نوشته آقای سحاب سپهری از بسیاری جهات بسیار نامید کننده است. اول اینکه این تحقیق از آنجا که هیچ سندی ارائه نمی دهد و بسیاری از ظن های خود را امر واقع می داند از ارزش تحقیقی بسیار پایینی بر خوردار است.
ضعف مقالات ایشان از آغاز معلوم بود ولی انگار این تنها در رابطه با بنی صدر است که تعصبات شدید ضد بنی صدری ایشان سبب شده که سعی ظاهری در بیطرفی عرضه امور را کاملا از دست بدهند و خود واقعی را همانگونه که می باشد بروز دهند. در این که اولین رئیس جمهور اشتباهات بسیاری مرتکب شد هیچ شکی نیست و به نظر من مادر اشتباهات بنی صدر این بود که به خمینی عشق و اعتمادی کامل داشت و تنها این در هفته های آخر بود که هم توانست خود واقعی و مستبد خمینی را ببیند و هم شهامت در برابر او ایستادن و این در حالیست که اکثریت رهبران حتی آزادیخواه در برابر خمینی سر خم و حتی توبه کرده بودند. اگر این ضعف بزرگ در بنی صدر وجود نمی داشت می توانست مرتکب اشتباهات بزرگ دیگری نشود.
در هر حال این انتقادها از بنی صدر یک چیز است و تهمتهایی که آقای سپهری بدون ارائه کوچکترین سندی مطرح می کنند چیز دیگری می باشد. منظورم اینست که ایشان هیچ انتقاد مستندی از بنی صدر نکرده اند بلکه تهمت زده اند و آن از طریق ظن خود را عین حقیقت پنداشتن است. برای اینکه مثل ایشان رفتار نکرده باشم به این گفته های ایشان دقت کنیم. در مورد بنی صدر می گوید:
" سخنرانی‌های تبلیغاتی‌ای که از بهمن ۵۷ شروع کرده بود، خود را داعی و تنها مثابه آزادی و دموکراسی در ایران اعلام می‌کرد و همگان دیگر را به پی‌جویی زور و سلطه و پیروی از تفکر قدرتمدار متهم می‌کرد؛ رویه‌ای که تا به امروز هم دوام یافته است. به همین رویه هم تاکنون هر‌گاه کسی سعی در بررسی عملکرد‌ گذشته او در داخل ساختار قدرت، به خصوص در دورانی که او عضو شورای انقلاب بود، داشته است به داشتن «عقل قدرتمدار» متهم شده است"
خوب این ادعا یا بی اخلاقی و یا بی اطلاعی و یا ترکیبی از این دو را در ایشان می رساند. ایشان حتی اگر یک سند و مدرک عرضه کنند که بنی صدر خود را تنها مثابه آزادی و دموکراسی در ایران اعلام کرده است من از ایشان معذرت خواهم خواست. ولی به عنوان کسی که در آن سالها شب و روز مشغول فعالیت و مطالعه بوده می دانم که بنی صدر هیچوقت چنین حرفی را نزده است. آخر در زمانی که آیت الله طالقانی و آیت الله زنجانی و مهندس بازرگان که عمری را برای دموکراسی مبارزه کرده بودند و دو نفر اولی از همفکران نزدیک او محسوب می شدند ، چگونه می توانست چنین ادعای ناشایستی را بکند؟ دیگر اینکه می گویید بنی صدر خود را مدافع آزادیها و بهشتی را سلطه گر می دانسته است. خب کجای این نظر غلط است که شما آنرا به تمسخر گرفته اید؟ مگر این آقای بهشتی نبود که در آن زمان سخن از " استبداد صلحا" و " استبداد ملی" گفته بود؟ مگر این آقای بهشتی نبود که در 18 خرداد شصت با چرخش یک قلم دستور بستن بیش از بیست روزنامه را داد؟ مگر مستبد و سلطه گر بودن شاخ و دم دارد که آقای بهشتی نداشت؟ مگر اعدامهای در دادگاه های چند دقیقه ای در زمان آقای بهشتی که قوه قضاییه در اختیارشان بود شروع نشده بود؟ در نقطه مقابل آن شما اگر یک سند معرفی کنید که بنی صدر چنین سخنانی گفته و چنین اعمالی را مرتکب شده است آنگاه حق دارید که او را متهم کنید. همین جا خبر بدی را به شما بدهم و آن اینکه شما حتی یک مورد را پیدا نخواهید کرد که بنی صدر چنین سخن و عملی را انجام داده باشد. بر عکس شما به بیشمار سند از او دست خواهید یافت که در آن سخن از آزادیها و اینکه از دست رفتن آزادیها به معنی انحراف انقلاب است، موجود است. و چه سندی بالا تر از این که رئیس جمهوری که می توانسته قدرت بیشتری را نیز در اختیار خود داشته باشد ولی به قیمت چشم پوشیدن بر از بین بردن آزادیها ، حاضر نشد که دفاع از آزادیها را با قدرت استبدادی معاوضه کند. مگر بنی صدر دیوانه بود که با حزب جمهوری و خمینی و اعوان و انصارشان در بیافتد و دفاع از آزادیها را یکی از اصلی ترین وظائفش به عنوان رئیسی جمهور عنوان کند؟ آقای خمینی که او را فرزند معنوی خودش که بر قلبها حکومت می کند اعلام کرده بود. چرا با این وجود برای دفاع از آزادیها در مقابل خمینی ایستاد؟
پیشنهاد می کنم که در همین رادیو زمانه مصاحبه آقای کشتگر که از رهبران فداییان خلق بودند و در سالهای اول انقلاب از مخالفان سر سخت بنی صدر را بخوانید. ایشان همین یکی دو هفته پیش در این مصاحبه گفتند که باید این را اذعان کرد که بنی صدر مدافع آزاد یها بود و اگر او پیروز شده بود ایران سرنوشت دیگری داشت. آقای کشتگر بعد از سالها مخالفت این صداقت و شجاعت را در خود یافته که حقیقت را بگوید و شما از طریق ظن و حدس و تعصب به خوانندگانتان آدرس عوضی می دهید؟
در جای دیگر درجه تنفر و انزجار خود را از بنی صدر با اشاره به مقاله سرتاپا دروغ آقای اکبر گنجی نشان داده و حتی از او هم در بی اخلاقی جلوتر می روید:

" به این ترتیب نوشته‌هایی که نقش بنی‌صدر را در کلاس و در رده عملکردی آیت‌الله خمینی وانمود کرده‌اند، پایه و محمل تاریخی ندارند. به همین رو برخی نوشته‌های دیگر مبنی بر این‌که بنی‌صدر و آیت‌الله خمینی سر و ته یک کرباس بودند هم ادعایی ناوارد است، چون ابوالحسن بنی‌صدر و آیت‌الله خمینی در یک تراز و قابل مقایسه نبودند که بتوانند سر و ته یک کرباس باشند."
این درست است که آقای خمینی در موقعیتی قرار داشت که همانگونه که انقلاب را به سمت استبدادی بس وحشتناک راند، می توانست به تعهدات خود در پاریس وفادار مانده و مردمسالاری را در وطن نهادینه کند. ولی در عین حال نباید از مردم ایران تصویر گوسفندان از خود بیخود شده ای را جلوه داد که به هر ساز خمینی می رقصیدند. اتفاقا سنجش افکار در آن زمان نشان از آن دارد که هر قدر که جامعه به ماهیت مستبد آقای خمینی پی می برد از محبوبیتش در جامعه کاسته و به محبوبیت بنی صدر افزوده می شد. به همین علت بود که وقتی بنی صدر با استفاده از حق قانونی خود خواستار رفراندم شد، آقای خمینی در دو نوبت در تلویزیون ( فکر کنم 5 و 25 خرداد 1360 بود) گفت که اگر همه آری بگویند من می گویم نه و بار دیگر صریحا گفت که اگر 35 میلیون نفر بگویند آری من می گویم نه. حال از شما سوال می کنم که اگر آقای خمینی مطمئن بود که از چنین رفراندمی حزب استبدادی جمهوری حامی او پیروز بیرون خواهد آمد، به چه علت اینگونه صحبت کرد؟ مگر ایشان همان کسی نبود که دو سال قبل از آن گفته بود که میزان رای ملت است؟ حال چه اتفاقی رخ داده بود که دیگر این رای برایش پشیزی ارزش نداشت؟ اتفاق جز این نمی توانست باشد که می دانست که در چنین رفراندمی بنی صدر به پیروزی قاطعی دست خواهد یافت.
