس کردن دفاتر این سازمان در کشورهای مختلف جهان نسبت به وضعیت فیلمسازان در ایران میداند تا در فضای جشنوارههای فیلم در دنیا، فعالتر و کارآمدتر موضعگیری کنند.
او میگوید: "با اتحادیه اروپا تماس میگیریم و از این کشورها، همچنین کشورهای برزیل، هندوستان، پاکستان و غیره خواهش میکنیم که قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل را حمایت کنند و به آن رأی مثبت بدهند و بحران حقوق بشری در ایران را به رسمیت بشناسند تا اقدامی مناسب در این رابطه انجام بگیرد."
به اعتقاد درودی دایک، با "کمپین فیلمسازان ایرانی" و توجه به موقعیت غیرانسانی برای دست اندرکاران سینما، میتوان بحران بزرگتر در زمینه حقوق بشر در ایران را مورد توجه جهانیان قرار دهد و کشورهای جهان را برای رأیگیری در مجمع عمومی سازمان ملل و تصویب قطعنامه حقوق بشر در رابطه با ایران، آماده کند:
"سرانجام ما میخواهیم کشورهای دنیا بدانند که در هفتههای آینده، در مجمع عمومی سازمان ملل، یک گروه از کشورها قطعنامهای مربوط به وضعیت حقوق بشر در ایران را به سازمان ملل ارائه دهند. ما میخواهیم این کشورها بدانند که وضعیت حقوق بشر در ایران چگونه است. با استفاده از نمونه کار فیلمسازان، آنها بهتر میتوانند شرایط حقوق بشر در ایران را درک کنند. امیدواریم با داشتن اخبار کاملتر، نمایندگان کشورها در نیویورک به قطعنامه حقوق بشری در ایران رأی مناسبی بدهند."