ایران و طرح گام بهگام روسیه
شنبه, 1390-05-29 14:18
نسخه قابل چاپ
ایرج ادیبزاده
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه و علیاکبر صالحی همتای ایرانی او میگوید: «مذاکرات تهران درباره مسائل هستهای موفق بوده است.»
در پایان دیدار نیکولای پاتروشف، دبیر شورای امنیت روسیه از تهران، خبرگزاری روسیه «ریانووستی» به نقل از ایرنا نوشت: «محمود احمدینژاد پیشنهادهای روسیه برای حل و فصل اوضاع در اطراف برنامه هستهای کشور خود را پذیرفته است.» با توجه به تمامی شکستهای پیشین پیشنهادهای جامعه جهانی در رسیدن توافق با جمهوری اسلامی و صدور پنج قطعنامه شامل تحریمهای بینالمللی از سوی شورای امنیت سازمان ملل، هنوز هیچ پیشرفتی در زمینه بازداشتن جمهوری اسلامی از ادامه غنیسازی اورانیوم که خواست جامعه جهانی است، دیده نمیشود و دورنمای طرح تازه تهران و روسیه نیز چندان روشن نیست.
در گفتوگو با دکتر هوشنگ حسنیاری، استاد دپارتمان علوم سیاسی و اقتصادی کالج سلطنتیـ نظامی کانادا، نخست این پرسش را با او درمیان گذاشتهام: پیشنهاد آغاز گفتوگوهای گام به گام چه تفاوتی با طرحهای بدون نتیجه مانده پیشین دارد؟
دکتر هوشنگ حسنیاری: مهمترین تفاوتی که دارد شاید زمان چنین پیشنهادی است. مسئله طرح چنین راه حلی برای برونرفت از بنبست برنامه هستهای ایران، موضوع جدیدی نیست. منتهی مهم این است که در شرایط جدید، روسها این طرح را پیشنهاد میکنند. از یکطرف به طور قطع تحریمها بر اقتصاد ایران اثرات منفی داشتهاند. از طرف دیگر شرایط سیاسی در داخل ایران به گونه دیگری است.
امروز دودستهگی حداقل در بالاترین سطوح دولتی ایران به وضوح به چشم میخورد. در نهایت چنین طرحی در بطن تحولات بسیار عمیقی صورت میگیرد که منطقه خاورمیانه با آنها مواجه است. بنابراین بعد زمانی این طرح خیلی مهم است. اگر روسها قادر باشند با چنین طرحی به تدریج برنامه و پرونده هستهای ایران را به حالت عادی برگردانند، البته این میتواند بهطور قطع پیروزی دیپلماتیک و سیاسی بزرگی برای روسها بهحساب بیاید.
میدانیم که تاکنون طرحهای بسیاری موسوم به «طرح سوئیس»، «طرح ژنو»، «طرح کرملین» در مورد مبادله اورانیوم غنیسازیشده، بینتیجه مانده است. فکر میکنید توافق ایران با طرح «گام به گام» روسیه بتواند نشاندهنده پیشرفت یا ادامه تلاش ایران برای خرید زمان باشد؟
میتواند ترکیبی از هردو باشد. به این معنا که روسیه، امروز که وضعیت اقتصادی در سطح جهان وضعیت مناسبی نیست و کشورهای اروپایی و ایالات متحده آمریکا در مورد پرونده هستهای ایران به شکلی به حالت بیعملی درآمدهاند، از این وضعیت استفاده و چنین طرحی را مطرح میکنند. اگر روسیه قادر شود که این وضعیت جدید را به شکلی راه ببرد که در نهایت به بنبست فعلی پایان دهد، روشن است با تمامی طرحهای پیشین متفاوت خواهد بود.
منتهی از آنجایی که روسیه بهطور قطع چنین طرحی را بدون مذاکره و رایزنی با دیگر کشورهای حاضر در شورای امنیت سازمان ملل مطرح نمیکند، باید انتظار داشت که همراهی این کشورها را هم با خود داشته باشد. سئوال مهمی که در این مورد مطرح خواهد بود، این است که آیا ایران بهطور جدی با این طرح برخورد خواهد کرد یا صرفاً جواب مثبتی به روسیه میدهد، برای این که در توافقی که در گذشته بر سر تحریمهای ایران وجود داشته است، انشقاقی بهوجود آورد.
