نسخه قابل چاپ

لیدا حسینی‌نژاد - حدود دو سال پیش «مهران کبیری» در وبلاگ «عکس‌های قدیمی» نوشت: «این اولین نوشته من برای این بلاگه. قصدم نوشتن نیست. قصدم عکس گذاشتن اینجاست، البته عکسای قدیمی.»

مهران از آن به بعد تا حالا نه تنها در ‌این وبلاگش، عکس‌های قدیمی از افراد مختلف و مکان‌ها و اتفاقات گوناگون را منتشر کرده بلکه حالا چند ماهی‌ست که عکس‌ها را در صفحه‌ای به نام «عکس‌های قدیمی» در فیس‌بوک هم به اشتراک می‌گذارد. ‌این صفحه توسط بیش از ۶۶۰۰ کاربر در فیس‌بوک لایک شده. در گفت‌وگویی که با مهران کبیری صاحب وبلاگ و صفحه عکس‌های قدیمی در فیس‌بوک داشتم در مورد اولین باری که به فکر انتشار عکس‌های قدیمی افتاد می‌گوید:

مهران کبیری - «قضیه به تعطیلات نوروزی سال ۸۹ برمی‌گردد. ‌ایده اولیه اصلا چیزی نبود که الان هست؛ منسجم و با برنامه نبود. یک کار ساده و یک سرگرمی برای خودم بود. بعد به طور تصاعدی مخاطب‌ها زیاد شدند و به همین دلیل مجبور شدم کار را جدی‌تر دنبال کنم.»

مهران کبیری که هیچ‌وقت فکر نمی‌کرده وبلاگش در جاهای مختلف و در مدت زمان کم مخاطب و بازتاب گسترده‌ای پیدا کند، می‌گوید: «فضای مجازی محله‌های مختلفی دارد. زمانی که من فتوبلاگ را در بلاگفا شروع کردم، هم‌زمان در گوگل‌ریدر یا همان گودر خیلی فعال بودم. آن زمان فیدبک زیادی می‌گرفتم. در ماه‌های اول در یک هفته ۱۲ هزار بازدید‌کننده در یک هفته داشتم که برای وبلاگی که تازه راه افتاده بود و تبلیغی هم برای آن نشده بود عجیب بود.»

از او پرسیدم که چطور سعی کرده ارتباط خود را با‌ این همه مخاطب نگاه دارد و آن‌ها را از دست ندهد.

او گفت: «ارتباط در دنیای مجازی صرفاً از طریق کامنت و تبادل نظر است. اما پیش از آن باید بگویم چون من اصرار داشتم که فضایی که عکس‌ها را می‌گذارم با خود ‌این‌کار سازگار باشد، سعی کردم در کارم ممارست داشته باشم و استایل کار به شکلی که می‌بینید حفظ شود. برای وبلاگ فضایی تیره انتخاب شده، لینکی در آن فتوبلاگ نمی‌بینید و جایی بسیار دنج است. چون ‌این محیط یکنواخت بود و چیزی در آن تغییر نکرد، باعث شد هر کس وارد آنجا می‌شود به دنبال چیزی باشد. مخاطب گذری نداشتم و هر کس آمد، ماند و کم‌کم هم به تعدادشان اضافه شد.»

او در ادامه می‌گوید با وجود آ‌نکه در فتوبلاگش کامنت زیادی دریافت نمی‌کرده ولی خاطرات جالبی از کامنت‌ها دارد. اما بیشتر بازخوردها را از محیط گودر دریافت می‌کرده است.

گاهی در‌این میان دیده می‌شود که مهران برای برخی عکس‌ها منبعی ذکر نکرده است. او در مورد منابع مورد استفاده برای عکس‌هایی که به اشتراک می‌گذارد، می‌گوید: «منابع انحصاری عکس‌ها را حتماً ذکر می‌کنم. ما حتی در فضای مجازی با دوستان گروهی داریم به نام "رعایت قانون کپی‌رایت". منتها تعدادی عکس‌های قدیمی هستند که بسیار پراکنده و زیاد هستند و در جاهای مختلف به قدری منتشر شده‌اند که پیدا کردن منبع آن‌ها از توان من خارج است.»

او در ادامه به عکس‌هایی اشاره می‌کند که دوستان مجازی‌اش برایش ارسال می‌کنند و می‌گوید حتماً منابع آن‌ها را ذکر می‌کند.

