خزان مصر در بهار عربی

چهارشنبه, 1390-07-27 03:39

ارشاد علیجانی

روز گذشته گیلعاد شلیت آزاد شد٬ در‌واقع او با حدود ۵۰۰ زندانی حماس مبادله شد. در این میان بازیگران دیگری هستند که به شدت سعی می‌کنند از نمد شلیت برای خود کلاهی ببافند؛ از سویی نتانیاهو سعی می‌کند اوضاع نابه‌سامان سیاسی‌اش را در داخل اسراییل سامان دهد. اما برنده دیگر این بازی-مبادله شاید کمتر به چشم ناظران عادی بیاید اما آنانکه مانند امریکا٬ روزگارشان به خاورمیانه گره خورده است٬ به راحتی درمی‌یابند همچنان باید با ملاطفت فراوانی با «دیکتاتورهای جدید» سرزمین فراعنه رفتار کنند.

پس از آنکه به ناگهان هیات نظامی مصر دنیا را شگفت‌زده کرد و واسطه آشتی بین حماس و فتح شد٬ حالا نقشی پر‌رنگ نیز در «مبادله» تاریخی بازی می‌کند٬ شلیت وارد مصر شده و از آنجا راهی خانه می‌شود تا همه بدانند چه کسی «سرجوخه رایان» اسراییل را به خانه باز می‌گرداند و اولین رسانه‌ای که شلیت باید با او مصاحبه می‌کند٬ تلویزیون مصر است تا تمامی اسراییلی‌ها وقتی می‌خواهند اولین تصاویر شلیت را ببینند٬ در بالای واژه «المباشر» آرم تلویزیون مصر را نیز به خاطر بسپارند.

هیات نظامی مصر نیز به‌خوبی می‌داند که چه نقش مهمی در منطقه دارد و جهان٬ به‌ویژه آمریکا به آن‌ها نیاز دارند و تمامی این مسایل باعث می‌شود تا آن‌ها نیز راهی را که پیشتر حسنی مبارک رفته بود را بپیمایند. حسنی مبارک «دیکتاتور مصر» از کار برکنار شده این تغییر در راس هرم مصر چه تأثیری بر خیابانهای قاهره و اسکندریه و … داشته٬ شاید بتوان گفت: « تقریباً هیچ»

لیموی انقلاب

هیات نظامی حاکم بر مصر به شدت در حال گسترش افزایش قدرت و نفوذ خود است.

بیست و دوم بهمن ماه خبر آنچنان داغ بود که همه را به پایکوبی انداخته‌بود٬ نه در تهران که در قاهره٬ حسنی مبارک «رییس جمهوری» که حدود سی سال این مسند را به نام خود سند زده بود به زیر کشیده شد٬ همه خوشحال بودند٬ گویی که درخت اعراب در میانه بهار خود دل‌انگیزترین میوه باغ را به بار آورده است.

تنها در حدود بیست روزی که از ماه جاری میلادی میگذرد سازمان عفو بین‌الملل٬ طی شش بیانیه نسبت به اتفاقات و نقض حقوق بشر در زمینه‌های مختلف در مصر٬هشدار داده و ابراز نگران کرده است

در آن روزها برخی از تحلیلگران سیاسی و اجتماعی با وجود خوشحالی از برکناری فرعون٬ اما نگران٬ اتفاقات را پیگیری می‌کردند چرا که شاید در راه دمکراسی راحت‌ترین مرحله٬ به زیر کشیدن دیکتاتور باشد و سخت‌ترین کار٬ گام برداشتن در مسیر آزادی٬ عدالت٬حقوق‌بشر و نهادینه‌کردن «فرهنگ دمکراسی» در اقشار اجتماع و طبقه دولت‌مردان.

متأسفانه در این زمینه٬ وضعیت مصر حتی بدتر هم بود چرا که در مصر٬ تنها نوک هرم دیکتاتوری فروریخت و دیگر ارکان آن باقی ماندند و حالا کم‌کم نگرانی‌های این ناظران اجتماعی و سیاسی دارد پررنگ‌تر می‌شود و کسانی که آن‌ها را به بدبینی و تلخ کردن طعم شیرین «بهار» در کام «ملت عرب» با مزه «گس» پاییز تردید٬ متهم می‌کردند به نهیب‌ّهای آن‌ها بیشتر توجه می‌کنند.

در روزهای ابتدایی همین هفته بود که حاکمان نظامی مصر به صراحت از انگیزه خود برای افزایش و گسترش قدرت خود سخن به میان آوردند. انگیزه‌ای که باعث نگرانی و اعتراض بسیاری از مردم عادی و حقوق‌دانان مصر شد.

چند روز پیش دو تن از اعضای عالی‌رتبه هیات نظامی حاکم بر مصر که پس از برکناری حسنی مبارک قدرت را تمام در دست دارند رسما برای اولین بار در یک گفتگوی رسانه‌ای اعلام کردند که در نظر دارند که کنترل کامل مصر را حتی پس از انتخابات آتی پارلمانی در ماه نوامبر در دست نگه‌دارند و نمایندگان مجلس همان نقشی را ایفا خواهند کرد که در نظام حسنی مبارک ایفا می‌کردند.

ژنرال محمد حجازی رسما اعلام کرد:« این هیات نظامی خواهد بود که نخست وزیر و کابینه را تعیین خواهد کرد.»

