نسخه قابل چاپ

سراج‌الدین میردامادی - بیست و یکمین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد از دهم سپتامبر آغاز و تا ۲۸ سپتامبر در مقر این سازمان در شهر ژنو سوئیس ادامه خواهد داشت.

فعالان ایرانی دفاع از حقوق بشر در اجلاس اصلی و نشست‌های جانبی این شورا فعالانه تلاش می کنند موارد نقض حقوق بشر در ایران را به گوش سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشر برسانند و در همین زمینه برنامه‌ها و کمپین‌هایی را اداره می‌کنند.

همزمان با آغاز سال تحصیلی در ایران، شیرین عبادی و جمعی از فعالان حقوق بشر نیز کمپین حمایت از معلمان در بند را راه‌اندازی کرده‌اند.

از حسن نایب‌هاشم، فعال حقوق بشر، پرسیده‌ایم: فعالیت فعالان حقوق بشر در این نشست، در طول دو هفته‌ای که بیست و یکمین نشست آغاز شده، چه بوده است؟

حسن نایب‌هاشم: فعالیت‌ها نه تنها در نشست‌های جانبی، بلکه در نشست اصلی هم ادامه دارد. در حال حاضر دو هفته از برنامه‌ اجلاس گذشته است. معمولاً اجلاس‌های شورای حقوق بشر ده موضوع دارد. در این نشست تاکنون شش موضوع بررسی شده و چهار موضوع باقی مانده است.

حسن نایب هاشم: کمپین حمایت از معلمان در بند نام ۳۹ معلم را اعلام کرده که سه نفر از آن‌ها مجازات اعدام دارند که امیدواریم هرچه زودتر مجازات اعدام‌شان تقلیل پیدا کند. پنج معلم زندانی، حکم زندان گرفته‌اند و دارند دوران محکومیت‌شان را می‌گذرانند، اما بقیه هنوز حکمی نگرفته‌اند و در انتظار دریافت حکم هستند. از میان آن‌ها آقای رسول بداقی و آقای محمد داوری شناخته‌ شده‌تر هستند.

در موضوع دوم که مربوط به گزارش خانم پیلای هست، فعالان ایرانی مدافع حقوق بشر موضع‌گیری داشته‌اند. در پروسه‌ای که مربوط به گزارش‌های ویژه بوده نیز موضع‌گیری داشتیم. در ارتباط با موضوع چهارم که مهم‌ترین مسائلی هستند که شورای حقوق بشر باید مورد توجه قرار بدهد، کشورهای مختلف و ما نیز موضعگیری داشتیم. در این موضوع، به کرات نام ایران، به عنوان کشوری که مشکل حقوق بشری دارد، مطرح شد.

موضوع پنجم برمی‌گشت به گزارشی از دبیرکل در ارتباط با کسانی با سازمان ملل همکاری کنند و اینکه نباید به هیچ وجه مورد اذیت و آزار قرار بگیرند و ما اشاره کردیم به مواردی که همکاران سازمان ملل، در داخل کشور، بعد از بازگشت‌شان به ایران مورد فشار قرار گرفته‌اند یا اقداماتی مانند عکسبرداری که متأسفانه مأموران جمهوری اسلامی در خارج از کشور در صحن سازمان ملل و در جاهایی که در عمل عکسبرداری و جمع‌آوری اطلاعات ممنوع است، انجام می‌دهند. موضوع ششم مربوط به بررسی ادواری کشورها بود. ما در مورد وضعیت حقوق بشر بعضی کشورها، مانند بحرین، الجزایر و هند برخورد کردیم.

این را هم ذکر کنم که در موضوع چهارم که همیشه مهم‌ترین موضوع حقوق بشری است، امروز موضوع سوریه به شدت مطرح است و یک همکار سوری که از کردهای سوریه و از فعالان شناخته شده‌ حقوق بشر هستند، در شورای حقوق بشر موضع‌گیری کردند. تمام این‌ها در سایت سازمان ملل موجود است و امیدوارم مخاطبان شما بتوانند مراجعه کنند و این موضع‌گیری‌ها را مشاهده کنند.

