نسخه قابل چاپ

هوشنگ رضوانی- هم‌زمان با سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، بخش فرهنگی سفارت ایران در مالزی به این مناسبت مراسمی برگزار کرد. این مراسم در تاریخ ۲۴ بهمن ماه در سالن همایش‌های کوالالامپور در KLCC برگزار شد.

سفارت ایران برای جذب ایرانیان مقیم مالزی به این برنامه، از خواننده‌ی جوان و پرطرفدار ایرانی، «محسن یگانه» دعوت کرد. همچنین برای استقبال بیشتر از این کنسرت، سفارت ایران اعلام کرده بود که کنسرت یگانه به صورت رایگان برگزار می‌شود.

التهاب و تنش در کنسرت یگانه

از دیگر سو هوادران جنبش سبز در کشور مالزی که خود را برای برگزاری فراخوان تظاهرات ۲۵ بهمن ماه و شرکت در مراسم حمایت از مردم مصر و تونس آماده می‌کردند، این برنامه را فرصتی مناسب برای نشان دادن اعتراض‌های خود به سیاست‌های دولت ایران دانسته و با نمادهای سبز (بادکنک، دستبند، تی شرت) در محل اجرای مراسم حضور یافتند و پس از دقایقی به سر دادن شعارهایی در حمایت از رهبران جنبش سبز و محکوم کردن مواضع دولت جمهوری اسلامی پرداختند.
با به‌وجود آمدن فضای ملتهب و درگیری میان نیروهای سفارت و شعاردهندگان، محسن یگانه توانست فقط سه آهنگ اجرا کند و بعد از اجرای این سه ترانه فضای متشنج به وجود آمده را ترک کرد.
اگرچه مأموران سفارت چند نفر از شعاردهندگان را به پلیس مالزی تحویل دادند اما پس از گذشت چند ساعت همه‌‌ی معترضان آزاد شدند.

خبر اجرای کنسرت محسن نامجو در مالزی

چندی قبل خبرگزاری‌های رسمی دولت مالزی اعلام کردند که قراراست، «محسن نامجو» خواننده‌ی نوگرای ایرانی که تاکنون کنسرتی در آسیا برگزار نکرده است، در تاریخ ۲۹ بهمن (۱۸ فوریه) در کوالالامپور به روی صحنه برود. دولت مالزی هم ظاهراً مجوز کنسرت نامجو را صادر کرده بود. اما چند روز پیش از برگزاری این کنسرت، در روز ۲۵ بهمن در حالی‌که بنا به گفته‌ی مدیران اجرایی کنسرت نامجو، همه‌ی بلیط‌ها به فروش رفته بود، دولت مالزی مجوز برگزاری کنسرت نامجو را لغو کرد.

شایعه‌پراکنی‌ها و موضع‌گیری‌ها علیه نامجو

حدود سه هفته پیش از اعلام خبر برگزاری کنسرت نامجو در مالزی، یک گروه تندرو اسلامی در این کشور با به راه انداختن شایعاتی مبنی بر توهین‌آمیز بودن آهنگ‌های محسن نامجو و فحاشی او نسبت به قرآن و مقدسات اسلامی دست به اعتراض زدند.
 

این حاشیه‌‌سازی‌ها و اعتراضات زمانی به اوج خود رسید که یک نویسنده‌ی مسلمان به نام «فیصل تهرانی» اعتراض شدید خود را علیه تفکر محسن نامجو که به گفته‌ی وی قرآن‌ستیز و اسلام‌ستیز است، اعلام کرد. او در وبلاگش هم‌زمان با انتشار نامه‌ای از رییس یک گروه اسلامی در استان پینانگ که یک روحانی اهل تسنن است، از خوانندگان خواست تا برای جلوگیری از برگزاری این کنسرت تلاش کنند. این نامه در دستگاه‌‌های دولتی مالزی بازتاب‌ گسترده‌ای داشت.
 

«داتوک ذوالکفلی نوردین» نماینده‌ی مجلس مالزی نامه‌ای به وزارت فرهنگ این کشور نوشت و خواستار لغو برگزاری کنسرت نامجو و دقت نظر بیشتر دست‌اندرکاران در صدور این‌گونه مجوز‌ها شد.
تبلیغات علیه نامجو تا آنجا پیش رفت که وزارت فرهنگ مالزی به‌خاطر نامه‌ای که مستقیماً از طرف مرکز توسعه اسلامی مالزی (جاکیم) به این وزارت‌خانه ارسال شده بود، جلسه‌ای اضطراری برگزار کرد و در‌‌ آن جلسه دستور ملغی کردن کنسرت نامجو صادر شد.
 

«رئیس یتیم» وزیر ارتباطات و فرهنگ مالزی درباره‌ی لغو کنسرت نامجو گفت: «درخواست شرکت برگزارکننده‌ی این کنسرت در کمیته مرکزی بررسیِ درخواست برگزاری فیلم‌ها و کنسرت‌های هنرمندان خارجی رد شد.»
 

او در ادامه افزود: «حضور این خواننده مخالفت‌های زیادی را از سوی مالایی‌ها در پی داشت چرا که برخی از آهنگ‌های وی برخلاف موازین اسلامی است.»
 