خلاصه اینکه حیف است که اینهمه وقت و انرژی صرف کر ده اید که روایتی بس نادرست و تعصب آلود به خورد نسل جوان بدهید. چرا مرتکب چنین بی عدالتی در حق خود و مردم شده اید؟

آقای سپهری این تصویری که در سال ۵۸ تهیه شده است کجا و در چه تاریخی به چاپ رسیده است؟ اگر ممکن است بفرماید منبع شما در " مشابه سازی بین عملکردهای علی ابن ابیطالب (با نام کنیه ابوالحسن) و ابوالحسن بنی‌صدر" چیست . من تابحال چنین مقایسه ای نادیده بودم.

نوشته آقای سحاب سپهری از بسیاری جهات بسیار نامید کننده است. اول اینکه این تحقیق از آنجا که هیچ سندی ارائه نمی دهد و بسیاری از ظن های خود را امر واقع می داند از ارزش تحقیقی بسیار پایینی بر خوردار است.
ضعف مقالات ایشان از آغاز معلوم بود ولی انگار این تنها در رابطه با بنی صدر است که تعصبات شدید ضد بنی صدری ایشان سبب شده که سعی ظاهری در بیطرفی عرضه امور را کاملا از دست بدهند و خود واقعی را همانگونه که می باشد بروز دهند. در این که اولین رئیس جمهور اشتباهات بسیاری مرتکب شد هیچ شکی نیست و به نظر من مادر اشتباهات بنی صدر این بود که به خمینی عشق و اعتمادی کامل داشت و تنها این در هفته های آخر بود که هم توانست خود واقعی و مستبد خمینی را ببیند و هم شهامت در برابر او ایستادن و این در حالیست که اکثریت رهبران حتی آزادیخواه در برابر خمینی سر خم و حتی توبه کرده بودند. اگر این ضعف بزرگ در بنی صدر وجود نمی داشت می توانست مرتکب اشتباهات بزرگ دیگری نشود.
در هر حال این انتقادها از بنی صدر یک چیز است و تهمتهایی که آقای سپهری بدون ارائه کوچکترین سندی مطرح می کنند چیز دیگری می باشد. منظورم اینست که ایشان هیچ انتقاد مستندی از بنی صدر نکرده اند بلکه تهمت زده اند و آن از طریق ظن خود را عین حقیقت پنداشتن است. برای اینکه مثل ایشان رفتار نکرده باشم به این گفته های ایشان دقت کنیم. در مورد بنی صدر می گوید:
" سخنرانی‌های تبلیغاتی‌ای که از بهمن ۵۷ شروع کرده بود، خود را داعی و تنها مثابه آزادی و دموکراسی در ایران اعلام می‌کرد و همگان دیگر را به پی‌جویی زور و سلطه و پیروی از تفکر قدرتمدار متهم می‌کرد؛ رویه‌ای که تا به امروز هم دوام یافته است. به همین رویه هم تاکنون هر‌گاه کسی سعی در بررسی عملکرد‌ گذشته او در داخل ساختار قدرت، به خصوص در دورانی که او عضو شورای انقلاب بود، داشته است به داشتن «عقل قدرتمدار» متهم شده است"
خوب این ادعا یا بی اخلاقی و یا بی اطلاعی و یا ترکیبی از این دو را در ایشان می رساند. ایشان حتی اگر یک سند و مدرک عرضه کنند که بنی صدر خود را تنها مثابه آزادی و دموکراسی در ایران اعلام کرده است من از ایشان معذرت خواهم خواست. ولی به عنوان کسی که در آن سالها شب و روز مشغول فعالیت و مطالعه بوده می دانم که بنی صدر هیچوقت چنین حرفی را نزده است. آخر در زمانی که آیت الله طالقانی و آیت الله زنجانی و مهندس بازرگان که عمری را برای دموکراسی مبارزه کرده بودند و دو نفر اولی از همفکران نزدیک او محسوب می شدند ، چگونه می توانست چنین ادعای ناشایستی را بکند؟ دیگر اینکه می گویید بنی صدر خود را مدافع آزادیها و بهشتی را سلطه گر می دانسته است. خب کجای این نظر غلط است که شما آنرا به تمسخر گرفته اید؟ مگر این آقای بهشتی نبود که در آن زمان سخن از " استبداد صلحا" و " استبداد ملی" گفته بود؟ مگر این آقای بهشتی نبود که در 18 خرداد شصت با چرخش یک قلم دستور بستن بیش از بیست روزنامه را داد؟ مگر مستبد و سلطه گر بودن شاخ و دم دارد که آقای بهشتی نداشت؟ مگر اعدامهای در دادگاه های چند دقیقه ای در زمان آقای بهشتی که قوه قضاییه در اختیارشان بود شروع نشده بود؟ در نقطه مقابل آن شما اگر یک سند معرفی کنید که بنی صدر چنین سخنانی گفته و چنین اعمالی را مرتکب شده است آنگاه حق دارید که او را متهم کنید. همین جا خبر بدی را به شما بدهم و آن اینکه شما حتی یک مورد را پیدا نخواهید کرد که بنی صدر چنین سخن و عملی را انجام داده باشد. بر عکس شما به بیشمار سند از او دست خواهید یافت که در آن سخن از آزادیها و اینکه از دست رفتن آزادیها به معنی انحراف انقلاب است، موجود است. و چه سندی بالا تر از این که رئیس جمهوری که می توانسته قدرت بیشتری را نیز در اختیار خود داشته باشد ولی به قیمت چشم پوشیدن بر از بین بردن آزادیها ، حاضر نشد که دفاع از آزادیها را با قدرت استبدادی معاوضه کند. مگر بنی صدر دیوانه بود که با حزب جمهوری و خمینی و اعوان و انصارشان در بیافتد و دفاع از آزادیها را یکی از اصلی ترین وظائفش به عنوان رئیسی جمهور عنوان کند؟ آقای خمینی که او را فرزند معنوی خودش که بر قلبها حکومت می کند اعلام کرده بود. چرا با این وجود برای دفاع از آزادیها در مقابل خمینی ایستاد؟
پیشنهاد می کنم که در همین رادیو زمانه مصاحبه آقای کشتگر که از رهبران فداییان خلق بودند و در سالهای اول انقلاب از مخالفان سر سخت بنی صدر را بخوانید. ایشان همین یکی دو هفته پیش در این مصاحبه گفتند که باید این را اذعان کرد که بنی صدر مدافع آزاد یها بود و اگر او پیروز شده بود ایران سرنوشت دیگری داشت. آقای کشتگر بعد از سالها مخالفت این صداقت و شجاعت را در خود یافته که حقیقت را بگوید و شما از طریق ظن و حدس و تعصب به خوانندگانتان آدرس عوضی می دهید؟
در جای دیگر درجه تنفر و انزجار خود را از بنی صدر با اشاره به مقاله سرتاپا دروغ آقای اکبر گنجی نشان داده و حتی از او هم در بی اخلاقی جلوتر می روید:

" به این ترتیب نوشته‌هایی که نقش بنی‌صدر را در کلاس و در رده عملکردی آیت‌الله خمینی وانمود کرده‌اند، پایه و محمل تاریخی ندارند. به همین رو برخی نوشته‌های دیگر مبنی بر این‌که بنی‌صدر و آیت‌الله خمینی سر و ته یک کرباس بودند هم ادعایی ناوارد است، چون ابوالحسن بنی‌صدر و آیت‌الله خمینی در یک تراز و قابل مقایسه نبودند که بتوانند سر و ته یک کرباس باشند."
این درست است که آقای خمینی در موقعیتی قرار داشت که همانگونه که انقلاب را به سمت استبدادی بس وحشتناک راند، می توانست به تعهدات خود در پاریس وفادار مانده و مردمسالاری را در وطن نهادینه کند. ولی در عین حال نباید از مردم ایران تصویر گوسفندان از خود بیخود شده ای را جلوه داد که به هر ساز خمینی می رقصیدند. اتفاقا سنجش افکار در آن زمان نشان از آن دارد که هر قدر که جامعه به ماهیت مستبد آقای خمینی پی می برد از محبوبیتش در جامعه کاسته و به محبوبیت بنی صدر افزوده می شد. به همین علت بود که وقتی بنی صدر با استفاده از حق قانونی خود خواستار رفراندم شد، آقای خمینی در دو نوبت در تلویزیون ( فکر کنم 5 و 25 خرداد 1360 بود) گفت که اگر همه آری بگویند من می گویم نه و بار دیگر صریحا گفت که اگر 35 میلیون نفر بگویند آری من می گویم نه. حال از شما سوال می کنم که اگر آقای خمینی مطمئن بود که از چنین رفراندمی حزب استبدادی جمهوری حامی او پیروز بیرون خواهد آمد، به چه علت اینگونه صحبت کرد؟ مگر ایشان همان کسی نبود که دو سال قبل از آن گفته بود که میزان رای ملت است؟ حال چه اتفاقی رخ داده بود که دیگر این رای برایش پشیزی ارزش نداشت؟ اتفاق جز این نمی توانست باشد که می دانست که در چنین رفراندمی بنی صدر به پیروزی قاطعی دست خواهد یافت.
