از لابی‌های صیهونیستی تا دزدی فیلمنامه!

مجتبا یوسفی‌پور - در سینمای ایران همه ‌چیز آرام است: جشنواره پشت جشنواره برگزار می‌شود، جوایز تقسیم می‌شوند، فیلم‌ها ساخته می‌شوند، به نمایش درمی‌آیند و به فراموشی سپرده می‌شوند و همه از سینمای نیمه‌جانی حرف می‌زنند که هنوز نفس می‌کشد! در گزارش سینمایی این هفته نگاهی داریم به ماجراهای جشنواره‌های فیلم کودک و سینما حقیقت، به همراه آخرین خبرهای تولید و اکران سینمای ایران و البته حاشیه هفته و ماجرای دزدان یک فیلمنامه!

شما تحریم کنید، ما نمایش می‌دهیم!

هفته گذشته اشاره‌ای داشتیم به ماجرای تحریم جشنواره فیلم مستند سینما حقیقت از سوی برخی از فیلمسازان خارجی و درخواست آن‌ها برای خروج فیلم‌هایشان از این جشنواره.
 

اگر انتظار داشتید که جشنواره سینما حقیقت در پاسخ به این تحریم، فیلم‌های آن فیلمسازان را از جدول نمایش خود خارج کند، مشخص می‌شود با خلق و خوی مدیران فعلی کشور (چه در عرصه سیاسی و چه در عرصه فرهنگی) چندان آشنا نیستید. چرا که در ادامه راه رهبران گرانقدر سیاسی، مدیران فرهنگی هم اعتقاد دارند که اگر تمام دنیا هم ما را تحریم کنند مهم نیست، مهم وقتی است که ما آن‌ها را تحریم می‌کنیم!
 

به همین منظور، دبیر چشنواره محترم سینما حقیقت با ارسال و انتشار نامه‌ای به زبان انگلیسی بر روی وب‌سایت این جشنواره اعلام کرد که خروج فیلم‌ها از جشنواره باید با توافق دو طرف باشد و بالطبع با عدم توافق جشنواره سینما حقیقت، امکان خروج این فیلم‌ها از جشنواره مقدور نیست و جشنواره کماکان این فیلم‌ها را در بخش خارج از مسابقه نمایش خواهد داد!
 

راستش این بخش از نامه آدم را یاد آن لطیفه معروف می‌اندازد که می‌گفت: از کسی که به تازگی به خواستگاری رفته بود پرسیدند چه شد؟ گفت: والا پنجاه - پنجاه است، ما گفتیم آره، اون‌ها گفتن نه! حال، جشنواره سینما حقیقت هم می‌گوید آره، اینکه دیگران چه بگویند صد البته مهم نیست!
در بخشی از این نامه، دبیر جشنواره با دفاع از بازداشت مستندسازان ایرانی، آن را اقدامی طبیعی دانسته که در تمام کشورهای دنیا ممکن است اتفاق بیفتد، چرا که این مستندسازان خلاف قوانین کشور عمل کرده‌اند! 
 

اختتامیه جشنواره سینما حقیقت با نمایش فیلم های فیلمسازان خارجی بدون رضایت آنها!

در بخشی دیگر دبیر جشنواره از این فیلمسازان خارجی پرسیده است که "چرا در اعتراض به جنایات شنیع ایالات متحده امریکا در اشغال عراق و افغانستان و یا رفتارهای غیر انسانی در گوانتانامو و ابوغریب، شما اسکار و یا دیگر جشنواره‌های آمریکایی را تحریم نمی‌کنید!"
 

اما قسمت جالب‌تر داستان دربند ششم و یا بخش پایانی نامه است که جناب دبیر جشنواره تصمیم این فیلمسازان مبنی بر خروج فیلمشان را "تصمیمی تحت فشار لابی‌های صیهونیستی برای منحرف کردن توجه افکار عمومی به بحران اقتصادی در آمریکا و جنبش اشغال وال‌استریت" خوانده است!
 

