نسخه قابل چاپ

مجتبا یوسفی‌پور - با رسیدن به آخرین روزهای ماه رمضان، اهالی سینما و سینماداران نیز کم کم خود را برای بازگشت به روال عادی تولید و نمایش آماده می‌کنند.

برخی از فیلمسازان خبرهای شروع پیش‌تولید و یا فیلمبرداری فیلم‌های خود پس از پایان این ماه را منتشر می‌کنند و سینماداران منتظر هستند تا با رسیدن عید فطر و اکران فیلم‌های تازه، سینما‌ها بار دیگر رونق یابند.

بفرمائید افطاری!

در آخرین روزهای ماه رمضان اما ضیافت‌های مهمانی ادارات و نهاد‌ها همچنان ادامه دارند. دوم شهریورماه نوبت مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی بود تا سینماگران را برای خوردن افطاری و شنیدن چند سخنرانی دور یکدیگر جمع کند. در این شب، جواد شمقدری، معاونت سینمایی وزارت ارشاد نیز حضور داشت و در سخنرانی خود خبرهای تازه‌ای به مستندسازان داد. او در بخش نخست سخنرانی‌اش جمله‌ پیچیده‌ای گفت که کمی درک آن مشکل است. او گفت: «سینمای مستند بسان رمان و ادبیات می‌تواند سینمای داستانی را تقویت کند، سینمای داستانی نیز می‌تواند سینمای کشور را تقویت کند به‌خصوص که سینمای مستند زبان تصویر را هم نشان می‌دهد.» او همچنین در بخشی دیگر از سخنرانی‌اش ادعا کرد که «مستندسازان ما در جبهه و جنگ روایت جدیدی را با دوربین‌های آماتور خلق کردند که اثرات این تجربه‌ها را به نوعی در سینمای جنگی هالیوود هم شاهد بودیم.» یعنی طبق این گفته مثلا اسپیلبرگ فیلم «نجات سرباز رایان» را بعد از دیدن مجموعه‌ی «روایت فتح» و با الهام از آن ساخته است و جالب‌تر اینکه گویا این آثار آن‌چنان تأثیری بر تولیدات داخلی نداشتند!
 

جواد شمقدری سر سفره افطار. مستندسازان ما در جبهه و جنگ، سینمای جنگی هالیوود را تحت تأثیر قرار دادند!

اما بعد از این اظهارات عجیب، ایشان به اصل مطلب پرداختند و بعد از کمی تعریف و تمجید از سینمای مستند و تخریب مدیریت سینمایی در دوره‌های پیشین و انتقاد از تمرکز مستندسازان بر ساخت آثار اجتماعی، از کمبود حمایت‌ها و امکانات برای نمایش عمومی آثار مستند سخن گفت و بعد از این مقدمه طولانی اصل مطلب را به این شکل بیان کرد که: «از چنین خلاءهایی [ضعف امکان فروش و پخش عمومی آثار مستند در داخل ایران] اتفاقات ناگواری رخ می‌دهد و آن هم پخش برخی از این مستند‌ها از برخی شبکه‌های خارجی است که عناد آن‌ها با ما کاملاً مشهود است. وقتی برخی رسانه‌ها در طول ۳۲ سال انقلاب اسلامی با توطئه‌هایی علیه جمهوری اسلامی همراه بوده‌اند، پسندیده نیست که آثار فیلمسازان ما از چنین شبکه‌هایی پخش شود.» و بلافاصله از علیرضا سجادپور معاونت نظارت و ارزشیابی تقاضا کرد تا با ارائه‌ دستورالعملی، مانع این اتفاق شود.

به عبارت دیگر اگر در چند سال گذشته و با گسترش شبکه‌های ماهواره‌ای چون «بی‌بی‌سی فارسی» امکانی برای برخی از مستندسازان به‌وجود آمده بود تا برخی از آثارشان را به نمایش عمومی درآورند و همچنین بخش ناچیزی از بودجه‌ی تولیدشان را بازگردانند، با این دستور جناب معاون آن روزنه نیز باید بسته شود. حال اینکه در آینده با کسانی که با «این شبکه‌های معاند نظام» همکاری و داد و ستد می‌کنند چه برخوردی خواهد شد، باید منتظر آئین‌نامه‌ علیرضا سجادپور ماند.

