ترانه‌هایی به زبان روشانی از کوه‌های پامیر

دوشنبه, 1391-05-09 18:58

موسیقی ملل: گروه شمس و ناباور چناراف، خواننده پامیری

شهزاده سمرقندی

شهزاده سمرقندی - امروز می‌خواهم شما را با یک گروه موسیقی‌ آشنا کنم که از منطقه کوهستانی پامیر در بدخشان تاجیکستان سر برآورده‌اند: گروه موسیقی «شمس». این گروه که سبک کارشان «راک اند رول» است در آسیای میانه به‌خوبی شناخته شده‌اند و کارشان را با بازخوانی ترانه‌های محلی پامیری شروع کرده‌اند.

تک‌خوان (Solist) این گروه «ناباور چناراف» نام دارد. او یکی از خوانندگان نامی تاجیکستان است و همراه گروهش موفق شده بیشترین سفر‌های هنری به کشور‌های اروپایی را داشته باشد و بعضی از ترانه‌هایش را هم به زبان انگلیسی سروده است.

ناباور‌ زاده روستایی به نام «ده روشن» در کوه‌های پامیر است. مردم ده‌روشن به زبان «روشانی» صحبت می‌کنند که با زبان فارسی امروز کاملاً فرق دارد و یکی از زبان‌های پامیری است و با شاخه شرقی زبان‌های ایرانی هم‌ریشه دانسته می‌شود.

زبان «روشانی» شکل قدیمی و اصیل‌اش را حفظ کرده و فارسی‌زبانان و حتی تاجیکان محلی نیز نمی‌توانند آن را به آسانی درک کنند.

کوه‌های سر به فلک کشیده و زیبای پامیر

اما ناباور مثل بسیاری از مردم محلی به زبان‌های روشانی، تاجیکی و روسی به‌خوبی و روانی صحبت می‌کند و بر زبان‌های انگلیسی و اسپانیایی هم تسلط دارد.

ناباور بر خلاف برخی از خوانندگان پامیری رابطه خوبی با رسانه‌ها دارد و با اینکه تلاش می‌کند از سیاست دور باشد، همیشه با رسانه‌ها گفت‌وگو‌های صمیمی و دوستانه‌ای داشته است.

پس از ناآرامی‌های اخیر در بدخشان ناباور تلاش کرد با خانواده و نزدیکانش تماس بگیرد. اما موفق نشد و به همین جهت روانه بدخشان شد و حالا او هم مثل دیگر خاروغیان و بدخشانیان از جهان بیرون کنده شده و تلفن همراهش هم خارج از دسترس است.

بدخشان یک هفته است که در محاصره نظامی قرار دارد و در ادامه درگیری‌ها بین گروه نظامی دولتی و گروه‌های محلی موسوم به «قاچاق‌بران» تمام راه‌های تماس با این منطقه مسدود شده است.

ناباور در یکی از کنسرت‌هایی که در شهر دوشنبه برگزار کرد، گفت از هفت یا ده‌سالگی شروع کرده به آوازخوانی و با بازخوانی ترانه‌های استادان محلی موفق شده سبک مستقلی در موسیقی پیدا کند. وی در همین کنسرت به آکاردئونی که در دست داشت اشاره کرد و گفت اولین اجراهای خود را با آن انجام داده و تا حالا هم همچنان این ساز را همراه دارد.

ناباور، خواننده پامیری.

ناباور درباره نامش می‌گوید که نام او به واژه «ناباوری» هیچ ربطی ندارد بلکه از کلمه «ناب» که یک کلمه محلی است گرفته شده و معنای آن «خوشبختی» و «شادی‌آوری» است.

گروه «شمس» حدود ۳۰ سال است که روی صحنه فعال است و به اجرای زنده اعتقاد دارد. این گروه با اجرای ترانه «باد صبا» به عنوان «بیتل‌»‌های تاجیکی نام برآورد.

ناباور در پاسخ اشخاصی که بین بدخشان و دوشنبه، مرکز تاجیکستان اختلاف‌اندازی می‌کنند و پامیری‌ها را از فرهنگ و زبان تاجیکی دور می‌دانند، بار‌ها گفته است که او هم یک تاجیک است و شاید حتی اصیل‌ترین تاجیک باشد و بیشتر ترانه‌هایش را هم به زبان تاجیکی اجرا کرده است.

ناباور در ترانه «کوه‌های پامیر» (به زبان پامیری «پامیر کوین») به‌روشنی و با دقت از پیوند ناگسستنی‌اش با کوه‌های پامیر می‌گوید و از اینکه بیش از این وصف کوه‌های بدخشان در توانش نیست.

ترانه «کوه‌های پامیر» به زبان روشانی سروده شده است. چند نمونه از ترانه‌های گروه «شمس» را می‌توانید از طریق فایل صوتی بشنوید.