بیژن روحانی − با شدت یافتن آلودگی‌های محیطی در آب‌های خلیج فارس، ایران قصد دارد یک سرمایه‌گذاری ۳۰ میلیون دلاری برای مقابله با آن انجام دهد. سازمان حفاظت محیط زیست کشور اعلام کرده است این مبلغ صرف خرید تجهیزات جدید و فن‌آوری‌های نوین جهت پایش و کنترل آلودگی‌های نفتی در خلیج فارس خواهد شد.

 

به گفته‌ی معاون محیط زیست دریایی این سازمان، با انجام مذاکراتی میان وزارت نفت و مسئولان محیط زیست ایران، به زودی این اعتبار از سوی وزارت نفت برای مقابله با آلودگی‌های نفتی در آب‌های جنوبی ایران اختصاص خواهد یافت. عبدالرضا کرباسی به خبرگزاری مهر گفته است مسئولان محیط زیست ایران طی سفری به چین به بررسی تجهیزات لازم جهت پایش آلودگی‌های دریایی پرداخته‌اند و در همین راستا قرار است شناورهای مقابله با آلودگی خریداری و در آب‌های خلیج فارس راه‌انداری شود.

 

خلیج فارس با آلودگی‌های گسترده نفتی رو به روست. پیش‌تر مسئولان سازمان محیط زیست ایران اعلام کرده بودند سالانه یک میلیون و دویست هزار بشکه نفت خام وارد خلیج فارس می‌شود. ورود این میزان نفت خام، به طور عمده توسط شناورها و نفت‌کش‌هایی صورت می‌گیرد که از این آبراهه عبور می‌کنند. اما بخش مهم دیگری از این آلودگی‌ها، بر اثر نشت از لوله‌های فرسوده انتقال نفت است. به گفته‌ی مقامات سازمان محیط زیست ایران بیش از دوهزار کیلومتر لوله فرسوده انتقال وجود دارد که بیشتر آن‌ها در کف دریا هستند.

 

 

اما به جز سرمایه‌گذاری در زمینه مقابله با آلودگی‌های نفتی، ایران اعلام کرده است قصد دارد زیستگاه‌ آبسنگ‌های مرجانی در خلیج فارس و دریای عمان را که از بین رفته‌اند دوباره بازسازی و احیاء کند. به گفته‌ی داوود میرشکار، معاون زیست‌بوم‌های دریایی سازمان محیط زیست، تاکنون بیش از ۵۰ گونه آبسنگ مرجانی در خلیج فارس و دریای عمان شناسایی شده‌اند. اما این آبسنگ‌ها با خطراتی مهمی از جمله بالا رفتن درجه حرارات آب، آلودگی‌های نفتی، پساب‌های صنعتی و کدورت آب تهدید می‌شوند. این آبسنگ‌ها پناهگاه ماهیان و محل تخم‌ریزی بسیاری از گونه‌های آبزیان هستند و از این رو نجات آن‌ها در حفظ تنوع زیستی خلیج فارس اهمیت بسیار زیادی دارد.

 

 قرار است بازسازی و تکثیر این آبسنگ‌ها از دو راه صورت گیرد. در روش اول، تولید مثل آبسنگ‌های مرجانی از طریق پخش کردن لارو در آب انجام می‌گیرد. لاروها به صورت پلانکتون در آب آزاد می‌شوند و پس از بزرگ‌تر شدن، با جسباندن خودشان به تخته‌سنگ‌ها رشد کرده و به آبسنگ تبدیل می‌شوند. در روش دوم، که قلمه زدن نامیده می‌شود، با جداکردن بخش کوچی از آبسنگ، آن را در جای مناسبی مانند قلمه می‌چسبانند تا رشد کرده و به یک آبسنگ بزرگ تبدیل شود.

 

 

در جزیره هرمز در خلیج فارس نیز قرار است یک مرکز منطقه‌ای حفظ تنوع زیستی ایجاد شود. این مرکز با کشورهای منطقه خلیج فارس در مورد حفاظت از گونه‌های گیاهی و آبزیان خلیج فارس همکاری خواهد کرد. هدف اصلی این مرکز حفظ تنوع بومی در خلیج فارس، جلوگیری از ورود گونه‌های غیر بومی به آب‌های آن، حمایت از گونه‌های در حال انقراض، و جمع آوری اطلاعات منطقه‌ای و تبادل اطلاعات با پژوهشگران در کشورهای منطقه است. به گفته‌ی سازمان حفاظت محیط زیست ایران برای تجهیز کامل این مرکز مبلغی بین هشت تا ده میلیارد تومان لازم است که تاکنون فقط بخشی از این اعتبار تخصیص داده شده است اما هنوز بخش عمده‌ای از آن مورد باقی مانده است.

 

 

موسسه ملی اقیانوس‌شناسی نیز در حال طراحی و ساخت یک شناور تحقیقاتی است که قرار است در خلیج فارس به آب انداخته شود. برای این شناور تحقیقاتی سه پایگاه دریایی در چابهار، بندرعباس و بوشهر در نظر گرفته خواهد شد. ماموریت اصلی این شناور انجام تحقیقات علمی در خلیج فارس و دریای عمان خواهد بود اما مسئولان موسسه اقیانوس شناسی امیدوارند این شناور به دریای عرب و خلیج عدن نیز دست

یابد، زیرا انجام ماموریت‌های علمی در شمال اقیانوس هند نیز بر عهده موسسه اقیانوس شناسی ایران است.

 

وحید چگینی، رئیس این موسسه، اعلام کرده است اکنون بودجه موسسه اقیانوس شناسی ایران به ۱۴ میلیارد تومان رسیده است که به این ترتیب امکان طراحی و ساخت پروژه‌های دیگر در این موسسه وجود دارد. قرار است شناور علمی ایران که «خلیج فارس» نامگذاری شده است، تا خردادماه سال ۱۳۹۲ ساخته و به آب انداخته شود. این پروژه در سه سطح طراحی و ساخت شناور، آموزش نیروی انسانی و تجهیز پایگاه‌ها در حال انجام است.