نسخه قابل چاپ

کیانوش فرید - محمود فرشچیان، از نقاشان پیشگام و یکی از شناخته‌شده‌ترین هنرمندان ایرانی در عرصه جهانی‌ست و کار‌هایش، جلوه‌ای ویژه از هنر و نگاه ایرانی قلمداد شده است.

محمود فرشچیان در چهارم بهمن ماه سال ۱۳۰۸ در اصفهان به دنیا آمد. از‌‌ همان کودکی علاقه‌اش به فرش و نقاشی نمودار بود، پدرش که نماینده فرش اصفهان بود و قالی‌های نفیس را جمع می‌کرد، خیلی زود متوجه علاقه و استعداد فرزندش شد و او را به شاگردی نزد حاج میرزا آقا امامی برد.

حاج میرزا آقا امامی، در چهره‌‌سازی، گل و مرغ، نقشه قالی و سوخت و معرق استادی کم‌نظیر بود.
محمود فرشچیان سپس کارش را نزد عیسی بهادری دنبال کرد. او سال‌ها بعد درباره استادش گفت: «عیسی بهادری در طول تاریخ هنر ایران بزرگ‌ترین استاد در زمینه کاشی‌کاری، فرش، مینیاتور و تا حدی نقاشی بود.»

فرشچیان پس از آنکه از هنرستان هنرهای زیبای اصفهان فارغ‌التحصیل شد، راهی اروپا شد و به مطالعه هنر غرب پرداخت.

محمود فرشچیان و جلوه‌های تازه از مینیاتور ایرانی

او در بازگشت به ایران، کارش را در اداره کل هنرهای زیبای تهران شروع کرد و بعد‌ها به مدیریت اداره ملی و استادی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران رسید.

محمود فرشچیان هم در تابلو‌ها و هم در فرش‌هایی که طراحی کرده، جلوه‌هایی تازه از مینیاتور ایرانی را عرضه کرده و هم در شیوه و سبک، هم در رنگ‌پردازی و ترکیب‌بندی و هم در مضمون، نوآوری‌های قابل توجهی داشته است که آثار او را با مینیاتورهای قبل از او مشخص می‌سازد.

مینیاتور و نقاشی ایرانی که عمدتاً معطوف به متون ادبی و شعر کلاسیک بود، در آثار فرشچیان، استقلال و تشخص می‌یابد و نقاش، اگرچه‌‌ همان عناصر و اجزا را به‌کار می‌گیرد، اما آن‌ها را در بافتی جدید با ترکیبی بدیع عرضه می‌کند.

مینیاتور ایرانی سرشار از صحنه‌های بزم و رزمی است که به عنوان مثال و عمدتاً برآمده از داستان‌های شاهنامه یا پنج گنج نظامی هستند. در کارهای فرشچیان اما، مینیاتور‌ها از بازسازی صرف داستان‌ها و یا تصویرگری آنچه با کلمات توصیف شده‌اند، فرا‌تر می‌رود و نقاشی، خود موضوع و هدف می‌شود.
زبردستی چشمگیر در طراحی، توجه و دقت در ریزه‌کاری‌ها و پرداخت‌ها، حرکت مواج و دایره‌وار قلم و ترکیب متنوع رنگ‌های بی‌شماری که کنار هم نشسته‌اند، از ویژگی‌های اصلی کارهای او محسوب می‌شود.

شیوه و کارهای محمود فرشچیان که از‌‌ همان ابتدا تا امروز به شیوه و نگاه خود پایبند بوده، در نقاشی معاصر ایران، خاص خود اوست و همچون گرایشی در کنار دیگر جریان‌های نقاشی معاصر ایران حضور داشته است.

آثار محمود فرشچیان هم در ایران و هم در خارج از کشور، مورد توجه و استقبال بوده و جوایز متعددی را برای او به همراه داشته‌اند.

محمود فرشچیان، سال‌هاست که ساکن آمریکا است، اما به طور مرتب به ایران سفر می‌کند.

در همین زمینه:
پیشگامان نقاشی معاصر ایران از کیانوش فرید در زمانه

ویدئو: پاره‌ای از آثار محمود فرشچیان