و سرانجام شمقدری وعده داد که قرار است مایکل مور، مستندساز مشهور آمریکایی به ایران سفر کند و به احتمال زیاد این سفر در زمان برگزاری جشنواره سینما حقیقت به وقوع خواهد پیوست. دست‌کم این فرصتی است تا فیلمسازان ایرانی بتوانند از تجربیات مستندساز شناخته‌شده‌ای که تاکنون جوایز معتبری چون اسکار و کن را از آن خود کرده بهره ببرند.

فرش قرمز ممنوع!

چند سالی است برگزاری مراسمی با عنوان «فرش قرمز» جهت معرفی و آغاز نمایش عمومی فیلم‌های سینمایی در ایران بسیار باب شده است. گفته می‌شود برگزاری اینگونه برنامه‌ها‌ از سال‌های دهه‌ی ۷۰ خورشیدی آغاز شده و برخی رونق گرفتن آن را از مراسم افتتاح فیلم «بی‌پولی» ساخته‌ حمید نعمت‌الله می‌دانند. هر چند گروه برگزارکننده‌ مراسم فرش قرمز فیلم «محاکمه در خیابان» ساخته‌ی مسعود کیمیایی ادعا کردند که مراسم فرش قرمز این فیلم اولین نمونه‌ی فارسی اینگونه مراسم بوده است. به هر حال، با رونق گرفتن این مراسم در سال‌های گذشته فیلم‌هایی چون «سن پطرزبورگ»، «حکم»، «آدمکش»، و این اواخر «ورود آقایان ممنوع» نمایش عمومی خود را برگزاری چنین مراسمی آغاز کردند. تا امروز آخرین فیلمی که خبر از برگزاری مراسم فرش قرمز آن داده است، ساخته جدید رسول صدرعاملی یعنی فیلم «زندگی با چشمان بسته» است.

صدا و سیما با صدور بخشنامه‌ای از برنامه‌سازانش خواسته است که مراسم فرش‌قرمز فیلم‌های سینمایی در ایران را پوشش ندهند.عکس:مراسم فرش قرمز فیلم سینمایی «جرم»

اما ظاهراً طبق معمول، مراسمی از این دست زیاد به مذاق مسئولان خوش نیامده است، چرا که شنیده شده صدا و سیما با بخشنامه‌ای از کلیه برنامه‌سازان خواسته است تا از پوشش دادن مراسم‌ فرش قرمز فیلم‌ها خودداری کنند. حال آیا این عدم پوشش خبری مراسم افتتاحیه فیلم‌ها شامل همه می‌شود و یا اینکه چون همیشه برخی خواص از استثنا‌ها محسوب می‌شوند، جای سؤال است. گفته شده یکی از دلایل اصلی این بخشنامه، پوشش بازیگران زن و برخی از شرکت‌کنندگان در مراسم فرش قرمز فیلم‌هاست.

در همه جای دنیا برگزاری چنین مراسمی در کل برای جلب توجه مخاطب و رونق دادن به فروش سینماهاست. بالطبع، مراسمی از این دست مجالی به‌وجود می‌آورد تا شبکه‌های تلویزیونی نیز بتوانند با پوشش آن‌ها و‌ گاه گفت‌وگوهای کوتاه با دست‌اندرکاران و به‌ویژه بازیگران فیلم‌ها، علاوه بر خبررسانی بر تعداد بینندگان خود نیز بیفزایند. در واقع با پوشش خبری اینگونه مراسم معمولاً هر دو طرف، یعنی هم فیلمسازان و هم شبکه‌های تلویزیونی سود می‌برند. اما متآسفانه از آنجا که صدا و سیمای ایران با توجه به بودجه‌ی بی‌حساب و کتاب دولتی، کلاً نیازی به جذب بیننده احساس نمی‌کند، طبعاً نیازی هم به برقراری چنین دادوستدی با سینما و سینماگران ندارد، و تا وضع چنین است، چشم امید به صدا و سیما نباید داشت.