خلاصه اینکه حیف است که اینهمه وقت و انرژی صرف کر ده اید که روایتی بس نادرست و تعصب آلود به خورد نسل جوان بدهید. چرا مرتکب چنین بی عدالتی در حق خود و مردم شده اید؟

نویسنده دنیا را از پشت عینک "قدرت" تماشا می کند و وجود تفکر و جهان بینی دیگر را نه درک می کند و نه قبول دارد. سیاست را در بی اخلاقی می داند و در این مورد از نظرات ماکیاول پیروی می کند، می نویسد" آیت‌الله خمینی سیاستمداری بسیار زیرک بود. با توجه به آن‌که او از جوانی به زیر و بم سیاست آشنا بود، ابایی نداشت که مکنونات نظری خود را تا آخرین لحظه عیان نکند".
نوشته هدف داراست و به این دلیل پراز تناقض و غیرواقعی است. می نویسد " بنی‌صدر و بهشتی، به دنبال سقوط دولت موقت و حذف جناح کلاهی،..." می خواهد مانند "توده ای ها" القاء کند که بنی صدر هم "آخوند" است. جملات بی پایه و اساس فراوان در نوشته دیده می شود. مثلا می نویسد " آیت‌الله بهشتی فرصت آن را نیافت تا کتاب خاطرات خود را بنویسد و به این ترتیب امکان بررسی دقیق روش‌های فکری و عملکردی او ممکن نیست". گوئی بررسی روش های فکری و عملکرد را باید از درون کتاب خاطرات بیرون آورد! شاید هم نویسنده محترم بسیار جوان است و تجربه کافی دراین مورد نداشته باشد. اما از آن جائی که هدف اصلی نوشته بزرگ کردن خمینی ( بزرگ-از دید خود نویسنده) و بی گناه جلوه دادن بهشتی است (که کاری بس مشکل است) نوشته را به چنین حالتی درآورده باشد؟ به هرحال، نوشته را می توان چنین خلاصه کرد که خمینی و بنی صدر هردو تشنه قدرت بودند که در این میان خمینی پیروز شد و بنی صدر شکست خورد. به نظر من بیشتر به داستانی کودکانه شبیه است.

تحلیل ارائه شده ، خود شهادت میدهد که نویسنده از شرایط ان روزها کاریکاتوری در قالب کلمات به تصویر کشیده که منطبق بر واقعیات تاریخی نیست . حتی شک دارم که تصویر درج شده هم در ان زمان تهیه شده باشد . با گذشت زمان زندگی و اطلاعات تکمیل شده به ما کمک میکنند که حتی اگر ابهامی نیز در درک یک تحول سیاسی وجود داشته است اصلاح شود . اما در این نوشته " تحلیل گر " اصرار دارد به برداشت های غلط گذشته خود جان دوباره ببخشد .
حزب جمهوری اسلامی و گروه های شریک که افراد ان قدرت همچنان در دست خود دارند ، از آغاز در انحصار طلبی حد نمیشناختند ، و بتدریج تمام احزاب و گروهای غیر خودی را از صحنه حذف کردند ، و مردم را از حداقل امکانات برای اعمال حاکمیت خود محروم ساختند ، احزابی چون حزب توده هم آنها را در مراحل اول یاری دادند. رهبران حزب جمهوری اسلامی از آغاز، تمام اسناد باقی مانده از زمان شاه و پس آن را در اختیار انحصاری خود نگاه داشتند و به آن اعترافات حاصل از شکنجه را افزودند و با بهره گیری از امکانات تبلیغاتی دولتی به تحریف تاریخ پرداختند . اما مردان و زنان آزاده ایران با حداقل امکانات و با جان و زندگی خود و ایستادگی در برابر سانسور و بیداد از حقوق فردی و ملی ایرانیان دفاع کردند. از انصاف و بیطرفی علمی بدور است ، که پس از گذشت ۳۲ سال کسی این تقابل نابرابر حاکمین و ملت را نادیده بگیرد ، و برای کوشش در بی اعتبار کردن آقای بنی صدر ، بنویسد ، جنگ قدرت بود بین بنی صدر و بهشتی ، و بر مظلومیت بهشتی دل بسوزاند و بنویسد :
"آیت‌الله بهشتی فرصت آن را نیافت تا کتاب خاطرات خود را بنویسد و به این ترتیب امکان بررسی دقیق روش‌های فکری و عملکردی او ممکن نیست. در حالی که آقای ابوالحسن بنی‌صدر ظرف ۳۰ سال گذشته تاکنون چندین‌بار کتاب‌های خاطرات خود را نونویسی کرده است"
. گویی خامنه ای ، رفسنجانی ، ری شهری ، رضایی ، .....در اتفاقات هیچ گونه نقشی نداشته اند و از گفتها و عملکرد آنها چیزی در دست نیست !!