شفیع آقامحمدیان، دبیر این جشنواره در ارتباط با تصمیمش مبنی بر نمایش این آثار گفت: "علی‌رغم اقدام سیاسی برخی فیلمسازان، برای اینکه ثابت کنم، سینمای ایران تحت شانتاژ سیاسی نبوده، در بخش غیر رقابتی نمایش دادم." به گفته او، خروج این آثار خسارت‌های مادی برای این جشنواره به همراه داشته است و آن‌ها از فیلمسازان انصراف داده خواسته‌اند تا این خسارات را پرداخت نمایند.
به هر حال، جشنواره سینما حقیقت با همه این حواشی برگزار شد و مستندسازان ایرانی بدون توجه به همه این جار و جنجال‌ها، فیلم‌هایشان را به این جشنواره فرستادند و به نمایش درآوردند و جوایزشان را گرفتند. از کارگردانانی که امسال کارهایشان در این جشنواره به نمایش درآمد می توان به داریوش مهرجویی، مهرداد اسکویی، فرهاد ورهام، صابره محمدکاشی و ارد عطارپور اشاره کرد. ابراهیم حاتمی‌کیا نیز در جمع هیأت داوری بخش مسابقه ملی این جشنواره حضور داشت و فیلم‌ها را داوری کرد.
 

و سرانجام جشنواره فیلم کودک در اصفهان

بالاخره جشنواره فیلم کودک و نوجوان امسال سرانجام مطابق وعده‌های داده شده از روز ۲۳ آبان کار خود را در شهر اصفهان آغاز کرد.
 

به گفته مجتبی شهیدی، مدیر اجرایی بیست‌و‌پنجمین جشنواره فیلم کودک و نوجوان، سرانجام ۹ سالن و هشت سینمای شهر اصفهان میزبان آثار راه‌یافته به این جشنواره خواهند بود. به گفته وی سالن‌ها و سینما‌های تالار هنر،فرشچیان، ساحل، سپاهان، تالار سوره، کتابخانه مرکزی، هنر‌سرای خورشید و دو سالن سینمای قدس به عنوان سینما‌های اکران‌کننده فیلم‌های بیست و پنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان برگزیده شده‌اند. به گفته شهیدی "انتخاب سینما‌های مناسب به جهت نمایش فیلم‌های جشنواره در اصفهان بسیار سخت بود و بار دیگر به ما نمایان شد اصفهان تا چه حد از نبود سینما‌های خوب و مناسب رنج می‌برد." او اظهار امیدواری کرده است که برگزاری این جشنواره در اصفهان، چون شهر همدان باعث رونق گرفتن سینماها و ارتقای کیفیت آن‌ها گردد. هر چند این نخستین ‌بار نیست که این جشنواره در اصفهان برگزار می‌شود و اگر قرار بود برگزاری این جشنواره تغییری در وضعیت کیفی سینماهای اصفهان به‌وجود آورد، بالطبع باید سال‌ها پیش از این شاهد این تغییر می‌بودیم.
 

احمد میرعلایی دبیر جشنواره کودک و نوجوان از تمبر ویژه این جشنواره رونمایی کرد.

اما از آن‌سو برای نخستین ‌بار تمبر ویژه‌ای برای این جشنواره بر اساس پوستر جشنواره طراحی و قرار است تا در ۲۰۰ هزار نسخه چاپ و توزیع شود. احمد میرعلایی دبیر جشنواره فیلم کودک و نوجوان در مراسم رونمایی از این تمبر، از آن به عنوان نخستین تمبر ویژه یک جشنواره سینمایی در ایران نام برد و چاپ آن را گامی در جهت تثبیت جایگاه این جشنواره در فرهنگ عمومی کشور دانست.
 