بنابراین تفاوت بیشتر از این منظر است و نه این که به اجبار در مورد ماهیت برنامه هستهای ایران. ضمن این که هنوز سئوالات بسیاری در مورد محتوای این طرح وجود دارد و این که اساساً این طرح به چه صورت از جانب ایران مورد عنایت قرار خواهد گرفت و جزئیات این طرح چه هستند؟ هنوز این سئوالها و نگرانیها وجود دارد. در نتیجه باید دید زمانی که جزئیات این طرح مطرح شود، آن زمان ایران چه عکسالعملی خواهد داشت و آیا این جزئیات قادر خواهد بود به نوعی توافق کشورهای دیگر و نهادهای بینالمللی را به دنبال داشته باشد یا خیر؛ نه تنها شورای امنیت سازمان ملل که شورای حکام آژانس بینالمللی اتمی را؟
ایران تاکنون به پرسشهای مشکوک در مورد ابعاد نظامی فعالیتهای اتمیاش پاسخی نداده است. آزمایشهای موشکی و هستهای نیز از آن جمله است. فکر میکنید در مذاکرات با روسیه، قرار شده است که ایران به این پرسشها پاسخ دهد یا خیر؟
البته یکی از گرههای کار همین مسئلهای است که شما به آن اشاره کردید. یعنی سئوالات متعددی که آژانس بینالمللی و شورای امنیت در مورد ابعاد نظامی برنامه هستهای ایران مطرح کردهاند. در صورتی که این سئوالات جواب مناسب و روشنی را بههمراه نداشته باشند، یعنی از جانب ایران به این سئوالات جواب روشنی داده نشود، روسیه قادر خواهد بود که یکبار دیگر به ایران و همراهی ایران با روسیه «نه» بگوید و همچنین روسیه قادر خواهد بود به کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل اعلام کند که حاضر شده است با ایران همراهی کند به نام جامعه جهانی، ولی ایران در این مورد کمکاری کرده است.
البته ایران همواره چنین عملی را نفی کرده و اعلام کرده است که بههیچ روی برنامه هستهای آن بُعد نظامی ندارد. اگر ایران با این مسئله بهطور خیلی روشن و شفاف برخورد کند و به سئوالات آژانس جواب روشنی دهد، انتظار میرود که روسیه بتواند گام بعدی را بردارد. اگر چنین نشود، به بنبستی برخواهند گشت که امروز وجود دارد؛ یعنی همان اتهامی که همواره متوجه ایران بود. یعنی عدم شفافیت در برنامه هستهای و در نتیجه در آن شرایط به احتمال بسیار زیاد، زمینه را برای اعمال فشار بیشتر بر ایران فراهم خواهد کرد.
شما خودتان شانس توفیق پایانی این گفتوگوها را چقدر میدانید؟ برخی پیشبینی کردهاند که تنها دستاورد این گفتوگوهای گام به گام، برداشتن موانع راهاندازی رآکتور اتمی بوشهر باشد. ارزیابی شما چیست؟
این پیشنهاد و این روند، احتمالاً روندی طولانی خواهد بود و باید جزئیاتش منتشر شود تا بتوان به طور روشنتری دربارهاش نظر داد. اگر این طرح بهطور قطع به خواستههای جامعه جهانی پاسخ روشن و مثبتی دهد، یکی از نتایج مثبتی که نصیب ایران خواهد کرد، یکی راهاندازی بوشهر است. همانطور که اطلاع دارید روسها تا بهحال بهطور جدی با راهاندازی بوشهر برخورد نکرده و از هر مسئلهای نیز استفاده کردهاند تا راهاندازی بوشهر را به تأخیر بیندازند. امر مثبت دیگری که این روند برای ایران خواهد داشت، علاوه بر مسئله بوشهر، از بین بردن و برداشتن این تحریمها و به نوعی بازگشت ایران بهعنوان یک کشور عادی به جامعه جهانی خواهد بود.
