نسخه قابل چاپ

شهزاده سمرقندی - یکی از راه‌های تبلیغات انتخاباتی ولادیمیر پوتین، نخست وزیر روسیه مقاله‌نویسی است. در این میان یکی از مقاله‌های اخیر او باز دوباره سر و صدای زیادی در داخل روسیه و همینطور بیرون از این کشور ایجاد کرده و باعث نگرانی روس‌ها شده است.

پوتین در مقاله قبلی خود از نیاز به محکم‌تر کردن قوانین کار و بار خارجیان و همچنین مهاجران خارجی نوشته بود. در این مقاله هم که در روزنامه "نیزاوسامایه گزیتا" (به معنای "روزنامه آزاد" اما وابسته به دولت) نوشته است می‌گوید آنانی که می‌خواهند شهروندی روسیه را به دست آورند باید قوانین تازه مهاجرت را رعایت کنند.
 

قوانینی که پوتین از آن‌ها یاد می‌کند، به آشنایی مهاجران با ادبیات و نویسندگان نامی روس نیز اشاره می‌کند. پوتین در مقاله خود نوشته است مردم روس همیشه کتابخوان بوده و نویسندگانی دارد که در لیست بزرگ‌ترین نویسنده‌های جهان جای دارند. با این گفته، پوتین مقدمه‌ای را باز می‌کند برای معرفی لیست صد کتاب بر‌تر روسیه که البته با لیست دانشگاه‌های غربی مثل فهرست کتاب‌های بر‌تر هاروارد مطابق نیست.
 

پوتین می‌گوید مردم روس باید معیار‌های خاص خود را برای جهانی شدن داشته باشند. اما منتقدان می‌گویند که این یکی از راه‌های دیگر محدود کردن دایره آشنایی نسل آینده با ادبیات جهان است. چون آن‌ها معتقد‌ند که پوتین با سیاستی که تا به حال دنبال کرده است، اجاره نخواهد داد که کتاب‌های جورج ارول و یا دیگر نویسندگانی که از سیستم شوروی انتقاد کرده‌اند وارد این لیست شوند.
 

پوتین نوشته است که وزارت فرهنگ روسیه باید در این‌باره دست به یک اقدام سریع بزند و لیست "صد کتاب بر‌تر روسی" را وارد نظام آموزش دولتی کشور کند.
 

باید اشاره کنم که در روسیه در میان نسل جوانی که گفته می‌شود بیشتر آن‌ها از طرفداران حزب "روسیه یگانه" هستند نژادپرستی روز به روز افزایش دارد. نسلی که روسیه را به خودی‌ها و بیگانه‌ها تقسیم می‌کند و برخورد خشونت آمیز با مهاجران کاری دارند.
 

این نسل همیشه در تجمع‌های خود گفته‌ است که روسیه را برای روس‌های می‌خواهند و مهاجران باید به کشور‌های خود برگردند. در این شرایط بسیاری نگران‌اند که پوتین دوباره به قدرت برسد و عقیده ملی‌گرایی و ناسیونالیسم افراطی در روسی افزایش یابد. اما طرفداران حزب روسیه یگانه معتقد‌ند که لیست بر‌ترین کتاب‌های ملی روسیه باعث می‌شود که مهاجران نیز با سابقه و تاریخ روس‌ها آشنا شوند. با این همه پوتین از نویسندگان بر‌تر روسیه چیزی نمی‌گوید و همینطور از جایزه‌های ادبی خارجی که برای رشد ادبیات معصر روس تأثیر باارزشی داشته‌اند. برای مثال تا به حال یکی از معتبر‌تر‌ترین جایزه‌های ادبی بوکر در انتخاب کتاب‌های بر‌تر روسیه نقش مهمی داشته است. جایزه معروف بریتانیایی بوکر در سال ۱۹۹۰ بخش روسی خود را پایه‌گذاری می‌کند با این هدف که از نویسنگان غیردولتی روسیه پشتبانی کند.
 

جایزه روسی بوکر با اینکه از لحاظ مالی امتیاز زیادی برای نویسندگان روس دارد اما برای آشنایی آن‌ها با ادبیات جهان و بازتاب نوشته‌هایشان در کتابفروشی‌های جهانی نقش بزرگی ایفا می‌کند.
دولت روسیه از دوران شوروی تاکنون جوایز ادبی زیادی داشته که مبلغ برخی از آن‌ها حتی تا ۲۰۰ هزار دلار آمریکا هم ارزش دارد.
 

در هر حال مقاله اخیر پوتین بین روشنفکران روسی که در خارج از روسیه به‌سر می‌برند بحث تازه‌ای را باز کرده که تلویزیون ارتی که پایگاه آن در آمریکاست و برنامه‌های خود را به زبان انگلیسی پخش می‌کند، به این موضوع پرداخته است.
 

ایمیل گزارشگر
 shahzoda@radiozamaneh.com

::برنامه‌های رادیویی شهزاده سمرقندی در رادیو زمانه::