خبرهای کوتاه

رضا بدیعی، کارگردان شناخته‌شده‌ی ایرانی ساکن امریکا، شنبه‌ی گذشته در سن ۸۱ سالگی درگذشت. بدیعی که در کارنامه‌ی کاریش سابقه‌ همکاری با کارگردانانی چون رابت آلتمن و سام پکین پا به چشم می‌خورد، با کارگردانی بخش‌هایی از سریال‌های تلویزیونی معروفی چون «مأموریت: غیر ممکن» (پیش از انقلاب با عنوان «بالاتر از خطر» از تلویزیون ملی ایران پخش می‌شد و مخاطبان بسیاری هم داشت) و «مرد شش میلیون دلاری» به شهرت و موفقیت رسید.

عوامل فیلم «شبانه‌روز» هم بلیط فروش شدند

علی سرتیپی، سخنگوی کانون پخش‌کنندگان سینمای ایران اعلام کرد که این کانون از این پس در برابر پخش غیرقانونی فیلم های سینمایی از شبکه‌های ماهواره‌ای اقدام خواهد کرد. بر این اساس، این کانون بنا به قانون سعی خواهد داشت تا جلوی پخش فیلم‌های ایرانی بدون مجوز از سوی تهیه‌کننده و پخش کننده در شبکه‌های ماهواره‌ای را بگیرند.

و اما گروه سازندگان فیلم «شبانه‌روز» نیز با پیروی از دیگر همکارانشان جهت جذب تماشاگران در سینماهای نمایش‌دهنده‌ فیلم حاضر شده و اقدام به بلیط‌فروشی کردند. حمیدرضا پگاه، بهنوش بختیاری، امید بنکدار و کیوان علی‌محمدی روز چهارشنبه و ستاره اسکندری و مهتاب کرامتی روز شنبه در گیشه سینما آزادی حاضر شده و اقدام به فروش بلیط‌های فیلمشان به علاقمندان کردند.

خبرهای تولید

صداگذاری و تدوین فیلم «برف روی کاج‌ها» ساخته‌ی پیمان معادی به پایان رسیده و قرار است کارن همایونفر موسیقی متن آن را بسازد. در این اولین تجربه‌ی کارگردانی پیمان معادی بازیگرانی چون مهناز افشار، صابر ابر، ویشکا آسایش و حسن معجونی جلوی دوربین رفته‌اند و به گفته‌ی جمال ساداتیان، تهیه‌کننده‌ی این فیلم اولین نمایش آن در جشنواره فیلم فجر امسال خواهد بود.
 

به نقل از خبرگزاری «فارس» مهران مدیری به جمع بازیگران فیلم «پل چوبی» آخرین ساخته‌ی مهدی کرم‌پور پیوسته است. گفته شده است که مدیری این‌بار در نقشی جدی و در قالب یک استاد دانشگاه در برابر دوربین ظاهر خواهد شد. هدیه تهرانی، بهرام رادان و مهناز افشار دیگر بازیگرانی هستند که تاکنون همکاری آن‌ها با این پروژه قطعی شده است.

صابر ابر و مهناز افشار در نمایی از «برف روی کاج‌ها» نخستین ساخته پیمان معادی

ظاهراً گروه تولید پروژه‌ی پرخرج «پیامبر اکرم» قصد دارند هر هفته با انتشار خبری تازه بازار تبلیغاتی این فیلم را داغ نگاه دارند. هفته‌ی گذشته برخی از بازیگران این پروژه و نقش‌هایشان مشخص شدند: گفته شده حمید فرخ‌نژاد برای بازی نقش ابوسفیان با این پروژه قرارداد بسته است و امین تارخ و مهدی پاکدل نیز به ترتیب برای نقش‌های عبدالمطلب و ابوطالب تست گریم داده‌اند. یک گروه گریمور ایتالیایی مسئولیت اجرای گریم این پروژه را بر عهده دارند. البته این هفته با انتشار ماهنامه‌ سینمایی ۲۴، جسین معززی‌نیا، سردبیر این ماهنامه و مدیر روابط عمومی فیلم «پیامبر اکرم» با انتشار یادداشتی، برخی از اخبار منتشر شده درباره‌ فیلم را تکذیب کرد و افزود به زودی خبرهای درست در ارتباط با فیلم در آن ماهنامه منتشر خواهند شد!
 