مگرنمیدانید آقای خمینی از بنی صدر خواست از گروه های غیر دولتی حمایت نکند و راه سرکوب آنها را باز گذارد تا همچنان رییس جمهور و فرمانده کل قوا بماند ، و او رضایت نداد ، در این مورد لازم نیست به " خاطرات نو شده بنی صدر " مراجه کنید ، حد اقل از خاطرات رفسنجانی بهره بگیرید .

ان آفاها یی که زحمت کشیدند و دیدگاه خوب نوشتند: دستتان درد نکند. ناز شست. بزنید ناکارش کنید تا بفهمد ضربه یعنی چه. این جا شهر هرت نیست که هر کسی دلش خواست به رئیس جمهور ما توهین کند. چرا اجازه می دهند چنین چیزهایی نوشته شود. این بخش سیزدهم است. چرا باید این همه صبر کرد؟ پس ان حرکت های خوش جوش کجا است که به میدان بیایند و به این نویسنده نشان بدهند که ضربه بنی صدری یعنی چه؟ این حتی از احمد کسروی هم بدتر است.

در تائید نظر نویسنده ای که نوشتند "ولی در عین حال نباید از مردم ایران تصویر گوسفندان از خود بیخود شده ای را جلوه داد که به هر ساز خمینی می رقصیدند." باید گفت که ایشان کاملا درست می گوید. این تصور که همه ان ها گوسفند بودند اصلا درست نیست. مثلا گوسفند ها را وقتی می برید روی میدان مین و اولی پایش را گذاشت و رفت هوا، بقیه گوسفند ها انقدر شعور دارند که جلو نروند. شما چی فکر می کنید؟

اقای سپهر: شما مدعی هستید که اعضای شورای انقلاب را خمینی سرکار گذاشته است. شما برای این حرفتان مدرکی هم دارید؟ چرا حرف بی مدرک می زنید. همه می دانند که اعضای شورای انقلاب را اقای مطهری انتخاب می کرد و گروه فرقان هم او را کشتند. بعدا معلوم شد که دعوای فرقانی ها با مطهری هم سر همان شورای انقلاب بوده است چون او حاضر نشد از فرقانی ها در شورای انقلاب بگذارد. شما حتی برای این حرفتان که خمینی اعضای شورای انقلاب را سرکار می گذاشته حتی یک مدرک هم نیاورده اید. بی خود نیست که بقیه هم به شما می گویند در این نوشته شما حتی یک رفرانس و مرجع ندارد. شما که مرجع ندارید چه حق دارید تاریخ بنویسید. شما اول باید بروید سال ها تقلید کنید تا بتوانید مرجع بشوید. اصلا مرجع شما کی هست که به شما اجازه داده کتاب بنویسید.

دوستان در جایی خواندم که مباحثات سیاسی در ایران هیاهوی ذهنهای آشفته و رشد نیافته است. اگر شما نمایندگان مجلس شورای ملی ایران باشید به این سبک بحث خواهید کرد؟ چرا از نقد مودبانه نقاط ضعف نوشته آقای سپهری ناتوان هستید؟ مگر گفتگو نباید روند تکاملی داشته باشد. از نقطه ای آغاز شود و در آستانه پایان گرفتن به نقطه اوج خود رسیده باشد؟ دوستانی که نظر داده اند آیا ضرورت تکامل گفتمان را رعایت کرده اند و یا صرفا به کسی که نظراتش را معیوب یا ناقص یا حتی خارج از موضع بی طرفی دانسته اند ناسزا گفته اند. آیا این روند نشان دهنده این نیست که اگر ایران دچار استبداد نباشد قطعا دچار آنارشی می شود و روی آزادی را نمی بیند و زمانی این آنارشیسم به پایان می رسد که استبداد همه چیز را تحت کنترل در آورد و سپس زمانی استبداد می شکند که دوره دیگری از آنارشیسم آغاز شود. چرا نباید بتوانید حتی در فضای مجازی مثل انسانهای بالغ با هم گفتگو کنید؟ چرا کارتان به این آسانی به نزاع می کشد؟