نسخه قابل چاپ

بسام حداد − بعد از حدود پنج دهه، اکنون که مخالفت عمومی با دیکتاتوری در سوریه عیان شده، این مخالفت منطقی و شایسته به نظر می‌رسد.

حتی می‌توان گفت این مخالفت برای هر کسی که برای مردم و مبارزه‌شان برای ایجاد یک ساختار سیاسی آزاد و عاری از ستم اهمیت قائل است، واجب است.

پس مسئله چیست؟

مخالفت صریح با حکومت دیکتاتوری سوریه موضوعی منطقی، ساده و قابل پذیرش است. منطقی است که ما با کشتار مخالفان مستقل مخالف باشیم. اما طرفداران رژیم و برخی گروه‌های ضدامپریالیستی همچنان می‌گویند که برخی از این مخالفان، عاملان نیروهای افراطی و گروه‌های مسلح‌اند.

بسام حداد:
«نوشتن این مقاله در بیروت، جایی که تضاد عمیقی بین آنها که به خاطر رژیم سوریه می‌میرند و آنها که تنها خواهان سرنگونی این رژیم هستند وجود دارد، کار درستی است. اینجا، کسانی که از هیچ‌کدام از این دو گروه حمایت نمی‌کنند، از سوی هر دو طرف فرصت‌طلب تلقی می‌شوند؛ همچنان که هواداران عربستان سعودی چنین دیدگاهی درباره‌شان دارند. خارج از محیط عرب، مفسران هوادار اسرائیل، موقعیت حساس اینجا را دوست ندارند چرا که اسرائیل و آمریکا را در وضعیت نامناسبی قرار می‌دهد. نویسنده اعتقاد ندارد که این بهترین تفسیر از یک موقعیت حساس است؛ بلکه این نوشته را می‌توان تنها یک تفسیر از وضعیت فعلی دانست.»

هر نوع حرکت ضدامپریالیستی، باید ضرورتا ضد استبدادی هم باشد. حمایت از مقاومت در برابر امپریالیسم، به قیمت حقوق مسلم جامعه می‌تواند طلسم را بشکند. بگذارید بازی احمقانه و توهین‌آمیز متهم کردن مخالفان رژیم سوریه را به حمایت از امپریالیسم متوقف کنیم.

نفهمیدن عواقب و اثرات دخالت نظامی خارجی در سوریه در این مقطع، از همه نظر کوته‌بینانه است. بدترین‌ پیش‌بینی‌ها درباره سیاست خارجی غرب و شرق هنگام آشوب‌های منطقه‌ای و اتفاقات ناگوار سیاسی، حالا چند دهه قدمت دارد (بسیار طولانی‌تر از سابقه حکومت سوریه در ستم به شهروندان خود) و نیازمند توجه جدی است. به عبارت دیگر، سوریه توسط قدرت‌های مختلف مانند آمریکا، عربستان سعودی و متحدان‌شان به عنوان موقعیتی برای رسیدن به اهداف شخصی و جمعی‌ در منطقه مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرد.

نقش سوریه در گذشته و ظرفیت احتمالی آن برای ایفای نقش در منطقه، نباید بهانه‌ای برای حمایت از بقای حکومت آن باشد. در مقابل، حمایت از انتقال حکومت در سوریه به هر شکل، به خصوص با دخالت نظامی خارجی به شدت غیرمسئولانه است، به خصوص اگر هدف نجات جان مردم سوریه یا ایجاد امکان تشکیل یک حکومت دموکراتیک باشد.

هر‌گونه حمله نظامی خارجی پشتیبانی شده، سوریه را نابود خواهد کرد چرا که عواقب خواسته و ناخواسته فراوانی خواهد داشت. هر‌گونه حمله، بی‌تردید تلفات جانی فراوانی در بر خواهد داشت بدون این‌که نتیجه محسوس و قطعی‌ای داشته باشد. به علاوه، عوامل خارجی باعث درگیری‌های دیگر داخلی و منطقه‌ای خواهند شد، در حالی که اگر در داخل کشور حکومت استبدادی سرنگون شود، زمینه برای تحولات دموکراتیک بیشتر فراهم خواهد بود.

ممکن است نجات فوری جان مردم سوریه ضروری به نظر برسد اما اگر این هدف ضروری است و اگر قرار است نتیجه این درگیری‌ها خودمختاری مردم سوریه باشد، به سادگی می‌توان خطرات مداخله نظامی خارجی را دید که بی‌تردید کشتار را بیشتر می‌کند. از نظر ایدئولوژیک، پیچیده‌تر شدن درگیری‌ها می‌تواند ایران، حزب‌الله و بخش‌های زیادی از مردم سوریه را درگیر کند. مخالفت داخلی و منطقه‌ای با دخالت خارجی در سوریه می‌تواند مانع حمله قریب‌الوقوع شود مگر این‌که خشونت رژیم در صورت عدم مداخله بیشتر شود.

هر دو وضعیت، همزمان شدنی هستند: مخالفت با رژیم و مخالفت با دخالت نظامی خارجی.