در ارتباط با امری که شما اشاره کردید، ما تاکنون پنج رویداد جانبی داشتیم که مدافعان حقوق بشر در عرصه‌های مختلف، قربانیان نقض حقوق بشر، شاهدان نقض حقوق بشر یا مدافعان حقوق بشر در عرصه‌های مختلف یا کارشناسان موضوعات مربوط به حقوق بشر در عرصه‌های مختلف، بسته به موضوعی که شورا در دستور داشته، کنفرانس‌های جانبی برگزار کرده‌اند که امیدوارم امکان مراجعه به آن‌ها در رسانه‌های مختلف موجود باشد.

چند روز پیش خانم شیرین عبادی، "کمپین حمایت از معلمان در بند" را در آستانه‌ آغاز سال تحصیلی در ایران اعلام کردند. این کمپین چه انعکاسی در آن‌جا داشته است و چه برنامه‌هایی در آنجا برای رساندن صدای معلمان در بند، در پیش دارید؟

این کمپین، همانطور که اطلاع دارید، به طور مشخص در ارتباط با معلمان تشکیل شده است و تلاش می‌کند مسائل معلمان، به خصوص معلمان در بند و زندانی را مطرح کند. اطلاعیه‌ای پخش شد که این اطلاعیه را افراد کمپین حمایت از معلمان در بند توزیع کرده‌اند که افراد شناخته شده‌ای مثل خانم شیرین عبادی و هم‌چنین نهاد‌های شناخته شده‌ای مثل "مادران پارک لاله" از آن حمایت کرده‌اند. قرار است از تاریخ بیست و نهم سپتامبر تا پنجم اکتبر - که روز جهانی معلمان است- این کمپین برنامه‌هایی داشته باشد و صدای رنج معلمان، به ویژه معلمان دربند را به گوش جهانیان برساند.

ما هم سعی می‌کنیم در شورای حقوق بشر از امکاناتی که داریم استفاده کنیم. همان‌طور که اطلاع دارید، ما شش رویداد جانبی را تنظیم کرده‌ایم. رویداد جانبی روز دوشنبه را که در ارتباط با مسئله‌ تبعیض است، بخشاً به این کمپین اختصاص خواهیم داد. پس‌فردا صبح هم که آیتم هشت، مربوط به بیانیه‌ی وین مطرح می‌شود، یعنی بخشی که بحث آموزش و گسترش حقوق بشر را شامل می‌شود، از آنجایی که معلمان بیشترین نقش را می‌توانند در آموزش و گسترش حقوق بشر در میان مردم داشته باشند، فشار بر معلمان را که باعث می‌شود از این وظیفه‌شان در عمل محروم بمانند، در صحن اصلی شورای حقوق بشر مطرح خواهیم کرد.

چه تعداد معلم زندانی در ایران داریم؟

کمپین حمایت از معلمان در بند نام ۳۹ معلم را اعلام کرده که سه نفر از آن‌ها مجازات اعدام دارند که امیدواریم هرچه زودتر مجازات اعدام‌شان تقلیل پیدا کند. پنج معلم زندانی، حکم زندان گرفته‌اند و دارند دوران محکومیت‌شان را می‌گذرانند، اما بقیه هنوز حکمی نگرفته‌اند و در انتظار دریافت حکم هستند. از میان آن‌ها آقای رسول بداقی و آقای محمد داوری شناخته‌ شده‌تر هستند.