به هرحال، این هم چون دیگر کارهای مسئولان در زمان برگزاری جشنواره‌ها بیشتر اقدامی تبلیغاتی به نظر می‌آید. به جای پرداختن به این حواشی، کاش به کیفیت برگزاری جشنواره پرداخته می‌شد تا شاید امسال چون سال‌های قبل مسئولان مجبور نباشند با افزودن بخش‌های جنبی با عنوان‌های من‌درآوردی سعی در پر کردن جدول نمایش سینماها داشته باشند و تماشاگران بتوانند در مهمترین جشنواره فیلم کودک و نوجوان کشور، دست‌کم برخی از بهترین تولیدات حوزه کودک و نوجوان یک سال گذشته سینمای جهان را به تماشا بنشینند.
 

اما از نکات حاشیه‌ای جشنواره امسال، ماجرای دعوت احمد میرعلایی دبیر این جشنواره از شاپور قریب فیلمساز قدیمی سینمای ایران برای حضور در اصفهان در زمان برگزاری این جشنواره بود. میرعلایی با حضور در برنامه تلویزیونی "هفت" این هفته، با ارائه آمار و ارقام و تبلیغات بسیار برای جشنواره امسال، خبر داد که قصد دارند شرایط را برای حضور شاپور قریب در اصفهان مهیا سازند. اما روز شنبه همسر شاپور قریب در گفت‌وگویی با ایسنا از عدم شرکت این کارگردان در این جشنواره خبر داد و گفت: "من از آقای میرعلایی گلایه کردم که شما به عیادت شاپور آمدید و حتی تشک لرزانی که خود وعده دادید را هم فراهم نکردید. وقتی من مغزم آسایش ندارد و مدام نگرانی فردا را دارم، چطور می‌توانم به اصفهان بیایم؟ بهتر نیست این همه خرجی که برای نمایش انجام می‌دهید را صرف آسایش خود شاپور کنید؟"
او در ادامه افزوده است: " باز هم مي‌خواهند يك تكه كاغذ به او بدهند، چيزي كه دوچمدان پر در خانه است. اما آيا اين‌ها نان و آب مي‌شود؟" 
 

شاپور قریب دعوت مسئولان جشنواره فیلم کودک و نوجوان برای حضور در اصفهان را رد کرد.

متأسفانه این روزها این نمایش‌ها برای مسئولان بسیار مهم‌تر است، چنانکه به گفته همسر این کارگردان، در حال حاضر این کارگردان قدیمی سینما که با بیماری نیز دست و پنجه نرم می‌کند، مجبور است با ماهیانه‌ای برابر با ۱۸۰ هزارتومان روزگار بگذراند و این در حالی است که هزینه‌ای که آقایان حاضر هستند تا برای استفاده نمایشی خود بپردازند، چندین برابر این است!

خبرهای کوتاه

محمدرضا عباسیان مدیرعامل مؤسسه رسانه‌های تصویری از عرضه مجموعه آثار سینمایی مسعود کیمیایی و داریوش مهرجویی در یک بسته‌بندی ویژه و با کیفیت بالا خبر داد. به گفته وی این مجموعه‌‌ها به قیمت ۴۰ هزارتومان از طریق این موسسه در اختیار علاقمندان سینما قرار خواهند گرفت.
 

امسال از ۱۸ تا ۲۶ نوامبر در دومین جشنواره فیلم‌های ایرانی لندن گزیده‌ای از تولیدات سال‌های اخیر سینمای ایران به نمایش درخواهند آمد. علاقمندان می‌توانند فیلم‌هایی چون "سعادت‌آباد"، "جدایی نادر از سیمین"، "لطفاً مزاحم نشوید"، "طلا و مس"، "چیزهایی هست که نمی‌دانی"، "سه زن"، "دیگری"، "این یک فیلم نیست" و مستندهایی چون "تپه‌های مارلیک"، "خلوت خروس" و "بونژو موسیو غفاری" را در این دوره از جشنواره در لندن به تماشا بنشینند.
 

 مجموعه آثار داریوش مهرجویی و مسعود کیمیایی با کیفیت بالا توسط موسسه رسانه‌های تصویری توزیع خواهند شد.

