نسخه قابل چاپ

حمید مافی − نگرانی‌های دولت جمهوری اسلامی از کسری درآمدهای ارزی و عدم تحقق درآمدهای پیش بینی شده در قانون بودجه روز به روز افزایش می‌یابد. از همین رو، دولت تصمیم گرفته است که سخت‌گیری بیشتری در اختصاص ارز اعمال کند. دولت نه تنها استفاده از ارز مسافرتی را به سفرهای زیارتی محدود کرده بلکه سهمیه ارزی دانشجویان خارج از کشور را هم کاهش داده است.

روزنامه "ایران"، ارگان رسمی دولت چندی پیش در گزارشی خواستار پایان دادن به فرار از مالیات شرکت‌ها و بنیادهای خاص شد. روزنامه ایران در این گزارش بنیادهای وابسته به نهادهای نظامی را نشانه گرفت و نوشت: «در شرایطی که درآمد نفتی کشور کاهش یافته و حرکت به سمت اقتصاد بدون نفت، توفیق اجباری اقتصاد کشور شده است، اتکا به درآمد پایدار مالیاتی، گریز ناپذیر است. در این شرایط عزم دولت برای لغو بسیاری از معافیت‌های مالیاتی که طی سالهای گذشته به اقتصاد کشور تحمیل شده، اجتناب ناپذیر است. این سوال همواره در افکار عمومی دلسوزان وجود داشته که به راستی چرا بنیادهای قدرتمند اقتصادی و نهادهایی مانند نیروهای مسلح که فعالیت اقتصادی دارند، از پرداخت مالیات معاف هستند؟ چرا مراکز اقتصادی بزرگی مانند بنیاد تعاون سپاه، بنیاد تعاون ناجا، قرارگاه خاتم الانبیاء که هم اکنون پروژه‌های عظیم را در دست دارند و دارای گردش مالی فوق العاده هستند، به یاری اقتصاد بدون نفت نمی‌آیند؟ چرا بنیادهایی که فعالیت فرهنگی دارند، به جای پرداخت مالیات و استفاده از بودجه عمومی، از معافیت مالیاتی برخوردارند؟»

حال دولت در شرایطی که بخش زیادی از درآمدهای ارزی خود را به خاطر کاهش صادرات نفت و محصولات پتروشیمی از دست داده است، چشم به درآمدهای مالیاتی‌ای دوخته که باید از نهادهای نظامی و بنیادهای خاص اخذ کند. این امر بیش از آنکه برآمده از تدبیر اقتصادی باشد، محصول درگیری‌های درونی حکومت است و پیامد آن بنابر قاعده‌ای تجربه‌شده آشکارتر شدن تضادهای درون حکومتی است که بسان یک شرکت سهامی است، آن هم شرکتی بدون مقررات نوشته و روشن که در آن حد نفوذ سهامداران به عواملی اکثرا پنهانی بستگی دارد.