نسخه قابل چاپ

خشم مردم از سال‌ها اختناق و سرکوب سیاسی و نبود آزادی بیان در موسیقی زیرزمینی جوانان عرب بازتاب یافته و اکنون این نوع موسیقی به موسیقی انقلاب تبدیل شده است. موسیقی معترض در تونس، مصر و الجزایر یک دوره شکوفایی را از سر می‌گذراند و ترانه‌های معترض بر سر زبان مردم افتاده است.

آرین فریبرز، گزارشگر نشریه قنطره در گزارشی مستند که از موسیقی زیرزمینی در کشورهای مصر و تونس به دست داده، نشان می‌دهد که چگونه برخی ترانه‌های این گروه‌های شورشی به ترانه‌های انقلابی تبدیل شده و سر زبان مردم کوچه و بازار افتاده است.

 
کریم کاندل، گیتاریست ۲۳ ساله گروه «برین کندی» (Brain Candy) در قاهره به گزارشگر قنطره درباره وضع جوانان در مصر در زمان ریاست جمهوری حسنی مبارک می‌گوید: «ما در زمان مبارک مخ‌مون پکیده بود. داشتیم تلف می‌شدیم توی این مملکت. نصف ترانه‌هایی که می‌خونیم درباره تجربه‌های بد اون زمانه. درباره سرخوردگی زندگی در مصره و درباره اینه که ما توی این کشور حبس شده بودیم.»
 

این نوازنده در ادامه می‌افزاید: «اصلاً باورمون نمی‌شه که یک همچین تحولی اتفاق افتاده باشه. ما بعد از یک عمر تازه داریم نفس می‌کشیم. تازه داریم می‌فهمیم آزادی یعنی چی.»
 

گزارشگر قنطره سپس از گروه‌های موسیقی معترضی گزارش می‌دهد که پس از خیزش مردم در مصر، به‌تازگی پدید آمده‌اند. یکی از این گرو‌ها «Arabian Knightz» (شوالیه‌های عرب) نام دارد. آن‌ها که به سبک هیپ هاپ گرایش دارند، در اوج مبارزات مردم با رژیم مبارک در ترانه‌ای با عنوان «شورش» به دو زبان انگلیسی و عربی رسماً مردم را دعوت به اعتراض و شورش می‌کردند. یکی دیگر از شاخص‌ترین این گروه‌های نوظهور، گروهی است به نام «The Narcicyst» که در ترانه‌ای تاریخچه‌ای کوتاه از قیام مردم مصر بر ضد حکومت حسنی مبارک به‌دست می‌دهند.
 

گزارشگر قنطره سپس به این نکته مهم اشاره می‌کند که پس از سقوط حکومت حسنی مبارک در مصر، ترانه‌هایی که جوانان هنرمند مصری می‌خوانند، از زبان کنایه و اشاره فاصله گرفته‌ و با صراحت و بدون پرده‌پوشی از مشکلات اجتماعی مردم سخن می‌گویند.
 

گزارشگر قنطره از تحول مشابهی در الجزایر و تونس گزارش می‌دهد. در این دو کشور هم موسیقی زیرزمینی اکنون یک دوره شکوفایی را از سر می‌گذراند. رپ‌خوانان الجزایری و تونسی با صراحت از اختناق و فساد اداری و سیاسی انتقاد می‌کنند.

حمدا بن‌عمور، که در تونس به او لقب «ال ژنرال» را داده‌اند، یکی از محبوب‌ترین خوانندگان زیرزمینی است. ترانه هیپ هاپ او با ترجیع‌بند: «آقای رئیس‌جمهور، مردم دارند می‌میرند» یک شبه سر زبان معترضان سیاسی در تونس افتاد. الیاس دراگون‌بالتی خواننده دیگر تونسی است که رپ‌های انقلابی‌اش سر زبان مردم است.
 

موسیقی زیرزمینی جهان عرب در الجزایر ریشه دارد. در سال‌های دهه‌ی ۱۹۹۰ از الجزایر بود که ویروس موسیقی زیرزمینی جهان عرب را به خود مبتلا کرد. در الجزایر، از سال‌های دهه ۱۹۹۰ تاکنون فقر، بیکاری، بحران مسکن، و وضع بد آموزش عالی باعث شده زمینه‌های خوبی برای رشد موسیقی معترض پدید آید.
 

گزارش گزارشگر قنطره از موسیقی زیرزمینی در مصر و توس و الجزایر