و اما از خبرهای خوب هفته گذشته، آزادی دو تن از مستندسازان بازداشت‌شده بعد از دو ماه بازداشت بود. کتایون شهابی و مهران زینت‌بخش بعدازظهر روز چهارشنبه آزاد شدند و مسئولان وعده داده‌اند به زودی مجتبی میرطهماسب، آخرین مستندساز بازداشتی را نیز آزاد کنند.
 

خبرهای تولید

سرانجام فیلمبرداری فیلم "پیامبر اکرم" تازه‌ترین ساخته مجید مجیدی آغاز شد. گروه برای آغاز فیلمبرداری منتظر ورود دوربین فیلمبرداری تازه‌ای بودند که اختصاصی برای این فیلم خریداری شده است. تاکنون مهدی پاکدل، پانته‌آ بهرام، علیرضا شجاع‌نوری، محسن تنابنده و مینا ساداتی جلوی دوربین مجیدی بازی کرده‌اند و هدایت هاشمی و نگار عابدی نیز از گروه بازیگران فیلم کنار گذاشته شده‌اند.
مجوز ساخت فیلم "شیر یا خط" به کارگردانی تهمینه میلانی صادر شد. میلانی این فیلم را چون دیگر ساخته‌های سال‌های اخیرش به تهیه‌کنندگی همسرش محمد نیک‌بین جلوی دوربین خواهد برد. هنوز عوامل تولید این فیلم مشخص نشده‌اند.
 

حامد بهداد به جمع بازیگران فیلم "بی‌تابی بیتا" پیوست. این فیلم به نویسندگی و کارگردانی مهرداد فرید، داستان دختری را روایت می‌کند که در یک موقعیت کاری با مشکلاتی روبرو می‌شود. الهه حصاری دیگر بازیگری است که در این فیلم جلوی دوربین خواهد رفت. از کارهای پیشین مهرداد فرید می‌توان به "زنها شگفت‌انگیزند" و "همخانه" اشاره کرد.
 

 رين تاکاناشی، بازيگر جوانی که در فيلم جديد کيارستمی بازی دارد پيش از اين مدل بوده و در سال ۲۰۰۸ با بازی در فيلم Goth در ژاپن معروف شد

عباس کیارستمی فیلمبرداری تازه‌ترین ساخته‌اش، "پایان" را در ژاپن آغاز کرد. این فیلم به تهیه‌کنندگی کمپانی فیلمسازی "ام کا ۲ اینترنشنال" فرانسه با مشارکت شرکت ژاپنی "یورواسکوپ" با حضور بازیگران ژاپنی ساخته می‌شود.
 

فیلم "یه عاشقانه ساده" با پایان کار آهنگسازی توسط امیر توسلی وارد مرحله میکس نهایی شد. با این حساب به زودی این آخرین ساخته سامان مقدم آماده نمایش شده و به احتمال زیاد در جشنواره فیلم فجر امسال به نمایش در خواهد آمد.
 

و بالاخره علیرضا داوونژاد، فیلمبرداری تازه‌ترین فیلمش "کلاس هنرپیشگی" را قرار است از هفته آینده در شمال ایران آغاز کند. در این فیلم رضا داوودنژاد، محمدرضا داوودنژاد، احترام‌سادات حبیبیان و کبری حسن‌زاده، بازیگران ساخته پیشین این فیلمساز یعنی فیلم "مرهم" در کنار ۳۰ نفر نابازیگر دیگر جلوی دوربین خواهند رفت.
 

