نسخه قابل چاپ

شهلا لاهیجی، نویسنده، ناشر و مترجم ایرانی شرايط انتشارت کتاب و ديگر عرصه‌های فرهنگی در ايران را بحرانی توصيف کرد.

خبرگزاری کار ایران (ایلنا) امروز پنج‌شنبه دوم بهمن‌ماه به نقل از شهلا لاهیجی، نویسنده، ناشر و مترجم ایرانی نوشت، "نزدیک به دو سال است کتابی را آماده کرده‌ام و تنها کار جمع‌بندی آن مانده که به دلیل همین مشکلات، از انجام‌ آن باز مانده‌ام."

مدیر انتشارات روشنگران و مطالعات زنان با اعلام این‌که "در طول یک سال اخیر نزدیک به دو سه کتاب منتشر کرده‌ایم"، افزود: "با این شرایط واقعاً ذهن من خالی است و توان جمع‌آوری و سامان دادن به چند اثرم را ندارم."

وی با بیان این‌که "من با سی و چند سال سابقه می‌دانم چه کتابی را می‌توان منتشر کرد"، تأکید نمود: "کتابی را که برای انتشار به وزارت ارشاد می‌سپارم، از فیلتر خودم عبور کرده و تمام خطوط قرمز را در نظر گرفته‌ام."

شهلا لاهيجی: ما دوران میرسلیم را هم دیدیم که با وجود تمام سختگیری‌ها، از لحاظ فرهنگی زنده ماندیم، اما الان دیگر امیدی نداریم که بتوانیم ادامه‌ حیات فرهنگی بدهیم

شهلا لاهیجی نخستین ناشر زن در ایران است که موفق شد در سال ۱۳۸۵ جایزه "آزادی نشر" را از سوی اتحادیه بین‌المللی ناشران در مراسم گشایش نمایشگاه بین‌المللی کتاب گوتنبرگ سوئد دریافت کند.

این نویسنده با اشاره به افزودن چند تبصره‌ به مصوبه ‌شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد صدور مجوز کتاب از سوی وزارت ارشاد، آن‌ها را مغایر با قانون اساسی دانست و گفت وزارت ارشاد خود نمی‌تواند قانون بگذارد.

لاهيجی گفت: "کتاب‌های مختلفی بوده که به موضوع خشونت در خانواده‌ها، خشونت اجتماعی، سن ازدواج و... پرداخته، اما مجوز انتشار دریافت نکرده‌اند."

وی با اعلام این نکته که "هیچ کس بر اساس این قانون نمی‌تواند برای صدور مجوز پیش از چاپ کتاب، بررسی و ممیزی انجام دهد"، تأکید کرد: "این‌که کجای یک کتاب حذف و اصلاح شود، سلیقه ممیز است."

این ناشر ممیزی و سانسورهای فعلی را نوعی "توهین" دانست و اضافه کرد: "اکنون برای یک مجوز ‌گاه نزدیک به شش ماه منتظر می‌مانیم و همین بلاتکلیفی امکان هر نوع برنامه‌ریزی را از ما می‌گیرد."

لاهیجی با اشاره به سایر مشکلات صنف نشر و کتاب گفت: "لیتوگرافی‌ها نیز عملا تعطیل شده‌اند و تیراژ کتاب‌ها به ۵۰۰ نسخه رسیده است."

وی توقف تولیدات فرهنگی یک جامعه را به معنای متوقف شدن مغز و "مرگ" آن جامعه عنوان کرد و افزود: "از جامعه کتاب‌خوان نباید ترسید، از جامعه‌ای که کتاب نمی‌خواند باید ترسید."

مدير انتشارات روشنگران در پايان گفت: "ما دوران میرسلیم را هم دیدیم که با وجود تمام سختگیری‌ها، از لحاظ فرهنگی زنده ماندیم، اما الان دیگر امیدی نداریم که بتوانیم ادامه‌ حیات فرهنگی بدهیم."

در چند سال اخیر، مسئولان اداره کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به دلایل گوناگون یا اجازه انتشار بسیاری از کتاب‌ها در موضوعات مختلف را صادر نکردند و یا بسیاری از آثار را با سانسور و ایرادات فراوان مواجه کردند. همچنین در سال‌های اخیر مجوز نشر برخی آثار را نیز که قبلاً صادر شده بود، باطل کرده‌اند.

آذرماه گذشته بیش از یک‌صد تن از نویسندگان، شاعران و مترجمان ایرانی با انتشار متنی خواهان لغو فوری مجوز انتشار کتاب از سوی وزارت ارشاد و کلیه‌ مقررات و قوانین مربوط به آن شدند.

آن‌ها با اعلام این‌که نویسندگان باید بتوانند آزادانه بیندیشند و حاصل اندیشه و هنر خود را آزادانه عرضه کنند تأکید کردند: "حق مردم است که فارغ از هرگونه سانسور و فشار حکومتی به آثار ادب، هنری و اطلاعات دسترسی پیدا کنند و خود به داوری و نقد بپردازند."