مهران کبیری زمان زیادی را برای اینکه عکسی به مرحله انتشار برسد صرف می‌کند. ابتدا عکس جالب را انتخاب می‌کند، دقت می‌کند که روی آن نشان یا نوشته‌ای نباشد و نسخه‌ای با کیفیت بالا را جست‌وجو و انتخاب می‌کند. برای او مهم است عکس‌هایی با حداقل دستکاری پیدا کند. در مرحله بعد برای آن عکس به دنبال مطلب مناسب می‌گردد. مهران حتماً از صحتِ عنوان، اطلاعات و تاریخ عکس اطمینان پیدا می‌کند.

منبع اصلی عکس‌هایی که صاحب فتوبلاگ و صفحه‌ی فیس‌بوکی «عکس‌های قدیمی» استفاده می‌کند، منابع دیجیتالی در اینترنت است.

او درباره معیارش برای انتخاب عکس‌ها می‌گوید: «متأسفانه چیز خاصی در نظر نداشته‌ام. حتی عکس‌ها طبقه‌بندی هم نشده‌اند. من حتی به کسانی که به دنبال عکس برای موضوع‌های خاصی مانند پژوهشی، آموزشی و یا هنری بوده‌اند نتوانسته‌ام کمک کنم.»

مهران در ادامه از تأثیر فضاها و اتفاقات موجود در دنیای مجازی و واقعی در انتخاب عکس‌هایش می‌گوید: «اگر زمانی مناسبت خاصی بوده بنا به آن مناسبت، عکس مرتبط را پیدا کرده‌ام و منتشر کرده‌ام. مثل کودتای ۲۸ مرداد یا شروع سال تحصیلی و ...»

از او می‌پرسم آیا دلیل خاصی برای انتخاب عکس‌ها با موضوع ایران دارد؟

مهران کبیری می‌گوید: «عکس‌های خارجی در خارج از ایران و عکاسی سابقه بیشتری از ایران دارد. پوشش داد‌ن عکس‌های خارجی برای من امکان ندارد. این مجموعه به‌قدری بزرگ شده که تا همین‌جا هم مدیریت آن از توان من خارج است. من سعی کرده‌ام زیرمجموعه‌ای از عکس‌های قدیمی درست کنم. شاید برایت جالب باشد بدانی که علاقه‌ خیلی زیادی به عکس‌های جنگ جهانی اول در رابطه با انگلستان دارم و یک آرشیو شخصی هم از چنین عکس‌هایی دارم. شاید روزی اگر وقت پیدا کنم آن‌ها را هم منتشر کنم.»

او در ادامه صحبت‌هایش با اشاره به اینکه بحث تمایل به ایران دلیل انتخاب عکس‌هایش نبوده می‌گوید: «البته طبعاً تاریخ ایران برایم خیلی جالب است و به موضوعات تاریخی علاقه داشتم و تاریخ عکس را مستند می‌دیدم. عکس تقریباً قابل تحریف نیست.»

از مهران کبیری که تا به حال بیش از دو هزار عکس در آرشیو خود جمع‌آوری کرده می‌پرسم قصد دارد با این‌همه عکس چه بکند؟

می گوید: «عکس‌ها مال من نیستند. من تنها آن ها را جمع‌آوری کردم. من نسبت به آنها احساس مسئولیت دارم به خصوص در مورد عکس‌هایی که از آلبوم‌های شخصی برایم ارسال شده ولی نسبت به عکس‌ها احساس مالکیت ندارم. تنها کاری که توانستم بکنم جمع‌آوری بوده تا کسانی که علاقمند هستند بتوانند به آن‌ها رجوع کنند و ساعت‌ها در آن فضا گم بشوند!»

در پایان مهران در پاسخ به این سأال که آیا خودش نیز به‌صورت حرفه‌ای عکاسی می‌کند یا نه می‌گوید: «من حتی به صورت آماتور هم با عکاسی آشنایی ندارم. حتی دوربین مناسب برای عکاسی ندارم. به دنبال آن نبودم و تخصصی هم ندارم. علاقه من به عنوان یک مصرف‌کننده است.»

این گفت‌و‌گو را می‌توانید از طریق فایل صوتی بشنوید.

ایمیل گزارشگر:
lida@radiozamaneh.com

عکس‌ها از بالا به پایین:
 

عکس نخست: دخترکان ایل شاهسون ۱۲۰ سال پیش
احمد شاه قاجار در کودکی
دو درویش یهودی
محافظ دو جهانگرد آلمانی
دستگیری یک مشروب‌فروش
منبع عکس‌ها: عکس‌های قدیمی در فیسبوک
 

در همین زمینه:
::لیدا حسینی‌نژاد در رادیو زمانه::

::وبلاگ عکس‌های قدیمی::
::صفحه عکس‌های قدیمی در فیسبوک::