خبرهای اکران

مؤسسه پخش فیلمیران در ماه‌های گذشته سعی کرده است فیلم‌هایش را علاوه بر ایران به شکل محدود در برخی از کشورهای اروپایی و یا آمریکایی نیز به نمایش درآورد. عمده این نمایش‌ها نیز در کشورهای آلمان و کانادا شکل گرفته است. این شرکت پخش در آخرین اقدام، خبر از نمایش فیلم "زنان ونوسی، مردان مریخی" به کارگردانی کاظم راست‌گفتار در کشورهای آلمان، آمریکا و کانادا داده است.
همچنین سرانجام اعلام شد که طرح اکران فیلم‌های خاص از دوم آذرماه با اختصاص ۹ سالن سینما در تهران آغاز خواهد شد. در نخستین مرحله، دو فیلم "بدرود بغداد" ساخته مهدی نادری و "گلوگاه شیطان" ساخته حمید بهمنی در این طرح به نمایش درخواهند آمد و تا پایان سال ۱۲ فیلم در این طرح به این شکل به روی پرده خواهند رفت.
 

"پیتزا مخلوط" و "دلقک‌ها" دو فیلم کمدی که از چهارشنبه گذشته نمایش عمومی خود را آغاز کردند.
 

اما از روز چهارشنبه دو فیلم جدید بی‌سروصدا به روی پرده سینماهای تهران رفتند. فیلم اول "پیتزا مخلوط" به کارگردانی حسین قاسمی جامی و در ژانر کمدی است که با حضور بازیگرانی چون مجید صالحی، لیلا اوتادی، سعید آقاخانی و مهران غفوریان جایگزین فیلم "مرگ کسب و کار من است" در گروه سینمایی عصرجدید شده است. فیلم "دلقکها" دیگر فیلم کمدی است که بدون داشتن سینمای سرگروه از روز چهارشنبه نمایش عمومی خود را آغاز کرده است. این فیلم به کارگردانی عباس مرادیان و با حضور بازیگرانی چون حامد کمیلی، شهرام قائدی، بهنوش بختیاری و امیر نوری ساخته شده است.
اما در جدول اکران همچنان "سعادت‌آباد" با عبور از مرز ۷۰۰ میلیون تومان فروش صدرنشین است و با احتساب فروش شهرستان‌هایش، به احتمال زیاد به زودی به جمع فیلم‌های میلیاردی امسال خواهد پیوست. "یه حبه قند" در فاصله‌ای نزدیک، مرز فروش ۵۵۰ میلیون تومان را رد کرده و در جای دوم قرار دارد. پرتقال خونی با حدود ۲۱۰ میلیون تومان، "راه آبی ابریشم" با فروش حدود ۱۶۰ میلیون تومان رتبه‌های بعدی جدول را به خود اختصاص داده‌اند. "پیتزا مخلوط" نیز با شروعی خوب توانسته است تا در نخستین آخر هفته نمایش خود حدود ۴۰میلیون تومان فروش داشته باشد. و سرانجام "دلقک‌ها" با حدود شش میلیون تومان فروش در رتبه انتهایی جدول قرار دارد.
 

حاشیه هفته: سرانجام یک فیلمنامه دزدیده شده!

اگر خاطرتان باشد چند ماه پیش در زمان اکران فیلم "قصه پریا" ساخته فریدون جیرانی، اشاره کردیم به ماجرای شکایت علی نعیمی از فریدون جیرانی به اتهام دزدیدن فیلمنامه این فیلم.
 

بالاخره هفته گذشته شورای داوری خانه سینما رأی خود را در این زمینه اعلام کرد و نعیمی را در شکایتش محق دانست. این شورا اعلام کرد: "با توجه به مشابهت طرح اولیه ایده و فکر «قصه هستی» نوشته آقای علی نعیمی با فیلمنامه «قصه پریا» نوشته خانم لیلا لاریجانی و به دلیل اینکه این ایده امکان ساخت دوباره خود را از دست داده است، فیلمنامه‌نویسان ملزم به پرداخت خسارت مادی به آقای نعیمی و همچنین تهیه کننده فیلم آقای مرتضی شایسته ملزم است در عنوان‌بندی نسخه ویدئویی فیلم سینمایی قصه پریا نام آقای علی نعیمی را درج نماید."
 