تدوین فیلم «بوسیدن روی ماه» آخرین ساخته‌ی همایون اسعدیان به پایان رسید. سعید پورصمیمی، صابر ابر و مسعود رایگان از بازیگران این فیلم هستند. در خلاصه داستان فیلم آمده است که احترام‌السادات و فروغ خانم که در همسایگی یکدیگر زندگی می‌کنند بیش از بیست سال است که در انتظار فرزندانشان هستند و.... حسین جعفریان مدیریت فیلمبرداری این فیلم و منوچهر محمدی تهیه کنندگی آن را بر عهده داشته‌اند.

خبرهای اکران

بعد از چند روز تعطیلی سینما‌ها، از روز اول شهریور با نمایش دو فیلم تازه سینما‌ها به روال عادی نمایش فیلم بازگشتند. «آلزایمر» ساخته‌ی احمد رضا معتمدی با بازی مهدی هاشمی، فرامرز قریبیان و مهتاب کرامتی به همراه فیلم «زنان ونوسی و مردان مریخی» ساخته‌ کاظم راست‌گفتار با بازی امین حیایی، شیلا خداداد و بهاره رهنما، دو فیلمی هستند که از این هفته نمایش عمومی خود را آغاز کردند.

امین حیایی و بهاره رهنما در نمایی از فیلم «زنان ونوسی و مردان مریخی» ساخته کاظم راست‌گفتار

«زنان ونوسی، مردان مریخی» تا اینجا توانسته شروع خوبی داشته و بعد از سه روز به فروشی حدود ۵۲ میلیون تومان در تهران دست یابد. «آلزایمر» نیز در سه روز اول نمایش خود توانست به فروشی حدود ۱۹ میلیون تومان برسد که در مجموع می‌توان گفت دو فیلم تازه اکران شده، آغاز خوبی داشته‌اند و اگر فروششان به این شکل ادامه یابد، امید هست که در ‌‌نهایت بتوانند به فروشی متقاعدکننده دست یابند.

اما از هفته‌ی آینده و همزمان با عید فطر، سه فیلم تازه نیز نمایش عمومی خود را آغاز می‌کنند: «زندگی با چشمان بسته» ساخته‌ی رسول صدرعاملی با بازی ترانه علیدوستی، حامد بهداد و فرهاد آئیش، «شیش و بش» با بازی محمدرضا گلزار و امین حیایی و به کارگردانی بهمن گودرزی و بالاخره فیلم «ندار‌ها» به کارگردانی محمدرضا عرب و با بازی پژمان بازغی، هانیه توسلی و محسن تنابنده سه فیلمی هستند که از این هفته نمایش عمومی خود را آغاز می‌کنند.

حاشیه هفته: باز هم اسکار!

متأسفانه این هفته نه فرج‌الله سلحشور مصاحبه‌ تازه‌ای کرد و نه علیرضا سجادپور بخشنامه و بیانیه‌ای داد. به همین دلیل حاشیه این هفته به جذابیت حاشیه‌های هفته‌های قبل نیست و امیدواریم هفته‌ی آینده یکی از این دوستان خوراک مورد نیاز این بخش از گزارش‌های هفتگی را فراهم کند!