کنسرت محسن نامجو در حالی لغو شد که برگزارکنندگان و مدیران اجرایی آن در مقابل این سؤال که چه کسانی اطلاعات آهنگ‌های یک خواننده‌ی خارجی را در اختیار یک گروه تندروی اسلامی و یک وبلاگ‌نویس قرار داده‌اند، اظهار تعجب و بی‌اطلاعی کردند.
 

موضع‌گیری‌های ایدئولوژیک در مقابل نامجو در حالی آغاز شد و به اوج خود رسید که بسیاری از دانشجویان و دانش‌آموزان بی‌طرف، از هجوم تبلیغات سوئی که علیه محسن نامجو صورت گرفت، اظهار تعجب کردند.
 

بنا به گفته‌های برگزارکنندگان کنسرت نامجو، بلیط‌های فروخته‌شده، لزوماً توسط یک قشر خاص با اندیشه‌ی ضددینی خریداری نشده بل‌که برعکس، اکثر بلیط‌های این کنسرت را ایرانی‌هایی خریده بودند که در ایران زندگی می‌کنند و این امر طبیعتاً پیش‌فرض گروه تندروی اسلام‌گرا در مالزی مبنی بر اینکه مخاطبان محسن نامجو اشخاص سکولار و بی‌دین هستند را منتفی می‌کند.

منبع شایعات چه کسی یا چه نهادی بود؟

بیش از آن‌که لغو کنسرت نامجو، آن‌هم پس از این هیاهوها تعجب‌آور باشد، این مسأله اهمیت دارد و قابل بحث است که چه کسی یا کسانی و به‌خاطر به‌دست آوردن چه منافعی، مفاهیمی نادرست و مخدوش را به اشعار و ترانه‌های نامجو نسبت دادند. در هر حال واقعیت این است که این اشخاص توانستند با به‌وجود آوردن بحران برای دولت مالزی بسترسازی مناسب را انجام دهند و بر ضد برگزاری کنسرت نامجو هیاهوی تبلیغاتی به‌راه بیندازند.
 

حتی اگر اظهارات نامجو را در رد توهین‌آمیز بودن اشعارش نسبت به یک جریان تفکر مذهبی کنار بگذاریم و این را نیز بپذیریم که انتخاب اشعار ارتباط نزدیکی با اندیشه‌ی خواننده‌ای دارد که اشعار ترانه‌‌هایش را در اغلب مواقع خودش می‌سراید، اما، با این‌حال دانستن این نکنه ضروری‌ست که در پس ظاهر کنایی و طعنه‌آمیز اشعار نامجو ممکن است حقیقتی نهفته باشد و برای رسیدن به آن حقیقت در وهله‌ی نخست می‌بایست بدون جانب‌داری و تعصبات مذهبی و فرقه‌ای و بدون غرض‌ورزی ترانه‌های او را شنید.

مرکز توسعه اسلامی (جاکیم) در مالزی 

مالزی به لحاظ ساختار تجاری و توسعه‌‌ی اقتصادی‌اش در چند سال اخیر، سعی می‌کند با قدرت‌های اقتصادی جهان دارای مبادلات حداکثری باشد و در همان‌حال همواره در برابر تحریم‌های اقتصادی ایران سیاست‌های به‌دور از تنش اتخاذ کرده و تلاش داشته یکی از هم‌پیمانان فرهنگی ایران به‌شمار آید.
مرکز توسعه اسلامی در مالزی، مرکزی است که برای گسترش و پیشرفت مسلمانان این کشور فعالیت می‌کند. از لحاظ میزان اهمیت و تأثیر آن در مناسبات دولتی مالزی باید به این نکته اشاره کرد که مدتی‌ست افرادی از درون دولت مالزی پیشنهاد داده‌اند که این مرکز به یک وزارتخانه تبدیل شود و هم‌اکنون این پیشنهاد در دست بررسی است.
 

دولت جمهوری اسلامی ایران نیز با توجه به اهداف مشترکش با این نهاد که در رأس آن‌ها توجه به سویه‌ی توسعه شیعه‌گری و مبارزه با مواضع اسرائیل قرار دارد، اقدام به برگزاری همایش‌ها، جلسات و برنامه‌های مشترک بسیاری با این نهاد کرده است. از برنامه‌های مشترک جاکیم و جمهوری اسلامی ایران می‌توان به سمینار دو روزه‌ی بیت‌المقدس، پیشنهاد تشکیل کمیته‌ی وحدت اسلامی ایران و مالزی در دیدار رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با رئیس مرکز امور اسلامی مالزی و پیشنهاد تأسیس مسجد ایرانیان در مالزی توسط رایزن فرهنگی ایران و... را نام برد.
 

نقش جاکیم در لغو برگزاری کنسرت نامجو و آگاهی گروه تندروی مذهبی از جزئیات اشعاری که قرار بود در کنسرت خوانده شود، تعبیرها و تفسیرهایی را به ذهن می‌آورد که من در اینجا از آن‌ها می‌گذرم و فقط سعی کردم ماجرا را چنان که بود شرح دهم و نتیجه‌گیری را به خوانندگان و شنوندگان مجله‌ی موسیقی رادیو زمانه می‌سپرم.

ترانه امروز به شکل فایل ام پی تری:
محسن یگانه، رگ خواب، حافظه

در همین زمینه:
::نگاهی به حاشیه‌های کنسرت محسن یگانه در مالزی::
::خبر جهت‌دار خبرگزاری فارس درباره‌ی لغو کنسرت محسن نامجو در مالزی::