لیلا لاریجانی، رحمان سیفی‌آزاد، مرتضی شایسته و فریدون جیرانی در نشست نقد و بررسی فیلم "قصه پریا"

نکته جالب در این رأی اینجاست که شکایت نعیمی در اصل از فریدون جیرانی بوده است نه فیلمنامه‌نویسان فیلم که اکنون در این حکم تنها نام یکی از آنها مطرح شده است. شورای داوری خانه سینما در این ارتباط گفته است : "اساساً آقای جیرانی نقشی به عنوان نویسنده فیلمنامه نداشته‌اند و چون مسئله ما فیلمنامه بوده رأی ما به ایشان برنمی‌گردد."
 

آنچه این میان کمی جای بحث دارد این است که نعیمی در شکایت خود عنوان کرده که در سال ۱۳۸۵، فیلمنامه خود را در اختیار فریدون جیرانی قرار داده بوده است و نه کس دیگری. اینگونه که از شواهد ماجرا به نظر می‌آید، فیلمنامه ایشان نیز توسط فریدون جیرانی و مرتضی شایسته در اختیار لیلا لاریجانی قرار گرفته است، چرا که بنا به آنچه اعلام شده، لیلا لاریجانی از سوی تهیه‌کننده برای نوشتن فیلمنامه دعوت به کار شده است. بالطبع اینروزها بسیاری هستند که سعی می‌کنند به هرشکلی شده خود را وارد جریان حرفه‌ای سینما کنند و داشتن یک فیلم بلند ساخته شده در کارنامه به عنوان فیلمنامه‌نویس، امتیاز بزرگی است و شاید بسیاری برای ورود به عرصه حرفه‌ای، به راحتی تن به هر پیشنهادی بدهند. به هرحال، اینکه این فیلمنامه چگونه به دست لاریجانی رسیده است و اینکه آیا جیرانی در هنگام ساخت فیلم به این کپی‌برداری آگاه بوده، نکاتی هستند که شاید در این حکم جای پداختن به آنها خالی است.
نکته جالب‌تر اینکه در مشخصات فیلم "قصه پریا" همواره از دو فیلمنامه‌نویس نام برده می‌شد و علاوه بر خانم لاریجانی، رحمان سیفی‌آزاد نیز به عنوان یکی دیگر از نویسندگان این فیلمنامه شناخته می‌شود. خود سیفی‌آزاد در نشست نقد و بررسی فیلم "قصه پریا" در فرهنگسرای فردوس در ارتباط با همکاری‌اش در نوشتن این فیلمنامه گفت: "به اتفاق نویسنده دیگر این فیلم قصه ای را نوشته و به کارگردان فیلم پیشنهاد دادیم که پذیرفتند و با همکاری تهیه کننده این فیلم و بازنویسی چندباره سناریو «قصه پریا» ساخته شد." حال اینکه چرا اکنون در هنگام صدور حکم و پرداخت تاوان خبری از ایشان نیست جای سوال است، سوالی که شاید یافتن پاسخش زیاد سخت نباشد اگر بدانید سیفی‌آزاد از مدیران گروه فیلم، سریال و نمایش صدا و سیما است و گفته می‌شود از حامیان فریدون جیرانی در تهیه و تولید برنامه تلویزیونی "هفت" است. جالب اینجاست که در رای نهایی نه نامی از ایشان است و نه فریدون جیرانی و گویا همه فراموش کرده‌اند (یا صلاح دیده‌اند فراموش کنند) که پای او نیز در این ماجرا درگیر است و حال، تنها این لیلا لاریجانی است که مقصر شناخته شده است، به نظر شما این قضیه کمی بودار نیست؟ گمان نمی‌کنم چرایی‌اش نیاز به توضیح بیشتر داشته باشد.
 

در همین زمینه:

::کتایون شهابی و مهران زینت‌بخش آزاد شدند:: [1]
::ماجرای شکایت نعیمی از جیرانی در گزارش‌های سینمایی هفتگی زمانه:: [2]
::مقالات مجتبا یوسفی‌پور در پرده نقره‌ای، رادیو زمانه:: [3]