یکی از سه زندانی محکوم به اعدام، آقای عبدالرضا قنبری، آموزگار ادبیات فارسی در یکی از مدارس پاکدشت هستند که استاد دانشگاه بودند و از بازداشت شدگان حوادث تاسوعا و عاشورای سال ۸۸ هستند. قاضی صلواتی به ایشان حکم اعدام داده است. علاوه بر او آقایان هاشم شعبانی‌نژاد و هادی راشدی در اهواز حکم گرفته‌اند. برای آنها مجازات اعدام در نظر گرفته‌اند.

آقای شعبانی‌نژاد زندانی سیاسی‌ای است که مدت‌ها تحت شکنجه بوده است. ایشان ادبیات عرب را تدریس می‌کردند. آقای هادی راشدی نیز دبیر شیمی هستند. این دو به خاطر فعالیت‌هایی که داشته‌اند دستگیر شده‌اند و به حکم اعدام گرفتار شده‌اند و متأسفانه شرایطی شبیه آقای فرزاد کمانگر دارند که اعدام شدند.

در خبرها آمده بود که جایزه‌ صلح دانشجویی در نروژ، به مجید توکلی، فعال دانشجویی در بند در ایران اختصاص داده شده است. چه اطلاعات بیشتری در خصوص این جایزه دارید؟

بله، یک سازمان حقوق بشری نروژی جایزه‌ صلح دانشجویی را به همین نام دارد و سعی می‌کند آن را به فعالان دانشجویی که در عرصه‌ حقوق بشر و صلح فعالیت می‌کنند، اعطا کند.

به زودی جایزه‌ "مارتین انالز" که مهم‌ترین جایزه‌ حقوق بشری جهان است و در تاریخ دوم اکتبر در همین شهر ژنو اهدا خواهد شد، سه کاندیدای اصلی دارد که یکی از آن‌ها خانم نسرین ستوده هستند. الان تمام شهر ژنو با پوسترهای خانم نسرین ستوده و دو کاندیدای دیگر پر شده است.

از میان ده‌ها کاندیدا، پنج کاندیدای اصلی برای اخذ این جایزه تعیین شده بودند که در نهایت به آقای مجید توکلی تعلق گرفت و به طور مشخص وزیر خارجه‌ نروژ که در مراسم اعلام برنده‌ این جایزه حضور داشته، گفته که این جایزه به شخصی شجاع و جوان اهدا شده است.

علاوه بر این، به زودی جایزه‌ "مارتین انالز" که مهم‌ترین جایزه‌ حقوق بشری جهان است و در تاریخ دوم اکتبر در همین شهر ژنو اهدا خواهد شد، سه کاندیدای اصلی دارد که یکی از آن‌ها خانم نسرین ستوده هستند. الان تمام شهر ژنو با پوسترهای خانم نسرین ستوده و دو کاندیدای دیگر پر شده است.

کاندیدای دیگر این جایزه آقای لوان سوات از کامبوج هستند. ایشان یک راهب بودایی هستند که به خاطر این‌که ایشان و اهالی روستا بعد از این‌که شاهد تبعید اجباری خودشان و دیگران بوده‌اند، مبارزه کرده‌اند و از حق داشتن مسکن دفاع کرده‌اند، یکی از کاندیداها هستند. کاندیدای دیگر مرکز حقوق بشر بحرین است؛ سازمان پراعتباری که می‌توان آن را با کانون مدافعان حقوق بشر ایران که خانم شیرین عبادی رئیس آن هستند، مقایسه کرد. این سازمان شاهد موارد مختلف نقض حقوق بشر در یکی دو سال گذشته در بحرین بوده و آن‌ها را گزارش کرده است.  معروف‌ترین‌ انها آقای الخواجه است که ماه‌ها زندان بود و ده‌ها روز در اعتصاب غذا به سر می‌برد.

امیدواریم این جایزه شرایطی را فراهم کند که هرچه بیشتر نام خانم نسرین ستوده، مرکز حقوق بشر بحرین و آقای سوات مطرح شوند و به هرحال ما به عنوان ایرانی، امیدواریم که جایزه به خانم نسرین ستوده تعلق بگیرد.