این روند تاثیرات بسیار زیادی خواهد داشت؛ هم در زمینه اقتصادی، هم در زمینه سیاسی و بهخصوص در زمینه امنیتی. چون تهدیدی که امروز از جانب کشورهایی نظیر اسراییل و آمریکا متوجه ایران است را هم بیمحتوا و هم بیمورد خواهد کرد. همه اینها در گرو این است که طرح روسها به نتیجه مثبت و به عمل رسد و در نهایت جوابگوی سئوالات عمدهای باشد که در مورد پرونده هستهای ایران وجود دارد که دیگر نیازی و یا مستمسکی وجود نداشته باشد از سوی کشورهایی که خواستار اعمال فشار بیشتر بر جمهوری اسلامی ایران هستند.
بنابراین ایران بازیگر عمده این طرح خواهد بود، ولی در صورت عدم موفقیت این طرح، بهطور قطع فاصلهای که امروز بین روسیه و جمهوری اسلامی ایران وجود دارد بیشتر خواهد شد و روسیه را هرچه بیشتر و پیشتر از گذشته به طرف غربیها و نقطه نظرات ضد جمهوری اسلامی ایران نزدیکتر خواهد کرد. بنابراین به سود جمهوری اسلامی است که این ابهامات را رفع کند. در نتیجه این میتواند از فشارهای بسیاری که بر جمهوری اسلامی وارد میشود تا اندازهای کم کند.
ایران و طرح گام به گام روسیه و یا ایران و طرح کام به کام روسیه؟
انشاء الله روشها کامشان کام به کام شیرین تر بشود و ما هم گام
به گام سیاستهای استعماری انها را بپذیریم.
گام به گام به مسئولین ضد استعماری کشومان این سیاستهای گام
به گام را تبریک عرض می کنم.
دولت روسیه منافع خود را دنبال میکند و دولت ایران هم باید دانا باشد و منافع مردم ایران را در نظر داشته باشد.در حال حاضر اتحاد و همفکری و همکاری متقابل مقامات ایران و روسیه به نفع مردم کل اسیا و خاور میانه است و دولت روسیه با رفتارهای دوستانه خود و عدم سوء استفاده از شرایط بد سیاسی در ایران(ضعف سیاسی دولت) می تواند تاثیر جدی برای بیرون کردن امریکا و متحدینش از منطقه شود.ضمنا دشمنی ایرانیان با روسها و بلعکس همیشه مانع پیشرفت سیاسی - اقتصادی مردم دو کشور بوده و راه استعارگان را به منطقه هموار نموده است.اقای پوتین یک فرد ناسیونالیست است و میداند که داشتن ارتباط منطقی و روابط دوستی با ایرانیان بهتر از دنبال کردن امیال استعماری و اشغالگریست و منافع روسها در یک روابط خوب و حسن نیت متقابل تامین و حفظ میگردد.البته با هزینه دادن ایران در دشمنی اش با امریکا،روسیه بیشترین سود را برده است،اما این هزینه دادن ها بیشتر به علت خودسریها و خودبیش بینیهای دولتهای ایران بوده نه امیال استعماری روسیه.ضمنا اقای پوتین میداند که با کمک ایران میتواند روسیه را در جهان اسلام فعال کند.
به کامنت قبلی ام باید این موضوع را نیز اضافه کنم که ایران در یک بن بست با سیاست خارجی اش روبرو شده است و چون سردمداران ایران فقط قادر هستند تا نوک بینی شان را ببینند از اینرو تصور نمی کردند عدم شفاف سازی در مسائل انرژی اتمی کار را تا تحریم بانک مرکزی هم خواهد کشاند ایران از این منظر و در واقع تاثیر مهم تحریمهاست که مجبور شده است به طرح روسیه بله بگوید تا مانع تحریمهای بیشتر و بخصوص تحریم بانک مرکزی شود زیرا تحریم بانک مرکزی یک کشور یعنی قطع کامل روابط سیاسی و اقتصادی با آن کشور خواهد بود و به همین دلیل است که برخی آنرا اعلام جنگ هم می دانند .
رهبر ج ا هرگز ساختن بمب اتمی را رها نمی کند چون سرنوشت مبارک و بن علی و قذافی را دیده است و در این شرایط بدل شدن به کره شمالی برای او یک ارزو است.
ارسال کردن دیدگاه جدید