نسخه قابل چاپ

ترجمه‌ی احسان سنایی - ناسا، درصدد پرتاب ماهواره‌‌ای زیست‌محیطی با هدف ثبت پیوسته‌ی مقادیر انرژی دریافتی زمین از خورشید و کسب جزئیات دقیق از «هواویز» (ایروسل)هایی که پرتوهای ورودیِ آفتاب از فضا را در جو زمین جذب، یا منعکس می‌کنند. این ماهواره که «گلوری» (Glory) نام دارد؛ قرار است در 23 فوریه، سوار بر موشک چهارمرحله‌ایِ Taurus XL 3110 از پایگاه پرتاب‌های فضایی ِ وندنبرگ کالیفرنیا به فضا اعزام شود.

گلوری، به‌محض حضور در فضا، به خانواده‌ی ماهواره‌های A-Train خواهد پیوست؛ ماهواره‌هایی که به پژوهش بر سامانه‌‌های دگرگون‌شونده‌ی اقلیم زمین مشغول‌اند. یک ماهواره‌ی A-Train، که ارتفاع متوسطش از سطح زمین در حدود ۷۰۰کیلومتر است؛ با سرعتی بالغ بر ۲۴هزار کیلومتر بر ساعت؛ هر یکصد دقیقه زمین را یک دور می‌زند و در باز‌ه‌های حدوداً ۱۶ روزه، زمین را یک مسّاحی کامل می‌کند. تاکنون عملاً چهار ماهواره‌ی A-Train در فضا آغاز به کار کرده‌اند.

گلوری، خود حامل دو ابزار علمی‌ست. یکی «دیده‌بان درخشندگی مجموع» که به نظارت بر خروجی ِ انرژی خورشید خواهد پرداخت و داده‌های ارسالی‌اش بر پایه‌ی قوانین هندسی، به تمامی سطح خورشید تعمیم داده شده و این‌گونه مجموع انرژی ورودی خورشید به جو زمین، پیوسته محاسبه می‌گردد. ابزار دیگر، «حسگر قطبش‌سنج هواویزها»ست که همواره زمین را نشانه خواهد رفت و به پژوهش بر هواویزهای جوی خواهد پرداخت.

هر دوی این ابزارها، به دانشمندان در درک بهتر مجموع انرژی دریافتی ِ سیاره‌مان کمک می‌کنند. این را «هال مارینگ» (Hal Maring)؛ از دانشمندان پروژه‌ی گلوری در قرارگاه ناسا در واشنگتن می‌گوید. وی می‌افزاید: «این [ماهواره]، در واقع یک مأموریت اقلیمی‌ست. ما قرار است از مقادیر انرژی ورودی به زمین خبر بگیریم و ببینیم آیا تغییری هم در آن رخ می‌دهد؛ و این‌که چگونه انرژیِ ورودی، بر سامانه‌های اقلیمی سیاره تأثیر می‌نهد».

ابزار دیده‌بانِ درخشندگی خورشید، که توسط متخصصین آزمایشگاه فیزیک جوی و فضایی دانشگاه کلرادو در بولدر ساخته شده؛ نسل دوم از ابزارهایی‌ست که به‌منظور تمدیدِ نظارت پیوسته‌ی خورشید از فضا، که از سال ۱۹۷۸هیچ وقفه‌ای در آن نیفتاده؛ به‌کار خواهد رفت. این داده‌ها با توجه به اینکه محکی برای نحوه‌ی ایجاد چرخه‌های ۱۱ساله‌ی فعالیت خورشید و دیگر نوساناتی که بر اقلیم زمین تأثیر می‌گذارند*، محسوب می‌شود؛ از اهمیت فراوانی برخوردار است. حساسیت این ابزار، حدوداً سه برابر نمونه‌ی سابقش که بر ماهواره‌ی SORCE مستقر شده بود؛ می‌باشد.

«حسگر قطبش‌سنج هواویزها» هم که توسط متخصصین مؤسسه‌ی سامانه‌های هوایی و فضایی «ریتئون» (Raytheon) در کالیفرنیا تولید شده است؛ نحوه‌ی انعکاس و جذب نور آفتاب را توسط هواویزهای پراکنده در جو زمین بررسی خواهد کرد. این حسگر، با داده‌گیری در 9 طول موج مختلف – از نور مرئی تا نواحی فروسرخ ِ نزدیک (NIR) در طیف الکترومغناطیس - ، برآوردهای فوق‌العاده دقیقی از آمار و تا حدی هم مکان هواویزها در جو زمین به دست خواهد داد. این ابزار همچنین با بررسی قطبش نور دریافتی، که تا حد زیادی وابسته به ویژگی‌های میکروفیزیکی ذرات است؛ دانشمند را در کسب درکی بهتر از ماهیت هواویزها کمک نموده؛ و مشخص خواهد کرد که این ذرات همچون غبار، قرص‌گونه‌اند یا همچون ذرات نمک، بلورین‌اند یا همچون آلودگی‌های گوگردی کروی‌اند؟

با توجه به اینکه حسگر مزبور، محاسبا‌ت‌اش تنها محدود به مجموع ذرات حاضر در یک ستون از هواست، و نمی‌تواند به مکان دقیق‌شان پی ببرد؛ ابزارآلاتِ همکار دیگری هم سوار بر دیگر ماهواره‌های A-Train دارد که به جبران نادانسته‌ها و کسب داده‌های لازم، در میدانِ دیدِ وسیع‌تری از جو زمین می‌پردازند. «جان سینفلد» (John Seinfeld) از متخصصین هواویزها در مؤسسه‌ی فناوری کالیفرنیا (کلتک) در شهر پاسادنا می‌گوید: «شکی نیست که این داده‌ها حائز اهمیت‌اند». او می‌گوید حوزه‌ی پژوهشی ِ هواویزها، منبع عدم قطعیت بسیاری در رابطه با سامانه‌های اقلیمی زمین است. وی می‌افزاید: «حسگر هواویزها در ماهواره‌ی گلوری، داده‌هایی کلیدی را به‌منظور ارتقای دانش‌مان از کمیّت و ماهیت هواویزهای پراکنده در زمین به‌دست می‌دهد».

با پرتاب گلوری در ماه آینده، ناسا توجهش را معطوف به مأموریت «آکواریوس» خواهد ساخت؛ ماهواره‌ای که محصول مشترک «کمیسیون فعالیت‌های ملی فضایی آرژانتین» و ناساست که به محاسبه‌ی میزان شوری اقیانوس‌های زمین خواهد پرداخت. این ماهواره قرار است در ماه ژوئن به فضا پرتاب شود؛ اما عضوی از مجموعه‌ماهواره‌های A-Train نخواهد بود.

منبع:

nature

پانوشت:
* - رجوع کنید به مقاله‌ی «سکوت خورشید و سرمای زمین»l

در همین زمینه:
سفری با مسافران ریز بادها
به تماشای آب‌های زمین