و اما اسکار: با توجه به اینکه برای معرفی نماینده‌ی سینمای ایران به آکادمی علوم و هنرهای سینمایی آمریکا فقط یک ماه وقت باقی مانده است، ظاهراً این روز‌ها در ارتباط با این موضوع دو دسته‌ی اصلی در بین سینماگران و سینمادوستان ایرانی تشکیل شده است. دسته‌ی اول کسانی هستند که اعتقاد دارند فیلم «جدایی نادر از سیمین» مناسب‌ترین گزینه برای معرفی به آکادمی علوم و هنرهای سینمایی برای نامزدی دریافت اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان است. گروه دوم اما کسانی هستند که گویا ترجیح می‌دهند هر فیلمی به آکادمی اسکار معرفی شود به جز فیلم «جدایی نادر از سیمین»!

هفته‌ی گذشته احمد میرعلایی مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی در مراسم افتتاحیه فیلم «آلزایمر» آخرین ساخته‌ احمدرضا معتمدی با اعلام آغاز به کار هیأت انتخاب نماینده‌ اسکار در این هفته گفت: «طبق گمانه‌زنی‌ها فیلم سینمایی «آلزایمر» جزو یکی از پنج فیلم بر‌تر خواهد بود. البته این خبر در حد گمانه‌زنی‌ست، اما این فیلم یکی از گزینه‌های اسکار است.»
 

بدون هیچگونه قضاوت در ارتباط با کیفیت فیلم «آلزایمر» تنها می‌شود یک سوال پرسید و آن اینکه وقتی هنوز حتی اعضای این هیات انتخاب نماینده‌ی ایران در اسکار معرفی نشده‌اند، چگونه مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی می‌تواند از گزینه‌های قطعی نام ببرد؟ آیا بهتر نیست ایشان پیش از اعلام نام گزینه‌ها، هیأت انتخاب را معرفی کنند؟ و بعد از این، بر چه اساسی این فیلم می‌تواند یکی از گزینه‌ها باشد؟ آیا ایشان نمی‌دانند یکی از شروط شرکت در اسکار، نمایش عمومی در سینماهای آمریکا است؟

آلزایمر ساخته احمد رضا معتمدی یا جدایی نادر از سیمین؟

البته میرعلایی تنها کسی نبوده که «آلزایمر» را شایسته‌ی نمایندگی ایران در اسکار امسال دانسته است. جهانگیر الماسی، بازیگر و عضو هیأت داوران جشنواره فجر سال گذشته نیز در اظهارنظری مشابه از این فیلم به عنوان یکی از بهترین گزینه‌ها جهت معرفی به آکادمی علوم و هنرهای سینمایی امریکا نام برده است. حال اینکه چطور ایشان در زمان داوری جشنواره فیلم فجر به ارزش‌های این فیلم پی نبرده بودند، جای سؤال است!
 

همانطور که هفته‌ی گذشته هم اشاره کردیم، خبرگزاری «فارس» نیز در عملی مشابه، فیلم دیگری را به عنوان گزینه‌ی جایگزین برای «جدایی نادر از سیمین» معرفی کرده بود، بدون توجه به اینکه آن فیلم هنوز به نمایش عمومی درنیامده است و با توجه به قوانین اسکار، هر فیلمی که قرار است در بخش اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان شرکت کند باید تا ۳۰ سپتامبر امسال در کشور تولید کننده به نمایش عمومی در آمده باشد. در این مورد آخر هم مشکلی مشابه یعنی عدم نمایش عمومی در آمریکا وجود دارد که مانع از انتخاب فیلم «آلزایمر» به عنوان نماینده‌ی سینمای ایران جهت معرفی به آکادمی اسکار می‌شود، مگر اینکه تهیه کنندگان این فیلم دست کم یک هفته آن را در سینماهای امریکا به نمایش عمومی درآورند.‌ کاش این مسئولان سینمایی به جای وقت گذاشتن به یافتن رقیبی برای «جدایی نادر از سیمین»، وقت می‌گذاشتند و مقررات ارسال فیلم برای اسکار را می‌خواندند و اینقدر، با «چشمان بسته» و نسنجیده اظهار نظر نمی‌کردند. زندگی با چشمان بسته؟ 

در همین زمینه:
::پیش‌پرده فیلم «آلزایمر»::
::رضا بدیعی، کارگردان تلویزیون درگذشت::

 پیش‌پرده فیلم «با چشمان بسته»