ساختار جدید قدرت در مصر

با اینکه پیش از این قرار بود هیات نظامی تنها تا ماه سپتامبر قدرت را در مصر بر عهده داشته باشد اما آن‌ها اعلام کرده‌اند تنها در صورتی قدرت را رها خواهند کرد که مصر رئیس جمهوری جدید در ساختار جدید قدرت داشته باشد٬ پروسه‌ای که پیش‌بینی می‌شود «دستکم» تا سال ۲۰۱۳ به طول انجامد.

تاکنون هیات نظامی مصر از ایجاد نهاد مدیریتی غیر نظامی برای مصر که جزء مفاد رفراندومی بود که مردم مصر به آن رأی مثبت دادند نیز سرباز زده٬ روندی که در‌واقع به پایان اجرای سی ساله وضعیت فوق‌العاده در مصر پایان می‌داد و این قدرت از نهادهای نظامی گرفته می‌شد که بدون حکم توانایی دستگیری و محاکمه اشخاص عادی را در دادگاه‌های نظامی داشته باشند.

هیات نظامی مصر حتی پیش از این آمریکا را نیز تهدید کرده بود روند ادامه کمک‌های نظامی به ارتش مصر را به ادامه روند دمکراسی در مصر وابسته نکند. هیات نظامی مصر نعل به نعل مسیر مبارک را در پیش گرفته است٬ تا تمامی این اتفاقات شاهدی باشد بر اینکه به واقع آزادی و عدالت به چیزی فراتر از سرنگونی«دیکتاتور سابق» نیاز دارد.

اکنون هیات نظامی مصر از ایجاد نهاد مدیریتی غیر نظامی برای مصر که جزء مفاد رفراندومی بود که مردم مصر به آن رأی مثبت دادند نیز سرباز زده٬ روندی که در‌واقع به پایان اجرای سی ساله وضعیت فوق‌العاده در مصر پایان می‌داد

به نظر می‌رسد تاکنون سرنگونی حسنی مبارک به غیر از «خنک شدن» دل مردم کوچه و خیابان‌٬ تأثیر چندان دیگری بر زیست آن‌ها نداشته است.

نرخ بیکاری٬ رشد اقتصادی٬ مبارزه با فساد٬ شفافیت اقتصادی و یا هر عددی در مصر درست همانند عددهای دوران «مبارک» است٬ حتی تقریباً آمارهای زندان و دستگیری و کشتار شهروندان نیز در همان حد است.

تنها در حدود بیست روزی که از ماه جاری میلادی میگذرد سازمان عفو بین‌الملل٬ طی شش بیانیه نسبت به اتفاقات و نقض حقوق بشر در زمینه‌های مختلف در مصر٬ هشدار داده و ابراز نگران کرده است.

به طور مثال :در تاریخ سوم اکتبر نسبت به خانمان شدن یک میلیون مصری به علت تخریب خانه‌های آن‌ها و اضافه شدن آن‌ها به خیل زاغه نشین‌های مصر هشدار داده شده است.

در تاریخ چهارم اکتبر سازمان عفو بین‌الملل٬با مخاطب قرار دادن هیات نظامی مصر٬ آن‌ها را مسوول مستقیم جان یک بلاگر زندانی کرده است که تا آن زمان به مدت ۴۳ روز در اعتصاب غذا به سر می‌برد.

او توسط هیات نظامی مصر به علت کامنت‌ها خود در فیسبوک و نوشته هایش در وبلاگ در مورد هیات نظامی مصر دستگیر و در دادگاه نظامی محاکمه شده است

در روز یازدهم اکتبر سازمان عفو بین الملل به فاجعه قتل عام بیست و پنج قبطی توسط هیات نظامی اعتراض کرده است.

گویی «جبر جغرافیایی» زاده «خاورمیانه» بودن به راهی طولانی‌تر و اشک‌آلودتر برای نیل به آزادی و دمکراسی نیاز دارد٬ حالا که همگان با چهره دیگری از «بهار عربی» مواجه شده‌اند٬ شاید زمان جمع‌بندی و اقرار به عدم کار‌آیی میان‌برها و نگاه‌های «زودبازده» در عرصه زایش دمکراسی٬ حداقل در منطقه خاورمیانه باشد.

با تشکر از نویسنده مقاله باید گفت آری چنین است برادر.وقتی رفتار و کردار هیستریک و هیجانی جوانان لیبیائی و رفتار ضد مدنی آنهارا نسبت به قذافی در تلویزیون مبینی حافظه تاریخی خودمان شروع به علامت دادن میکند.متاسفانه عدم وجود احزاب قدرتمند از یک طرف و دمیدن هوا به مرکز آتش عصیان توسط رسانهها بدون تحلیل های تامل و تفکر بر انگیز برای مردم در گیر نتیجه ای بهتر از این نمیتوان انتظار داشت.حتی روشنفکران و فعالان سیاسی ایران در جهت رسالت روشنفکریشان در این زمینه که گفتمان تسخیر قهر آمیز قدرت بسر آمده وآشنا کردن مردم این کشورها با داستان خودمانکوتاهی میکنند.

ارسال شده توسط کاربر مهمان در تاریخ شنبه, 1390-07-30 23:39.